İŞTİRAK NAFAKASI ve DİLEKÇE ÖRNEĞİ
Türk Medeni kanuna göre eşler, evlilik birliğinin kurulmasından itibaren aile mutluluğunu, geçimini el birliğiyle sağlamakla ve çocukların eğitimine, bakımına, korunmasına birlikte özen göstermekle yükümlüdürler.
Çocukların bakımı ve yükümü evlilik birliği sürerken eşler bakımından birlikte üstlenilirken boşanmayla beraber ergin olmayan müşterek çocuğun velayetini alan anne veya baba tarafından tek başına yürütülür. Velayet kendisine bırakılmayan eşin diğer eşe kendi maddi gücü oranında çocuğun büyütülmesi, olağan masrafları ve eğitimi için mali gücü oranında ödemekle yükümlü olduğu paraya iştirak nafakası denir.
Türk Medeni Kanunu’na göre, evlilik birliği kurulduğunda, eşler aile mutluluğunu birlikte sağlamakla, geçimlerini el birliğiyle temin etmekle ve çocuklarının eğitimine, bakımına ve korunmasına birlikte özen göstermekle yükümlüdürler. Ancak, evlilik birliği sona erdiğinde, özellikle boşanma durumunda, çocukların bakım ve gözetimi farklı bir düzenlemeye tabi olur.
Boşanma sonucunda, çocukların velayeti genellikle bir ebeveynin sorumluluğuna verilir. Velayeti kendisine verilen ebeveyn, çocuğun bakımı, eğitimi ve korunması ile ilgili sorumlulukları tek başına üstlenir.
Velayet kendisine verilmeyen diğer eş ise, kendi maddi gücü oranında çocuğun büyütülmesi, olağan masrafları ve eğitimi için katkıda bulunmakla yükümlüdür. Bu katkı kişinin ekonomik gücüne göre belirlenir ve iştirak nafakası olarak adlandırılır.
İŞTİRAK NAFAKASININ HESAPLANMASI
İştirak nafakasının hesaplanması Türk Medeni Kanunu’nun 330.maddesinde belirli esaslar çerçevesinde düzenlenmiştir.
İştirak nafakası, çocukların korunmasına yönelik olduğundan tarafların bu yönde bir talebi olmasa bile mahkeme iştirak nafakası hususunu re ‘sen dikkate alır. Boşanma davası sırasında talep edilmemiş olsa dahi boşanma davasından sonra da talep edilmesi mümkündür, herhangi bir sınırlama söz konusu değildir.
Nafaka miktarı belirlenirken iki kıstas esas alınır. Bunlardan biri iştirak nafakası ödemekle yükümlü olan anne veya babanın ekonomik durumudur. Bahsedilen maddi durumun gücü mahkeme tarafından detaylıca araştırılır. Yapılan araştırma sonucu kişinin iştirak nafakas
ı ödeyecek bir geliri olmadığı tespit edilirse kişinin iştirak nafakası vermemesi de kararlaştırılabilir. Diğer kıstas ise çocuğun ihtiyaçlarıdır. Bu doğrultu da mahkeme çocuğun bütün eğitim, öğretim giderlerini, masraflarını ve çocuğun yaşam standartlarını gözetmekle yükümlüdür.
Hâkim, kararlaştırılan koşulların değişmesi sonucunda nafaka miktarının kendiliğinden arttırabilir veya azaltabilir.
DİLEKÇE ÖRNEĞİ
İSTANBUL NÖBETÇİ AİLE MAHKEMESİ’NE
DAVACI : Adı ve Soyadı-(TC Kimlik No: …)-Adres
VEKİLİ : Avukat Adı ve Soyadı-Adres-Tel
DAVALI : Adı ve Soyadı-Adres
DAVA KONUSU : İştirak nafakasının kaldırılması
AÇIKLAMALAR : Değişen şartlar sonucunda müvekkilimin kararlaştırılan miktardaki iştirak nafakasını ödemesi imkânsız bir hal almıştır.
1- Müvekkil… ile davalı … yılında evlenmiş ve bu evlilikten …/…/… doğumlu … ve …/…/… doğumlu … olmak üzere iki çocukları vardır. Taraflar … Aile Mahkemesinin…/…/…tarih ve …/… Esas …/… Karar sayılı kararıyla boşanmışlardır. Boşanma kararında müşterek çocuklardan …’in velayeti davalı anneye verilmiş ve küçük için aylık … TL iştirak nafakasına hükmedilmiştir.
2- Müşterek çocuk lehine nafakaya hükmedildiği tarihte müvekkil özel bir şirkette çalışmaktadır ancak şu anda iş yerinde yaşadığı sorunlar nedeniyle işten ayrılmış ve ailesinin yardımıyla geçinmektedir. Müvekkilimin babası kanser hastasıdır. Bu yüzden hastane masraflarına da katkıda bulunma zorunluluğundadır. Ayrıca müvekkilimin ailesinin de kendisine ait ek bir geliri olmamakla beraber emekli maaşıyla geçinmektedir. Müvekkilimin gelirinde azalma olduğundan, kendi ailesinin de durumu yeterli olmadığından ve mevcutta bir geliri bulunmamasından kaynaklı iştirak nafakasının kaldırılmasına karar verilmesini talep ediyoruz.
DELİLLER: 1- … Aile Mahkemesinin …/…/… tarih ve …/… Esas …/… Karar sayılı kararı, 2- Sosyal maddi durum araştırması, 3- Kredi kartı ekstreleri, Gerekli iş çıkış belgeleri 4- Gelir kayıtları ve sair yasal deliller.
TANIKLAR:
1- Adı ve Soyadı- (TC Kimlik No: …)-Adres
2- Adı ve Soyadı- (TC Kimlik No: …)-Adres
HUKUKİ SEBEPLER: 4721 S. K. md. 182, 4787 S. K. md. 4 ve sair yasal mevzuat.
SONUÇ VE TALEP: Yukarıda kısaca açıklamaya çalıştığımız nedenlerle, haklı davamızın kabulü ile dava tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, iştirak nafakasının kaldırılmasına, nafakanın kaldırılmasının mümkün olmadığı hallerin ortaya çıkması halinde azaltılmasına, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa yüklenmesine karar verilmesini saygılarımla arz ve talep ederim.
…/…/…
Davacı Vekili
Avukat Adı ve Soyadı
İmza
(HAZIRLAYAN: Stj. Öğrenci ELİF ATAĞ)