NİŞANLANMA NEDİR?

Nişanlanma, iki kişi arasında evlilik niyetiyle yapılan karşılıklı bir anlaşmadır. Nişanlanma sonucunda taraflar arasında duygusal bağ kuvvetlenir ve bazı hukuki sonuçlar doğar, taraflar arasında belirli beklentiler ve yükümlülükler söz konusu olur. Nişanlanmanın hukuki sonuçları:

1)Yükümlülükler: Nişanlılık taraflar arasında karşılıklı sadakat, güven gibi yükümlülükleri içerir. Bu bağlamda, taraflar nişanlılık süresince birbirlerine karşı belirli bir sadakat ve güven sorumluluğu taşır.

2)Nişanın Bozulması: Nişanlılık evlilik niyetiyle yapılır, kişileri evlenmeye zorlamaz bu yüzden  evlenmeye zorlamak adına taraflara dava hakkı vermez. Nişanın bir taraf tarafından haksız bir şekilde bozulması veya taraflardan birine yükletilebilecek bir sebep yüzünden bozulması durumunda diğer taraf için tazminat hakkı doğar. Bu tazminat maddi ve manevi olmak üzere ikiye ayrılır. Maddi tazminat; nişan ve evlilik için yapılan harcamaları ve katlanılan maddi fedakarlıkları içerir. Taraflar dışında tarafların ana babası veya ana babası yerine geçen kimseler de maddi tazminat isteminde bulunabilir. Manevi tazminat ise nişanlılığın bitmesi yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan tarafın kusurlu taraftan saldırı dolayısıyla isteyebileceği tazminattır.

3)Nişan Hediyeleri: Nişanlılık sürecinde taraflar birbirlerine veya eşlerin ana babasının veya onun yerine geçen kimselerin taraflara taktıkları alışılmışın dışında hediyeler vardır. Bu hediyeler altın, takı ve ziynet eşyalardır. Nişanlılık haksız yere veya bir tarafa yükletilebilen bir sebep dolayısıyla sona eriyorsa taraflar, ana babaları veya ana baba yerine geçen kimseler bu hediyeleri geri isteyebilirler. Eğer hediyeler aynen geri verilemiyorsa bu hediyelerin iadesi sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca gerçekleştirilir.

4)Zamanaşımı: Nişanlılık sona erdikten sonra sona ermenin üzerinden bir yıl geçmesi ile dava hakları sona erer.

Konu Hakkında Yargıtay Kararları:

Nişanlanma ve nişanın bozulmasına dair Yargıtay kararları, genellikle nişanın sona ermesi halinde tarafların maddi ve manevi tazminat talepleri üzerine odaklanmaktadır.

Bir Yargıtay kararında (Yargıtay 3. Hukuk Dairesi, 2018/10751), nişanın haksız şekilde bozulması halinde manevi tazminat talep edilebilmesi için kişilik haklarının ciddi şekilde zarar görmesi gerektiği vurgulanmıştır. Sadece üzüntü ve hayal kırıklığına dayanarak manevi tazminat istenemeyeceği belirtilmiştir. Davacının kişilik haklarının somut olaylarla ciddi bir şekilde ihlal edilmesi gerekir.

Bir başka Yargıtay kararında ise (Yargıtay 3. Hukuk Dairesi, 2018/9548), nişanın maddi tazminat taleplerine odaklanılmıştır. Nişanlılık sona erdiğinde, tarafların birbirlerine verdikleri olağanüstü hediyeler (altın, ziynet eşyası vb.) geri istenebilir. Bu tür durumlarda, hediyelerin mutad dışı olması ve nişanın bozulmasının kusurlu bir nedene dayanması halinde maddi tazminat da talep edilebilir.

Bu kararlar, nişanın bozulmasından kaynaklanan maddi ve manevi zararların tazmin edilebilmesi için tarafların nişanlılık sürecinde yaşadığı olayların dikkatlice değerlendirilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır.

Stajyer Öğrenci

Dilek Aydın