Yapı Malikinin Sorumluluğu

Yapı malikinin sorumluluğu kusursuz sorumluluk hallerinden biridir. Buna göre bina veya yapı eserlerinin maliki, bunların yapımındaki bozukluklardan veya bakımındaki eksikliklerden doğan zararı gidermekle yükümlüdür. Ancak bu zararın oluşmasında kusurlu olması beklenmez.

Yapı malikinin sorumluluğundan bahsedebilmemiz için aranan 3 şart vardır:

1.Zarar

2.Nedensellik bağı

3.Hukuka aykırılık

1.Zarar

Zarar, olayda bahsi geçen binadan, yapı eserinden kaynaklanmış olduğu sürece kişiler, her türlü maddi ve manevi zararlarını talep edebilirler. Örneğin; kişilik haklarının ihlali, ölüm, bedensel zarar vb. gibi. Çevreye verilen zarar da talep edilebilir.

Kira sözleşmesi, hizmet sözleşmesi gibi sürekli borç doğuran sözleşmeler söz konusuysa borca aykırılık hükümlerinden de faydalanabilirler.

2.Nedensellik Bağı

Oluşan zarar sonrası yapı malikinin sorumlu olması için zarara yapım bozukluğu, onarım eksikliği neden olmuş olmalıdır. Bunun ispat edilmesi hukuken zarar gören tarafa düşse de uygulamada ispatın zorluğu, imkânsızlığı gibi haller dolayısıyla, genellikle, zarar gören kişinin tam olarak bir ispatta bulunması beklenmez. Hayatın olağan akışına göre zararın yapım bozukluğu veya onarım eksikliğinden dolayı ortaya çıktığı kanaatine varılır. Aksi ispat edilirse bu kabul ortadan kalkar.

Malik, sorumluluktan kurtulmak için uzman kişilerle çalıştığını veya yapıyı henüz yeni satın aldığını ileri sürse bile bu tarz durumlar onu sorumluluktan kurtarmaz. Malik, söz konusu eksiklik veya bozukluğa sebep olan müteahhit, mühendis gibi kişilere rücu edebilir, ödemiş olduğu tutarları talep edebilir. Ayrıca, yapı yeni el değiştirmiş olsa da zarar ortaya çıktığında malik kimse sorumluluk sahibi de odur.

Malikin sorumluluktan kurtulmasının tek yolu, aradaki nedensellik bağının kesilmesidir. Bu da;

1.Mücbir sebep

2.Zarar görenin ağır kusuru

3.Üçüncü kişinin ağır kusuru

gibi hallerde oluşur.

Bu üçünden biri veya birkaçı olaya tek başına sebep olduysa yapı malikinin sorumluluğu ortadan kalkar. Ancak halihazırdaki yapı bozukluğu, onarım eksikliğine bu üçlüden biri de katıldığı zaman zarar oluştuysa yapı maliki yine sorumluluk altındadır.

Zarar gören kişinin bina veya yapı eserindeki yapım bozukluğu, onarım eksikliğini bildiği halde kullanmaya devam etmesi kendi kusuru olarak değerlendirilebilir.

3.Hukuka Aykırılık

Malikin hukuk kurallarına aykırı davranmış olması gerekir. Gerekli dikkat ve özeni göstermemiş olması onu sorumlu kılar.

İntifa ve oturma hakkı sahipleri sadece onarım eksikliğinden sorumludur.

Olayın niteliklerine göre tazminat miktarı belirlenir. Tazminat talebi zararın ortaya çıktığı ve sorumlunun kim olduğunun öğrenildiği tarihten itibaren 2 yıl içinde ve her halde zararın ortaya çıktığı tarihten itibaren 10 yıl içinde zamanaşımına uğrar.

-MALİKİN ZARAR TEHLİKESİNİ GİDERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ

Başkasına ait bina veya yapı eserinden zarar görme tehlikesinde olan kişi bu tehlikenin önlenmesi için bina veya yapı eseri malikinden talepte bulunabilir. Henüz zarar ortaya çıkmamıştır fakat tehlike söz konusudur. Malikin kusuru burada da aranmaz. Ayrıca olası tehlikenin yapım bozukluğu veya onarım eksikliği sebebiyle ortaya çıkması gerekmemektedir. Rüzgâr, deprem, sel vb. durumlarda da yapı malikinin tehlikeye karşı önlem alması gerekir.