Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçu

Fiil

İmal, ihraç, veya ithal aynı suçun seçimlik hareketleri olarak belirtilmiş olduğu için, bu hareketlerken yalnızca birinin gerçekleşmesi suçun oluşması için yeterlidir. Örneğin fail Türkiye’de veya yurt dışında imal ettiği uyuşturucu maddeyi aynı zamanda Türkiye’ye ithal veya Türkiye’den ihraç ederse TCK m. 188/1’in bir kez uygulanmasıyla yetinilmelidir.

İmal

Yargıtay 10. Ceza Dairesi 22.11.2007 Tarihli 15034/13545 esas ve karar numaralı kararında ‘…üretim dışında doğal ya da sentetik olsun, uyuşturucu özelliği bulunan veya bulunmayan maddelerin, uyuşturucu özelliğini ortaya çıkararak kullanmaya elverişli hale getiren faaliyetlerdir.’ Olarak genel bir tanımlamada bulunmuştur. Bu tanıma göre uyuşturucu maddenin niteliğinde değişiklik yapmayan işlemler imal kavramına girmez.

İki uyuşturucu özelliği olmayan maddenin bir araya getirilip uyuşturucu madde üretilmesi
Bir uyuşturucu maddenin başka bir uyuşturucu maddeye dönüştürülmesi
Mevcut uyuşturucu maddenin saflaştırılması

İmal olarak değerlendirilmiş ve Yargıtay’ın içtihatlarında yer edinmiştir.

Maddenin doğal biçimini korumak amacıyla yapılan işlemler imal sayılmaz iken nitekim Yargıtay’ın içtihatlarında Hint kenevirinin kurutulup elenmesi ve ısıtılması ile macun, hap veya plaka haline getirilmesi ‘imal’ olarak değerlendirilmemiştir.

Yargıtay 5. Ceza Dairesinin 20.4.1983 Tarihli 557/1351 Esas ve Karar numaralı kararına göre ‘Kenevir bitkisinin sapçık ve yapraklarının kurutulup ufalanarak toz haline getirilmesi teknik yöntemi gerektirmeyen basit bir işlem olduğu gibi maddenin kimyasal yapısında değişiklik de sağlamadığından esrar imal etme sayılmaz. Sanığın eyleminin uyuşturucu maddelerden esrarı arz etmek olduğu gözetilmeden … Hüküm kurulması … bozmayı gerektirir.’ Diyerek imal kavramı çevresinde suç isnat edilebilmesi için basit teknik işlemler (ufalama, kurutma vb.) yerine biraz daha teknik gerektiren işlemlerin imal kapsamında çok daha ağır bir hükme bağlanması için gerekmektedir.

Ayrıca bu konuya açıklık kavuşturmak için faydalı bir Yargıtay kararına göre de ‘…baz morfini eroine dönüştürmek suretiyle uyuşturucu madde imal ettiği sabit olan sanığın … den cezalandırılması gözetilmeden işlemin basitliği nedeniyle imal suçunun oluşmadığı ileri sürülerek uyuşturucu madde bulundurma suçundan hüküm kurulması YASAYA AYKIRIDIR.’ Diyerek işlemin basitliği ve teknikliği açısından oluşan Yargıtay düşüncesi bizlere suç sınırının çizilmesinde yol göstermektedir. Tabi ki de bir önceki kararda şunu da belirtmekte fayda vardır ki yapılan basit teknik işlemlerin uyuşturucu imali kapsamında yeterli teknik bilgi ve çaba sayılmayacağı Yargıtay huzurunda karara bağlanmıştır ancak kenevir üzerinde yapılan işlemlerin yine de her halükarda uyuşturucu madde bulundurma veya kullanma suçunu hala oluşturduğunu belirtmekte çok fayda vardır. Bir sonraki karardaki gibi morfinden eroin elde etme işleminin bir takım teknik bilgi gerektiği konusu şüphesiz olduğu için işlemin basit olduğunu savunup hükmü hatalı bulmak yasaya ve yaşantıya aykırılık teşkil edecektir.

İthal

Bu kavramı iki şekilde açıklamakta fayda vardır. Bu konuyla ilgili sözleşmelerin bağlamından ayrılmamak kaydıyla da şunu belirtelim. Biz ithal kavramından ‘ithal’ kavramını şüphesiz ki yabancı bir ülkeden Türkiye’ye getirilmesi olarak tanımlıyoruz ve bu kısma kadar ilgili sözleşmeler de paralel düzenlemededir. Ancak ülke içinde uyuşturucu maddenin yer değiştirmesini ithal kavramı yerine ‘nakil’ olarak açıklamamız daha uygun olacaktır. Bizler de ülke içinde yer değiştiren uyuşturucu madde için söz konusu işlemin ‘nakil’ olduğu kanısındayız.

İhraç

Bu kavramda daha kesin olarak uyuşturucu maddenin yasa dışı yollarla Türkiye içinden yabancı ülkelere götürülmeye çalışılmasını anlamaktayız. Türkiye sınırlarından başka ülkeye geçirilmek üzere yakalanan uyuşturucu maddenin ihraç işleminde olduğunu şüphesiz ki söyleriz ayrıca bu noktada artık Türkiye sınırında ele geçirilen uyuşturucu maddenin Türkiye’de mi üretildiği yoksa üçüncü bir ülkeden Türkiye’ye gelip buradan mı söz konusu yabancı ülkeye gideceği konusu önemsizdir. Bu konuda Yargıtay 9. Ceza Dairesi’nin 6719/4473 Esas ve Karar numaralı kararına göre ‘Sanığın suç tarihinde Kıbrıs’ta askerlik yapan kardeşi Ö.’e teslim etmesi için M. adına, Türkiye’den kargo ile esrar göndermesi fiilinin uyuşturucu madde ihraç etmek suçunu oluşturacağı…’ hükme bağlanmış Yargıtay uyuşturucu maddenin nerden geldiği nasıl olduğu tartışmasına girmeden bile salt olarak uyuşturucu maddenin kargo ile Kıbrıs’a gönderilmesinin uyuşturucu madde ihraç etme suçunu oluşturacağına karar vermiştir.

Bu konuda daha fazla bilgi almak için büromuzun alanında deneyimli avukatlarından danışmanlık hizmeti sağlayabilirsiniz.

STJ. AV. Hamdi Berk CAN