Senet Borcunun Ortadan Kalkması

Senet Borcunun Ortadan Kalkması

Senet, bir kıymetli evraktır. Kişiler veya şirketler arası ödemelere konu olan durumları senet ile garanti almak mümkündür. Bir diğer adıyla alacak hakkı doğuran, karşı tarafın borcunun olduğunu gösteren yazılı bir belgedir. Senet oldukça uzun yıllardır kullanılan bir kıymetli evrak olması nedeniyle güvenilirliği oldukça fazladır.

Senet hukuki bir evraktır ve ciddi sorumluluklar taşır. Ödenmemesi gibi durumlarda alacaklı kişi hukuksal yollara müracaat edebilir. Para bakımından bir senedin vade günü geldiyse ve borç hala ödenmediyse alacaklı, durumu avukata bildirerek borçluyu avukata verebilir.

Senet Borcunun Silinmesi

Senet borcunun silinip ortadan kalkabilmesi için borcun ödenmesi gerekecektir. Ödenmeyen borçlar kalacaktır ve sürekli olarak kişilerin karşısına çıkacaktır. Bununla beraber mahkemelerde senedin silinmesi, hakim kararına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Örneğin iflas eden ve artık bir ödeme gücü bulunmayan fakat zamanında senet borcu olan kimsenin borcu bir mahkeme kararı ile ortadan kaldırılabilir. Veya borcun bir kısmı silinip bir kısmı ödenmek zorunda bırakılabilir. Ayrıca icra başlatılan ve icra yoluyla mallara el konulan kişilerin borcu icra yoluyla da kapanabilir. Ancak haczedilen varlıkların borcu tamamen karşılamaması durumunda borç tamamen silinmez. Malların değeri kadar silinir.

Senet Borcuna İtiraz

Kambiyo senetlerine dayalı takiplerde borca itiraz; borçlunun imza dışında kalan tüm nedenlerden dolayı ödeme emrine itiraz etmesidir. Borçlu; borcunun olmadığını, borcun zamanaşımına uğradığını, borcun itfa veya imhal edildiğini ve yetki itirazını ileri sürerek borca itiraz edebilir. Borçlu bu itirazında haklı ise mahkeme itirazın kabulüne karar verecek ve takip duracaktır.

 “…Öte yandan dar yetkili icra mahkemelerinde, kambiyo senetlerine dair borca itiraz davasında, borcun bulunmadığı veya itfa yahut imhal edildiği ancak resmi veya imzası ikrar edilmiş bir belge ile kanıtlanabilir, tanık beyanları ile ispat düşünülemez.

O halde, mahkemece; borçlunun takip dayanağı borcu İİK 169/a gereği ödediği ispatlanamadığından itirazın reddi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir…” (Yargıtay 12. Hukuk Dairesi E. 2016 /30006, K. 2018 / 3086)

İmza itirazı ise borçlunun, takibe konu kambiyo senedinin üzerinde bulunan imzanın kendisine ait olmadığını iddia etmesidir. İmza itirazının dilekçede açıkça belirtilmesi gerekmektedir. İmzanın borçluya ait olmadığını ispat yükü alacaklı üzerindedir. İcra mahkemesi imza itirazını duruşmalı olarak yapmalıdır. Bilirkişi incelemesi neticesinde imzanın borçluya ait olmadığı ortaya çıkar ise takip duracaktır.

Öte yandan kişilerin yeterli ve geçerli hukuki sebeplerinin varlığı halinde senet borçlarına itiraz hakkı bulunmaktadır. Bu sebeplere örnek olarak;

Senedi imzalarken kişi sarhoşsa, senedi imzaladığı zaman diliminde psikolojik olarak ve akli denge anlamında birtakım sorunlar yaşıyorsa, senedi imzaladığını hatırlamayacak derecede bir hafıza kaybı mevcutsa, senedin üzerinde yazan tutar çok fazlaysa, senedi imzaladığı sırada bir baskı veya tehdide maruz bırakılmışsa ve son olarak da senedi ödemesine rağmen borcun silinmediği haller itiraz sebebi teşkil edebilir.

Yukarıdaki sayılan sebeplerden dolayı senet borçluları senede itiraz edebilir. Bunun için bağlı oldukları mahkemeye başvuruda bulunarak itirazlarını belirtebilirler. Bunun yanında borcu ödediğine dair belgeler varsa bu belgeler ve şahıslar bildirilmelidir. Bu şekilde itiraz gerçekleşir fakat itiraz süresi öğrendikten ve zorla senet imzalatıldıktan sonra 24 saat içindedir. Bu süre içerisinde itirazda bulunulmalıdır. Aksi takdirde borç kabul edilmiş sayılır ve ödemekle yükümlü olunur.

Senet Borcunda Zamanaşımı

Senetler iki taraf arasında düzenlenir. Borçlu bu senedi ödememişse karşı taraf bu senedi işleme koyabilir ve tahsil edebilmek için avukata başvurabilir. Eğer bir senet için hiçbir şekilde işlem yapılmamışsa ve senet avukata devredilmemişse bu senedin vade tarihi üzerinden bir hesap yapılabilir. Örneğin daha önceden vadesi geçmiş ve herhangi bir işlem yapılmamış senedin vade tarihi üzerinden 3 yıl geçmişse bu senet kendiliğinden düşecek ve bir borç sorumluluğu kalmayacaktır. Senet borcu zamanaşımı süresi TTK’ da 3 yıl olarak belirtilse de (1 yıllık icra işlemleriyle birlikte 4 yıl) bu sürenin tam olarak bir geçerliliği olduğu söylenemez. Çünkü senetlerde belirtilen zamanaşımlarının yanı sıra, bu zamanaşımının uzatılmasına imkan sağlayacak maddeler de bulunmaktadır.

Vade tarihi üzerinden 3 yıl geçmiş bir senet işleme koyulabilir. Örneğin alacaklı, vade tarihi üzerinden 3 yıl geçmiş olan bir senede ilamsız icra takibi başlatabilir. Borçlunun da bu durumda bu borca 1 hafta içinde itiraz etmesi gerekir. İtiraz etmediği, borcu kabul ettiği anlamına geleceği için 1 hafta içinde herhangi bir itiraz davası açılmaması durumunda bu borcu kabul etmiş sayılır ve tekrar ödemekle yükümlü olunabilir.

Her senet için zamanaşımı süresi aynı değildir. Örneğin resmi kurumlar veya bankalar arasında düzenlenmiş senetlerin zamanaşımı süresi 10 yıldır. Bu tarz senetler sözleşme yerine geçtiği için zamanaşımı süreleri net olarak 10 yıl olarak kabul edilir. Ancak Ticaret Kanunu tüm senetlerin zamanaşımı süresini 10 yıl olarak kabul etmez. Örneğin sizin bir esnaftan aldığınız bir mobilya karşılığı düzenlenen senetlerin zaman aşımı süresi 3 yıldır. Bu senetler adi senet olarak geçtiği için zaman aşımı süresi de düşüktür. Herhangi bir esnaftan yaptığınız alışveriş karşılığında düzenlenen senetlerin zaman aşımı süresi net olarak 3 yıldır.

Bu konuda daha fazla bilgi almak için büromuzun alanında deneyimli avukatlarından danışmanlık hizmeti sağlayabilirsiniz

Stj. Av. Hüseyin Bayraktar

Leave a Reply

Open chat
Avukata İhtiyacım var
Merhaba
Hukuki Sorunuz nedir ?
Call Now Button