Defter ve Belgeleri Gizleme Suçu

Vergi Usul Kanunu’nun 253.maddesine göre defter tutma zorunluluğu olanlar, tuttukları defterleri, 227.madde ve sonrasında belirtilen düzenlenmiş vesikaları mevcut yılı takiben 5 yıl süreyle saklamak mecburiyetindedirler. Başka bir deyişle tutulan defterler, 5 yıl süreyle muhafaza edilmek zorundadır.

Gizleme Suçu

Defter ve belgeleri gizleme suçu, varlığı noter tasdik kayıtları veya sair suretlerle sabit ve saklama mecburiyeti bulunan defter ve belgelerin vergi incelemesine yetkili kimselere ibraz edilmemesi ile meydana gelir.

Varlığı noter tasdik kayıtları veya sair suretlerle sabit olduğu halde, inceleme sırasında vergi incelemesine yetkili kimselere defter ve belgelerin ibraz edilmemesi gizleme olarak kabul edilir (VUK m.359/2). Bir başka ifadeyle vergi inceleme memurlarınca talep edilen defter ve belgelerin sunulmaması “gizleme suçunu” oluşturur.

Cezai Boyutu

Vergi Usul Yasası’nın 359.maddesine göre, defter ve belgelerin gizlenmesi suçu, 18 aydan 3 yıla dek hürriyeti bağlayıcı cezayı oluşturan suç olarak ele alınmıştır. Yine aynı madde kapsamında inceleme esnasında vergi incelemesiyle yetkili memurlara defter ve belgelerin ibraz edilmemesinin “gizleme suçu” sayılacağı ifade edilmiştir. Ancak defter ve belgeleri incelemeye yetkili olmayan yoklama benzeri memurlara karşı defter ve belge sunmama ise suç teşkil etmemektedir. Defter ve belgelerin ibraz edilmemesi suretiyle oluşan gizleme suçunda suç tarihi, ibraz için tanınmış sürenin son günüdür.

İbraz Etmemede İstisnalar, Mücbir Sebepler

Defter ve belge inceleme sürecinde işyerinin uygun olmaması, ölüm ve işin terki benzeri koşullar söz konusu olabilir. Bu koşullarda mükellef, inceleme işlemlerini inceleme personelinin iş sahasında yapılmasını talep edebilir. Bu durumda koşulların tutanağa bağlanabilmesi ve defter ile belgelerin mükellef tarafından dairede ibraz edilebilmesi için 15 günlük süre tanınır. Bu süreçte de defter ve belgeler ibraz edilmez ve diğer koşullarda mevzu bahis olursa defter ile belgeler gizlenmiş kabul edilmektedir. Vergi Usul Kanunu’nda defter ve belgelerin ibrazı için istisnai koşullar arasında “mücbir sebeplerde” yer almaktadır. VUK’un 13.maddesine göre mücbir nedenler şöyledir;

• Vergi ödevlerinden her hangi birinin yerine getirilmesine engel olacak derecede ağır kaza, ağır hastalık ve tutukluluk;
• Vergi ödevlerinin yerine getirilmesine engel olacak yangın, yer sarsıntısı ve su basması gibi afetler;
• Kişinin iradesi dışında vukua gelen mecburi gaybubetler;
• Sahibinin iradesi dışındaki sebepler dolayısıyla defter ve vesikalarının elinden çıkmış bulunması; gibi hallerdir.”

Bu konuda daha fazla bilgi ve destek almak için büromuzun alanında deneyimli avukatlarından danışmanlık hizmeti sağlayabilirsiniz.