KİRA TESPİT DAVASI

Kira sözleşmeleri, özel hukuk konusuna tabi olmakla birlikte birtakım kısıtlamalara tabidir. Özel hukukta sözleşme özgürlüğü ilkesi kural olarak kabul edilse de, bazı durumlarda özellikle sözleşmenin zayıf tarafının menfaatlerinin korunması gayesiyle sözleşme özgürlüğü sınırlandırılmaktadır. Kira sözleşmelerinde, kira bedelinin belirlenmesi bakımından da bu tür bir sınırlama söz konusudur.

Kira Sözleşmesi Süresi

TBK’nin 347. maddesine göre; konut ve çatılı işyeri kiralarında, sözleşme belirli süreli olsa dahi, sürenin sonunda kendiliğinden son bulmazken; kiracı süre bitiminden asgari 15 gün önce bildirimde bulunmadıkça sözleşme aynı koşullarla 1 sene daha uzatılmış sayılmaktadır.

Kira Bedelinin Belirlenmesi

TBK’nın 343., 344., 345. ve 346. maddelerinde konut veya çatılı işyeri kiralarında kira bedelinin belirlenmesine ilişkin esaslar incelenmiştir.

TBK’nın 343. maddesine göre kira sözleşmesi tarafları olan kiracı ve kiraya veren başlangıçta kira bedelini, irade sakatlığı ve aşırı yararlanma hükümleri ile ahlaka ve hukuka aykırı olmamak kaydıyla serbestçe belirleyebilirler. Ancak kira bedeli, belirlenmesinin haricinde kiracının aleyhine değiştirilemez.

TBK 344.maddesine göre kira bedeli; 1 yıldan uzun süreli sözleşmeler ya da kira sözleşmesinde farklı oranda belirlenmiş dahi olsa kira artış bedeli; üretici fiyat endeksinden fazla olamaz. Nitekim kira sözleşmesinde belirlenmiş oran üretici fiyat endeksinden fazla olması halinde üretici fiyat endeksini aşan kısım kısmi hükümsüz kabul edilir; artış üretici fiyat endeksi oranına göre yapılır.

Kira Tespiti Davası

Kira bedeli kararlaştırılırken ortaya anlaşmazlık çıkarsa kira bedelinin tespiti davası açılır. Kira tespit davasını hem kiracı hem de kiraya veren açabilir. Kira tespiti davasının açılma esasları, varılan kararın uygulamaya geçirilme hükümleri TBK’nın 345.maddesinde incelenmiştir.

TBK’nin 344. maddesi ile kira bedelinin belirlenmesi sorunu yasal dayanağa kavuşmuştur. Konut ve çatılı işyeri kiralarında taraflar üretici fiyat endeksi oranından yüksek olmamak kaydıyla kira sözleşmesinde artış yapabilirler. Hem kiracı hem de kiraya veren kira bedeline ilişkin ortak bir artış oranı belirlememişler ise, hakim hakkaniyet esasına göre, fakat üretici fiyat endeksi oranından yüksek olmamak koşulu ile kira bedelini belirlemektedir.

Bu konuda daha fazla bilgi almak için büromuz alanında deneyimli avukatlarından danışmanlık hizmeti sağlayabilirsiniz.