Ukrayna Vatandaşlığı: Hukuki Süreçler ve Başvuru Yolları

Ukrayna Vatandaşlığı: Hukuki Süreçler ve Değerlendirme

Giriş

Ukrayna, Doğu Avrupa’nın önemli ülkelerinden biri olarak, çeşitli nedenlerle vatandaşlık başvurularının hedefi haline gelmiştir. Ukrayna vatandaşlığı, Ukrayna Anayasası ve Vatandaşlık Yasası (1991) kapsamında düzenlenmiştir. Ukrayna’nın vatandaşlık politikası, özellikle bağımsızlığını kazandıktan sonra belirginleşen milliyetçilik, Sovyetler Birliği’nden ayrılan diğer ülkelerle olan ilişkiler ve uluslararası hukuk bağlamında şekillenmiştir. Bu makalede, Ukrayna vatandaşlığına başvurma yolları, yasal süreçler, başvuru şartları ve Ukrayna’nın vatandaşlık politikası ele alınacaktır.

1. Ukrayna Vatandaşlığı Almanın Yolları

Ukrayna vatandaşlığını kazanmanın birkaç farklı yolu vardır. Bunlar; doğum yoluyla vatandaşlık, evlat edinme, yerleşim ve Ukrayna hükümetinin özel kararı ile vatandaşlık olarak sınıflandırılabilir. Ukrayna, vatandaşlık hukukunda ius soli (toprak bağına dayalı) yerine ius sanguinis (kan bağına dayalı) ilkesini benimsemiştir. Ayrıca, Ukrayna çifte vatandaşlığı tanımayan ülkeler arasında yer almaktadır, bu nedenle Ukrayna vatandaşlığına başvuran bir kişinin mevcut vatandaşlığından vazgeçmesi gerekmektedir.

1.1. Doğum Yoluyla Vatandaşlık

Ukrayna, doğum yoluyla vatandaşlık kazanımı için ius sanguinis ilkesini uygulamaktadır. Bu ilkeye göre, Ukrayna vatandaşı olan bir anne veya babadan doğan çocuklar otomatik olarak Ukrayna vatandaşı kabul edilir. Çocuğun nerede doğduğu önemli olmaksızın, ebeveynlerden birinin Ukrayna vatandaşı olması yeterlidir. Ayrıca, Ukrayna topraklarında doğan ve vatansız olan bir çocuk da otomatik olarak Ukrayna vatandaşı sayılır.

1.2. Evlilik Yoluyla Vatandaşlık

Evlilik yoluyla Ukrayna vatandaşlığı kazanmak mümkün olmakla birlikte, bu süreç otomatik değildir. Bir Ukrayna vatandaşı ile evlenen yabancı uyruklu kişiler, evlilikten sonra belirli bir süre (genellikle 2 yıl) Ukrayna’da yasal olarak ikamet etmeleri durumunda vatandaşlık için başvuruda bulunabilirler. Ayrıca, evliliğin sahte olmadığını ve başvuranın Ukrayna toplumuna uyum sağlayabileceğini kanıtlayan belgeler gereklidir.

1.3. Yerleşim Yoluyla Vatandaşlık

Ukrayna’da belirli bir süre ikamet eden yabancılar, vatandaşlık için başvuruda bulunabilirler. Bu süreç, ius domicilii prensibine dayanmaktadır. Ukrayna vatandaşlığına başvuracak bir yabancının şu şartları sağlaması gerekmektedir:

• En az 5 yıl boyunca yasal olarak Ukrayna’da ikamet etmiş olma.
• Ukrayna Anayasası ve yasalarına saygılı olma taahhüdü.
• Ukrayna dilini yeterli düzeyde bilme ve Ukrayna toplumuna uyum sağlama.
• Mevcut vatandaşlıktan vazgeçme.
• Sabıka kaydının olmaması.

Yerleşim yoluyla vatandaşlık başvurusu, Ukrayna İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi tarafından değerlendirilir. Başvuru sahibinin Ukrayna’da kalıcı ikamet izni alması ve vatandaşlık başvurusunda bulunmadan önce Ukrayna toplumuna uyum sağladığını göstermesi gerekmektedir.

1.4. Devlet Kararı ile Vatandaşlık

Bazı durumlarda, Ukrayna vatandaşlığı, Ukrayna Devleti’nin kararı ile olağanüstü durumlarda verilebilir. Bu süreç genellikle, Ukrayna’ya bilimsel, kültürel, ekonomik veya sportif alanlarda önemli katkılarda bulunan kişilere veya Ukrayna’nın ulusal çıkarlarını destekleyen yabancılara uygulanır. Devlet kararı ile vatandaşlık süreci, olağan başvuru yollarından daha hızlıdır ancak başvuru sahibinin Ukrayna Devleti’ne önemli bir katkı sağladığını kanıtlaması gerekir.

