Bayilik Sözleşmesi Hukuki Çerçeve

Bayilik sözleşmesi, kanunda düzenlenmeyen sözleşme türüdür. Bayilik sözlşemesine ilişkin uyuşmazlıklara bakılırken; sözleşmenin unsurları, tarafların ifadelerinden ayrı olarak incelemeli ve buna göre sözleşmeyi nitelendirmelidir. Nitekim uygulamada acente, distribütör, dağıtıcı gibi farklı terimler bu konuda birlikte kullanılarak hataya düşülebilmektedir.

Bayilik Sözleşmesi

Sözleşme taraflar açısından sürekli borç doğuran, çerçeve niteliğinde bir sözleşmedir. Bayilik sözleşmesiyle üreticinin, ürettiği hizmet ya da mallarının tamamı veya bir kısmı satılması gayesiyle bayiye gönderilir. Bayinin elde ettiği kardan üreticiye belli bir miktar para verilir. Bayi ise hizmeti veya ürünleri kendi adı ve hesabına satan taraftır. Bunların sürümünün artırılması amacıyla hareket etmektedir.

Bayilik Sözleşme Tarafları

Bayi de, toptan satıcı, ara satıcı veya perakendeci satıcı olabilecektir. Bazı durumlarda, örneğin üretici veya sağlayıcı taraf ile bayilik sözleşmesi akdeden bayi, ana bayi sıfatıyla ve bu sefer kendisi tali bayilerle yapacağı
bayilik sözleşmeleri bakımından üretici/ sağlayıcı tarafında yer alabilmektedir.

Bayilik Sözleşmesi Özelikleri

• Taraflar arasında kurulan bayilik sözleşmesi, sürekli borç doğuran bir sözleşme niteliğindedir,
• Bayilik sözleşmesi çerçeve niteliği taşımaktadır,
• Bayiin kendi adına ve hesabına hareket etmesini sağlar,
• Sözleşme, üreticinin dağıtım ağı ile bütünleşmesi ve sürümü artırıcı faaliyetlerde bulunmasnı sağlamaktadır.

Bayilik sözleşmesinde üretici, sözleşme bölgesine birden fazla bayi yerleştirebilir, bu bayilere mal gönderebilir ve aynı zamanda bu bayilerle yaptığı sözleşme ile tek elden satın alma yükümlülüğü yüklerken; sözleşme bölgesinde satış yapmama taahhüdünde de bulunabilmektedir.

Bayilik Sözleşmesinin Sona Erme Halleri

Bayilik sözleşmesi iki şekilde sona ermektedir. Bunlardan ilki sözleşmenin kendiliğinden sona ermesi halidir. Sözleşmeyi kendiliğinden sona erdiren durumlar aşağıdaki gibidir;

• Sözleşmenin süresinin dolması nedeniyle sona ermesi,
• Sözleşmenin ölüm, iflas veya fiil ehliyetinin kaybı nedeniyle sona ermesidir.

Sözleşmeyi sona erdiren bir diğer durum ise sözleşmenin hukuki işlem nedeniyle sona ermesidir. Buna göre sözleşmenin hukuki işlem sebebiyle sona erme halleri aşağıdaki gibidir;

• Sözleşmenin ikale yoluyla sona ermesi,
• Sözleşmenin iptali,
• Sözleşmenin olağan fesih ile sona erdirilmesi,
• Sözleşmenin olağanüstü fesih ile sona erdirilmesidir.

Tüm detaylara ve aklınızda bulunan sorulara cevap bulmak için Av. Ferhat Kule ile görüşebilirsiniz.