Mobbing Durumunda İşçinin Hakları ve İmkanları

Mobbing, kişiye haksız ve ahlaka aykırı bir şekilde psikolojik baskı kurmak ve dolayısıyla şiddete sebep olmak demektir.

 

Mobbing aktif olabileceği gibi pasif de olabilir. Örneğin; sürekli yüksek sesle emir-talimata maruz kalmak yahut mütemadiyen bağırılması ve fiziksel temasların şiddet ölçüsünün kaçırılması aktif mobbinge örnektir.

 

4857 sayılı Kanun 5. maddesi’nde, ayrımcılığın tanımı ve genel hatları çizilmiştir. Eşit davranma ilkesi dolayısıyla, iş akdinin sona ermesi yahut devamlılığının fesih ile imkansızlaştırılması durumunda “eşit davranma ilkesi” ihlaline uğrayan işçi, ayrımcılık ile uğradığı zararların tazminin, uygulamada “ayrımcılık tazminatı” olarak adlandırılan, tazminatla sağlar. 4857 sayılı Kanun’a göre ispat yükümlülüğü işçidedir.

 

Pasif mobbing ise çoğunlukla yaşanan ve normalleştirilen fakat aksiyon alınması kabil olan olan bir durumdur. Örneğin işyerinde hiç kimsenin iletişime yanaşmaması, “günaydın” yahut selam verme sözcüklerine cevap vermeme pasif mobbing türlerindendir.

 

Pasif mobbing halinde ispat kabiliyeti bir hayli karışık hale gelir. Fakat her halükarda işçi büyük bir tazyik altına girecek, İş Mahkemelerinin, işçi lehine dengeleyici tutumu ve kağıt üzerinde atılan imzaların -makul talep halinde- bu bağlamda dikkate alınmayacak olması işçi tarafın işi kolaylaştırmakta ve iş ilişkisine dair davalarda işveren tazminat(lar) ödeme yükümlülüğüne girmektedir.

 

Bu durumda yapılması gereken, hukuki bir istikamet çizmek ve yol haritasına sadakatli bir şekilde aksiyon almaktır.

 

Genel itibariiyle İşveren ve işçi(ler) eliyle işlenen mobbing suçlarında aşağıdaki durumlar meydana gelir.

 

 

1-İşçi, Mobbing vasıtasıyla işten çıkmaya zorlanır. İşveren bu sayede işçinin, kıdem tazminatı hakkına el atmaya çalışır.   2-İşçi, işverenin belirli duygusal sebepleri dolayısıyla, eziyete uğrayabilir.   3-İşçi, Diğer işçiler tarafından Mobbing vasıtasıyla işten çıkmaya hatta öfke ile gerçekleştirilen fiiliyatlarda değersizleştirilmeye, aşağılanmaya çalışılır. Birçok durumda diğer işçi(ler) bu vasıtayla kendi rahatını sağlamaya ve kariyer imkanı olarak üst sıralarda olmaya çalışır.   4-İşçi, diğer işçiler tarafından belirli duygusal sebepler, dolayısıyla eziyete uğrayabilir.

 

 

Dört durumda da işçi mobbing suçu dolayısıyla aşağıdaki aksiyonları alabilir.

 

1-HAKLI FESİH İLE İŞTEN ÇIKABİLİR, 2-KIDEM TAZMİNATI VE İŞ AKDİ DOLAYISIYLA SAİR TAZMİNATLARI ALABİLİR, 3-MOBBİNG DOLAYISIYLA CEZA SORUŞTURMASI BAŞLATABİLİR, 4-MOBBİNG DOLAYISIYLA TAZMİNAT ELDE EDEBİLİR. 5-FAİL HAKKINDA MESLEK KURULUŞLARINA ŞİKAYET GERÇEKLEŞTİREBİLİR.

 

Mobbing suçunu oluşturan davranışlar doğrudan beden ve ruh üzerinde hastalık/rahatsızlık yaratmış ise, kasten yaralama suçunun maddi unsuru “vücuda acı verme” ve “sağlığı bozma” kapsamında ele alınabilir. Bu durumda yaşanılan sıkıntılar yapılan idari başvurular ve müzekkereler ve talepler sayesinde ispatlanır. Tanıklık müessesi ve sair vasıtalarla suç ispatı tamamlanır.

 

Kasten yaralama suçu dolayısıyla çekilen elem, acı, korku vb. duygular dolayısıyla ortaya çıkmış zararlar daha nitelikli bir şekilde talep edilebilir.

 

Sonuç olarak; Mobbing davranısları sonucunda ortaya çıkan korku, depresyon, kaygı, alınganlık ve yaşamdan zevk alamama gibi neticeler, kasten yaralama suç formunu oluşturur ve derinleşen cezai soruşturma ile kişi(ler)in cezalandırılmasının yanı sıra belirli iş yasaklar ve tazminat ödeme yükümlülüğü altına sokulabilir.

 

Mobbing suçu mağduru olma ve işten ayrılma, işçilik alacaklarının talep imkanını zedelemez tersine haklı sebep oluşturur.

 

Mobbing fiiliyatı duruma göre kasten yaralama yahut eziyet suçu gibi suç formlarına uygun olabilir. failin hareketi, eziyet suç formuna uygun bulunulması durumunda ayrıca kasten yaralama suçundan suçundan cezalandırılmaz.

 

İŞÇİNİN İSTİFASI

 

Günümüz hayat yapısı ve iş koşullarında noter kanalıyla istifa etmek oldukça makuldür.

 

İstifa dilekçesinde olayın kaliteli bir şekilde özetlenmesi ve akabinde tartışmaya mahal vermeyecek derecede sahih bir şekilde taleplerin sunulması önem taşımaktadır. Taleplerin kabulü durumunda zarar karşılanır.

 

Eğer ihtilaf devam ediyorsa sunulan istifa dilekçesi ve istifa dilekçesi tebligatının gerçekleştiğine dair mazbata ile dava yoluna gitmek ve Cumhuriyet Başsavcılıklarına şikayet dilekçesi yoluyla şikayette bulunmak gerekecektir. Hukuk ve Ceza davaları istikameti avukat vasıtası ile takibatını gerçekleştirmek gerek manevi gerek maddi zararların tazmini için elzemdir.

 

Failin cezai sorumluluğu soruşturma sonunda eğer kuvvetli suç şüphesi var ise kovuşturma aşamasının başlamasıyla sınanacaktır.

 

Hukuki sorumluluğu ise gerek işlediği suçlar gerekse haklı sebeple fesih dolayısıyla tazminat bedeli ile sınanacaktır.

 

Her iki dava ve günün sonunda ilamın gerekliliklerinin ifa edilmemesi halinde icra takibatı ile alacağı cebren elde etmek hakkın elde edilmesi için son icraattir.

 

Tüm bu meselelerin avukat vasıtasıyla takibi sizlere gerek zaman gerek para tasarrufu sağlayacaktır. Süreci usül ekonomisi hükümleri çerçevesinde kısa sürede tamamlanması ise mevcut enflasyon ortamında tazminin anlama kavuşmasını sağlar.