2. Ukrayna Vatandaşlığına Başvuru Süreci

Ukrayna vatandaşlığına başvuracak kişilerin izlemesi gereken bir dizi adım vardır. Bu adımlar, başvuru şekline göre değişiklik göstermekle birlikte, genel hatlarıyla aşağıdaki gibidir:

2.1. Başvuru Belgeleri

Ukrayna vatandaşlığı başvurusunda gerekli olan belgeler şunlardır:

• Kimlik ve Pasaport: Başvuran kişinin mevcut vatandaşlığına ilişkin kimlik ve pasaport belgeleri.
• Doğum Belgesi: Başvuranın doğum yeri ve tarihini kanıtlayan resmi belge.
• Evlilik Belgesi: Evlilik yoluyla başvuru yapılıyorsa evliliği belgeleyen resmi belgeler.
• Sabıka Kaydı: Başvuru sahibinin temiz bir adli sicil kaydının olması gerekmektedir.
• Dil Yeterlilik Belgesi: Ukrayna dilini yeterli düzeyde bildiğini gösteren belge.

Başvuru belgeleri toplandıktan sonra, başvuru sahibi Ukrayna Göç İdaresi’ne başvurusunu sunar. Başvuru süreci sırasında, başvuru sahibinin mevcut vatandaşlığından vazgeçtiğini gösteren belgeleri sunması gerekir.

2.2. Vatandaşlık Onayı

Başvurunun değerlendirilmesi süresi genellikle 6 aydan 1 yıla kadar sürebilmektedir. Başvurunun olumlu sonuçlanması durumunda, başvuru sahibi Ukrayna vatandaşlık yeminini eder ve resmi olarak Ukrayna vatandaşı olarak kabul edilir. Yemin töreni, Ukrayna Devleti’ne sadakat yemini içerir ve vatandaşlığın son adımı olarak kabul edilir.

3. Ukrayna’nın Çifte Vatandaşlığa Karşı Tutumu

Ukrayna, çifte vatandaşlığı tanımayan bir ülkedir. Bu nedenle, Ukrayna vatandaşlığına başvuracak kişilerin mevcut vatandaşlıklarından feragat etmeleri zorunludur. Ukrayna Anayasası’na göre, bir kişi yalnızca Ukrayna vatandaşı olabilir ve başka bir ülkenin vatandaşlığını taşıması yasaktır. Ancak, bazı kişiler Ukrayna’da ikamet ederken çifte vatandaşlığa sahip olduklarını gizleyebilmektedir. Ukrayna Hükümeti, bu tür durumlarla karşılaştığında vatandaşlığı iptal edebilir veya kişiye para cezası uygulayabilir.

3.1. Çifte Vatandaşlık İstisnaları

Bazı durumlarda, Ukrayna çifte vatandaşlık konusunda esneklik gösterebilir. Özellikle, çocuklar ve evlat edinilen bireyler için farklı uygulamalar bulunmaktadır. Çocuklar, birden fazla vatandaşlığa sahip olsalar bile 18 yaşına kadar bu durumu sürdürebilirler. Ancak, reşit olduktan sonra vatandaşlıklardan birini seçmeleri gerekmektedir.

4. Ukrayna’nın Vatandaşlık Politikası ve Uluslararası Hukuk

Ukrayna’nın vatandaşlık politikası, özellikle Doğu Avrupa’daki stratejik durumu ve tarihsel olarak Rusya ile olan ilişkileri nedeniyle uluslararası hukuk ve politika açısından önem arz etmektedir. Ukrayna’nın 2014 yılında yaşadığı Kırım ilhakı ve Doğu Ukrayna’daki çatışmalar, vatandaşlık politikalarının sıkılaşmasına ve milliyetçiliğin ön planda olduğu bir anlayışın yerleşmesine neden olmuştur. Ukrayna, ulusal güvenlik gerekçesiyle bazı gruplara vatandaşlık verilmesini zorlaştırmıştır.

Sonuç

Ukrayna vatandaşlığı, çeşitli yasal yollarla elde edilebilecek bir hak olmakla birlikte, başvuru süreci uzun ve karmaşık olabilir. Ukrayna, çifte vatandaşlığı tanımayan bir ülke olduğundan, vatandaşlığa başvuranların mevcut vatandaşlıklarından vazgeçmeleri gerekmektedir. Ukrayna’nın vatandaşlık politikaları, ülkenin ulusal güvenliği, milliyetçiliği ve uluslararası hukukla olan ilişkileri doğrultusunda şekillenmiştir. Bu nedenle Ukrayna vatandaşlığı almak isteyenlerin yasal süreçleri dikkatlice takip etmeleri ve Ukrayna’nın vatandaşlık yasalarına uygun hareket etmeleri gerekmektedir.

Kaynakça

• Ukrayna Anayasası
• Ukrayna Vatandaşlık Yasası (1991)
• Ukrayna İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Resmi Yayınları