Park Halinde Hasarlar ve Değer Kaybı: Tanık, Kamera, Tutanağın Delil Niteliği

Giriş: “Araç Parktaydı, Nasıl Kanıtlayacağım?”

Park halindeyken kapıya sürtüp geçen, tamponu ezip kaçan ya da dar bir sokakta manevrayla çarpan araç… Sahibi döndüğünde geriye hasarlı bir panel, birkaç boya izi ve çoğu zaman fail belirsizliği kalır. İyi haber şu: park halinde hasar değer kaybı talebi, doğru delil kombinasyonu ile güçlü bir dosyaya dönüşebilir. Bu yazıda tanık, kamera ve tutanak üçlüsünün delil niteliğini; ZMMS/IMM yol haritasını ve hesap mantığını örnek olay ve tablolarla anlatıyoruz.

Değer Kaybının Temeli: Park Halinde Olsa da Hesap Aynı

Değer kaybı; onarım sonrası aracın ikinci el piyasasında “hasarsız emsaline göre” uğradığı fiyat düşüşüdür. Park halinde kaza da olsa hesap mantığı değişmez:

Değer Kaybı = Hasarsız Rayiç (medyan) – Onarımlı Pazar (medyan)

Hasarsız rayiç: Aynı model/yıl/donanım ve benzer km’de hasarsız ilanların medyanı.
Onarımlı pazar: Benzer kaliteyle onarılmış araçların medyanı (kozmetik/yarı-yapısal/yapısal sınıfları ayrı takip edilmelidir).
Onarım kalitesi (orijinal/sertifikalı eşdeğer parça, boya ve montaj kalitesi, ADAS/far kalibrasyonu) farkın derecesini azaltır/artırır ama kaybı sıfırlamaz.

Park halinde olgu, kusur ispatını kolaylaştırabilir: Araç hareket etmiyordu → sürüş kusuru yok → müterafik kusur iddiası zayıflar. Fakat failin tespit edilememesi veya delil yetersizliği halinde süreç zorlaşır. Bu yüzden delil toplama stratejisi kritik.

Delil Üçlüsü: Tanık–Kamera–Tutanak Nasıl İşler?

Tanık Beyanı: İnandırıcılık Kriterleri

Tanık delili güçlü olabilir, ancak inandırıcılık şu parametrelerde artar:

Olayı bizzat görme ve yakın mesafe (duyuma dayalı değil).
Çelişmeyen anlatım: Zaman, araç rengi/markası, darbe yönü ve sürücü davranışı detaylarının tutarlı olması.
Tarafsızlık: Akraba/iş ortağı olmayan, olayla menfaat ilişkisi bulunmayan tanık.
Hızlı bildirim: Olaydan hemen sonra arama, fotoğraf, not alma gibi eylemler (zamansal yakınlık güvenilirlik sağlar).

İpucu: Tanık beyan formu hazırlayıp tanığa olay yeri, saat, hava şartı, darbe yönü gibi kutucukları doldurtmak; ileride “unutma/çelişki” riskini azaltır.

Kamera Kaydı: Teknik ve Hukuki İnce Noktalar

Güvenlik kamerası, araç içi dash-cam veya cep telefonu videosu en objektif deliller arasındadır. Dikkat edilmesi gerekenler:

Süreklilik ve bütünlük: Kayıt dosyasının kesintisizliği, metadata (tarih/saat) ve orijinalliğin korunması (hash/format/ham görüntü).
Açı ve çözünürlük: Plaka, darbe yönü ve temas zamanı net seçilmeli.
Tedarik ve saklama: Apartman/site/işyeri kameraları genelde 3–30 gün döngüyle üzerine yazar; hemen talep edin ve tescil tutanağı düzenleyin.
Kişisel veriler: Yayın/ifşa değil; mahkemeye/sigortaya ibraz amacıyla temin edin.

Tutanak/Ekip Raporu: Olay Örgüsünün Omurgası

Polis/Jandarma tutanağı veya kaza tespit tutanağı (taraflarca doldurulan): Olay yeri krokisi, darbe yönleri, araç plakaları, tarih/saat, tanık isimleri gibi omurga verisini taşır.
Fail belirsizse: “Park halindeyken hasar” tutanağı tutturun; olay yeri fotoğrafları ve kamera temin yazısını ekleyin.
TRAMER ve servis kayıtlarıyla uyum** önemlidir; tutanak → ekspertiz → fatura zinciri çelişmemeli.

