NAFAKA TÜRLERİ NELERDİR?

Evlilik boşanma ile sona erer. Boşanma nedeniyle sonra erince dava hakları doğar ve bu haklar 1 yıllık zamanaşımına tabidir. Bu haklar arasında nafaka da vardır. Kanunda 4 tane nafaka türü vardır. Bunlar: Yoksulluk nafakası, tedbir nafakası, iştirak nafakası ve yardım nafakasıdır.

1)YOKSULLUK NAFAKASI

Boşanma nedeniyle yoksulluğa düşecek olan tarafın karşı taraftan mali gücü oranınca isteyebildiği nafaka türüdür. Burada kişinin bu nafakayı isteyebilmesi için kusurunun daha ağır olmaması gerekir. Bu nafaka süresiz bir nafakadır ancak nafaka alan kişi yeniden evlenirse veya taraflardan biri ölürse nafaka kendiliğinden sona erer. Nafaka alacaklısı evlenmemiş fakat evli gibi bir hayat sürdürüyorsa, yoksulluk durumu ortadan kalkmışsa veya haysiyetsiz bir hayat sürüyorsa nafaka mahkeme kararı ile kaldırılır.

2)TEDBİR NAFAKASI

Tedbir nafakası boşanma davası sürerken verilir. Eşlerden birinin barınması, geçinmesi, mallarının yönetimi, çocukların eğitim, sağlık, bakım, korunması gibi ihtiyaçları için verilir. Tedbir nafakasında kusur aranmaz, boşanma davası kesinleşince ortadan kalkar yani geçici bir nafakadır.

3)İŞTİRAK NAFAKASI

Boşanma sonrasında velayet kendisine bırakılmayan anne ya da babanın çocuğa ödediği nafaka türüdür. Bu nafaka, anne ve babanın çocuğa bakma yükümlülüğünden gelmektedir. Anne ve baba boşanmış olsa bile çocuğa bakmakla yükümlüdürler. Çocuk 18 yaşına gelinceye kadar nafaka ödenir. Nafaka ödeyenin veya çocuğun ölmesi durumunda, çocuk 18 yaşına geldiğinde ya da mahkeme nafakayı ortadan kaldırdığında nafaka sona erer.

4)YARDIM NAFAKASI

Çocuk 18 yaşına geldiğinde eğitimine devam ediyorsa ve kendisine nafaka ödenmediğinden  dolayı yoksulluğa düşüyorsa yardım nafakası isteyebilir. Bu nafakayı yalnızca çocuk değil, üstsoy ve kardeşler de yoksulluğa düşüyorlarsa talep edebilirler. Üstsoy, altsoy ve kardeşlerden miras sırasına göre nafaka talep edilir yani ilk mirasçı kimse nafaka ondan talep edilir. Alacaklı veya borçlunun ölmesi durumunda nafaka kendiliğinden sona erer, alacaklı miras sırasındaki diğer kişiden nafaka talep edebilir. Alacaklının nafakaya ihtiyacı kalmaması halinde veya borçlunun ödeyemeyecek duruma gelmesi halinde nafaka davası açılarak nafaka sona erdirilir.

Nafaka davalarına ilişkin Yargıtay kararlarına baktığımızda, özellikle yoksulluk nafakası ve iştirak nafakası artırımı talepleri dikkat çekmektedir.

Örneğin, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 2019/1137 K. sayılı kararında, nafaka alacaklısının gelirinde artış olduğunda yoksulluk nafakasının kaldırılması gerektiği vurgulanmıştır. Karar, nafaka alacaklısının maddi durumunun düzeldiği durumlarda, nafakanın tamamen ortadan kaldırılması gerektiğini belirtmektedir. Ancak, yoksulluk nafakasının kaldırılmasına rağmen gelecekte nafaka talep etme hakkı da doğamayacağından, bu kararın dikkatle ele alınması gerektiği ifade edilmiştir.

Yargıtay 2. Hukuk Dairesi tarafından verilen bir başka kararda, iştirak nafakasının belirlenmesinde çocuğun masrafları ve ihtiyaçlarının dikkate alınması gerektiği belirtilmiştir. İştirak nafakası, boşanmadan sonra çocukların eğitim, bakım ve diğer ihtiyaçları için ödenir. Eğer tarafların maddi durumlarında büyük bir değişiklik olmadığı tespit edilirse, nafaka miktarı artırılmayabilir.

Bu kararlar, nafaka yükümlülüğünün tarafların maddi durumları, ekonomik koşullar ve çocuğun ihtiyaçları göz önünde bulundurularak belirlenmesi gerektiğini ortaya koymaktadır.

Stajyer Öğrenci

Dilek Aydın