Sigorta Boyutu: ZMMS–IMM–Limit–Rücu

ZMMS (Zorunlu Trafik Sigortası): Kusurlu aracın işleteni/sürücüsü adına karşı tarafın maddi zararlarını (değer kaybı dâhil) poliçe limiti içinde öder. Park halindeyken size çarpan araç tespit edilirse öncelikli muhatap ZMMS’dir.
IMM (İhtiyari Mali Mesuliyet): Kusurlu tarafın ZMMS limiti yetmezse, kusurlu tarafın kasko poliçesindeki IMM tamamlayıcı olabilir (poliçe özel şartlarına bağlı).
Fail yok/kaçtıysa: Sigorta tespiti yapılamıyorsa delil artırımı (kamera, tanık, boya/iz eşleşmesi), emniyet araştırması ve plaka tespiti için hukuki yol izlenir.
Rücu: Ödeme yapan sigortacı, kusur sahibine/diğer sigortacıya rücu edebilir; çifte tahsil olmaz.
Müterafik kusur: Park halinde dosyalarda çoğunlukla yok veya düşüktür; yine de “yanlış park, engel yaratma” gibi istisna tartışmaları olabilir.

Hesap Mantığı: Emsal İlan + Ekspertiz + Onarım Kalitesi

Değer kaybı hesabı park halinde hasarda da hibrit yapılır:

Hasarsız Rayiç (medyan):
Aynı model/yıl/donanım ve benzer km’de hasarsız ilanlar toplanır; uç değerler elenir; medyan alınır.
Onarımlı Pazar (medyan):
Benzer şekilde onarılmış araçlar; kozmetik/yarı-yapısal/yapısal ayrı kümelenir; yine medyan değer tespit edilir.
Ekspertiz + Servis Belgeleri:
Boyalı/değişen parça listesi, panel aralıkları, renk/katman uyumu, ADAS/far kalibrasyonu gibi sonuçlar kayda alınır.
- Orijinal/sertifikalı eşdeğer parça + iyi montaj → iskonto daralır
- Belgesiz eşdeğer + zayıf montaj/kalibrasyon → iskonto artar
Sonuç:
Değer Kaybı = Hasarsız medyan – Onarımlı medyan, gerekçeli anlatımla dosyaya işlenir.

Örnek Olay: Park Halinde Çarpıp Kaçma – Tam Delil Dosyası

Vaka: Apartman önünde park halindeki 2021 model, 58.000 km C-sedan. Sabah sol arka kapı + arka çamurlukta ezik ve çizik; tamponda boya transferi.

Delil Seti:

Kamera: Karşı dükkânın güvenlik kamerasında gece 02:14’te beyaz bir hatchbackin manevrayla çarptığı görülüyor; plaka kısmen okunuyor. Ham görüntü USB’ye alınarak hash’leniyor.
Tanık: Karşı apartman görevlisi, 02:20’de yüksek ses duyduğunu, beyaz araçla bir kişinin hızla uzaklaştığını görüyor; tarih/saatli beyan formu düzenleniyor.
Tutanak: “Park halinde hasar” tutanağı tutuluyor; krokide temas yönü ve sürtünme izi işaretleniyor.
Ekspertiz: Sol arka kapı değişim, çamurluk lokal düzeltme + boya; yapısal yok, airbag yok.
Servis: Orijinal kapı paneli; boya reçetesi, tork değerleri, panel aralığı ölçümleri ekleniyor.
TRAMER: Hasar kaydı açılıyor.
Emsal İlanlar:
- Hasarsız set (medyan): 1.240.000 TL
- Benzer onarımlı set (medyan): 1.190.000 TL
  → Temel Değer Kaybı: 50.000 TL

Kusur: Araç park hâlinde → müterafik kusur yok (istisnai yanlış park yoksa).
Talep: 50.000 TL değer kaybı + başvuru tarihinden temerrüt/faiz.
Sigorta: Plaka netleşince kusurlu aracın ZMMS’ine başvuru; limit aşarsa IMM. Plaka netleşmezse emniyet yazışmaları ve kamera analizinin genişletilmesi (güzergâh kameraları, trafik EDS vb.) istenir.

Tablo: Delillerin Ağırlık ve Etki Matrisi

Delil Türü	Tipik Ağırlık	Güçlü Olduğunda Etkisi	Zayıf Olduğunda Risk
Kamera kaydı (ham/metadata)	Çok yüksek	Fail tespiti, darbe yönü ve zaman netleşir; kusur tartışması kapanır	Düşük çözünürlük/eksik süreklilik → plaka okunamaz, nedensellik tartışmalı
Tanık beyanı (tarafsız/tutarlı)	Orta-yüksek	Kamera ile birleşince ikna artar; fail kaçtığında “olay akışı” netleşir	Akrabalık/çıkar ilişkisi veya çelişkili zaman-mekân anlatımı → güven zedelenir
Tutanak/ekip raporu	Yüksek	Olay örgüsünün omurgası; sigorta ve mahkeme standartında kabul görür	Eksik krokiler, hatalı zaman veya hatalı plaka → dosya bütünlüğü bozulur
Ekspertiz + Servis belgeleri	Yüksek	Onarım niteliği + kalibrasyon belgesi → “yüksek kalite” iskontuyu daraltır	Belgesiz eşdeğer/uyumsuz boya → iskonto artar, itirazlar güçlenir
Emsal ilan seti (medyan)	Yüksek	Hasarsız/onarılmış kümeler ayrı; uçlar elenir → temiz hesap	Geniş filtre/karma ilan → “abartı talep” argümanı güç kazanır

Başvuru ve Dava/Tahkim Adımları

Delilleri Hemen Topla: Kamera ham görüntüsü (hash), tanık formu, foto/video, boya transferinden renk/katman eşleşmesi için numune (gerekirse uzman).
Tutanak ve TRAMER: Park halinde hasar tutanağı; TRAMER kaydı açtır.
Ekspertiz + Servis: Parça listesi (orijinal/sertifikalı eşdeğer), montaj dökümü, boya reçetesi, ADAS/far kalibrasyonu çıktıları.
Emsal Analizi: Hasarsız/onarılmış ilan kümeleri ayrı; model/yıl/donanım/km sabit; medyan; ekran görüntülerinde tarih/saat.
Sigortaya Başvuru: ZMMS’ye tek PDF dosya (deliller, hesap özeti, IBAN, faiz/temerrüt talebi). Plaka net değilse emniyet yazışmaları ve ek kamera araştırması notu.
Yanıt Stratejisi: Kısmi ödeme/ret → uzlaşma; olmazsa Sigorta Tahkim veya mahkeme (tutar/hız/itiraz imkânına göre).
Rücu – Limit: Ödeme yapan sigortacının diğerine rücu edebileceğini ve limit aşımında IMM’in devreye girebileceğini başvuruda kısaca belirt.

Sık Yapılan Hatalar

Kamera kayıtlarını geç istemek (üzerine yazılır).
Tanık beyanını formsuz/alelacele almak (çelişki riski).
Tutanakta kroki/darbe yönü göstermemek.
Emsal ilanları tek kümeye yığmak; hasarsız/onarılmış ayrımı yapmamak.
Kalibrasyon çıktıları ve montaj/boya belgelerini eklememek.
Faiz/temerrüt başlangıcını başvuru yazısında belirtmemek.
“Park hâli” diye müterafik kusur ihtimalini tamamen yok saymak (yanlış park vb. istisnaları kontrol et).

Park Halinde Hasar ve Değer Kaybı

1) Fail bulunamazsa değer kaybı alamaz mıyım?
Zor ama imkânsız değil. Kamera + tanık + boya/iz eşleşmesi ile plaka/araç modeli netleşirse süreç açılır. Emniyet ve EDS güzergâh taraması kritik.

2) Park halindeydim; müterafik kusur uygulanır mı?
Genellikle hayır. Ancak yanlış park/engelleyici park özel durumları tartışma yaratabilir.

3) Kamera kaydı zorunlu mu?
Hayır; tanık + tutanak + fotoğraf da iş görebilir. Ama kamera ikna katsayısını ciddi artırır.

4) Değer kaybı nasıl hesaplanır?
Hasarsız medyan – onarılmış medyan. Emsal ilanlar iki ayrı kümede toplanır; ekspertiz/servis belgeleriyle nitelik farkı anlatılır.

5) ZMMS limiti yetmezse?
Aşan kısım için kusurlu taraf işleten/sürücü sorumluluğu ve varsa IMM (kasko içi) tamamlayıcı olabilir (poliçe şartlarına bağlı).

6) Kasko kendi değer kaybımı karşılar mı?
Standart kasko genelde karşılamaz; odak karşı taraf ve ZMMS/IMM eksenidir.

Single Blog Title