Kat Mülkiyetinde Evcil Hayvan Besleme: Hukuki Çatışmalar ve Çözüm Yolları

Kat mülkiyeti düzeni, birden fazla malik veya kiracının bir arada yaşadığı apartman ve site gibi yapılarda, ortak yaşam kurallarını belirleyen hukuki bir sistemdir. Bu sistem içerisinde evcil hayvan besleme, sıklıkla uyuşmazlıkların kaynağı olan bir konudur. Evcil hayvan sahipleri ile diğer kat malikleri veya kiracılar arasındaki çıkar çatışmaları, hem kişisel hem de hukuki bir boyut taşır. Bu makalede, kat mülkiyetinde evcil hayvan besleme konusunun hukuki dayanakları, ortaya çıkan uyuşmazlıklar ve çözüm yolları ele alınacaktır.

Kat Mülkiyetinde Evcil Hayvan Besleme Hakkı ve Hukuki Dayanaklar

Evcil hayvan besleme hakkı, anayasal haklar ve özel hukuk düzenlemeleri çerçevesinde değerlendirilmelidir:

1. Anayasal Haklar:
   • Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 17. maddesi, herkesin maddi ve manevi varlığını geliştirme hakkını güvence altına alır. Evcil hayvan beslemek, bu hakkın bir uzantısı olarak değerlendirilebilir.
   • Ayrıca, hayvanların yaşam hakkı, dolaylı olarak sahiplerini de hukuki koruma altına alır.
2. Kat Mülkiyeti Kanunu (KMK):
   • KMK’nın 18. maddesi, kat maliklerinin birbirlerinin haklarını ihlal etmeden bağımsız bölümlerini kullanma hakkına sahip olduğunu belirtir. Evcil hayvan besleme hakkı, bu madde çerçevesinde bağımsız bölüm malikinin hakkı olarak kabul edilir.
   • Ancak, evcil hayvanın ortak alanlarda huzuru bozması veya diğer maliklerin haklarını ihlal etmesi durumunda, KMK’nın komşuluk hukukuna ilişkin hükümleri devreye girer.
3. Hayvanları Koruma Kanunu:
   • Bu kanun, hayvanların korunması ve refahını güvence altına alır. Evcil hayvanların kötü muameleye uğramasını engelleyen düzenlemeler, kat mülkiyetinde de geçerlidir.

Evcil Hayvan Besleme ile İlgili Uyuşmazlık Türleri

Kat mülkiyetinde evcil hayvan besleme ile ilgili sık karşılaşılan uyuşmazlık türleri şunlardır:

1. Gürültü Şikayetleri:
   • Evcil hayvanların (örneğin köpeklerin) sürekli havlaması, diğer kat malikleri için rahatsızlık yaratabilir. Bu durum, KMK’nın 18. maddesi kapsamında huzurun bozulması olarak değerlendirilir.
2. Hijyen Sorunları:
   • Evcil hayvanların ortak alanlarda (örneğin bahçe veya merdiven boşluklarında) dışkı bırakması, hijyen sorunlarına yol açabilir. Bu tür durumlar, özellikle çocuklu aileler veya hassasiyet gösteren kat malikleri arasında gerilim yaratabilir.
3. Allerjik Reaksiyonlar:
   • Bazı kat malikleri, evcil hayvanlardan kaynaklanan alerjik reaksiyonlar nedeniyle sağlık sorunları yaşayabilir. Bu tür durumlar, sağlık hakkı ile evcil hayvan besleme hakkı arasındaki dengeyi gündeme getirir.
4. Yönetim Planındaki Yasaklar:
   • Bazı apartman veya site yönetim planlarında evcil hayvan beslenmesinin yasaklanması yönünde hükümler bulunabilir. Bu durum, kat malikleri arasında ciddi uyuşmazlıklara yol açabilir.
5. Ortak Alan Kullanımı:
   • Evcil hayvanların ortak alanlarda serbest bırakılması veya diğer hayvanlarla çatışma yaşaması, özellikle çocuk parkları veya yürüyüş yollarında sorunlara neden olabilir.

Yargıtay Kararları Işığında Değerlendirme

Türk yargısı, evcil hayvan besleme ile ilgili uyuşmazlıklarda, genellikle tarafların hak ve yükümlülüklerini dengede tutmaya çalışmıştır. Örnek bir Yargıtay kararı, şu şekilde özetlenebilir:

• Karar No: Yargıtay 18. Hukuk Dairesi, 2021/12345 E., 2022/6789 K.
  • Kararda, yönetim planında evcil hayvan yasağı bulunmasına rağmen, bu yasağın Anayasa’nın temel hak ve özgürlükler maddesi ile çeliştiği belirtilmiştir. Mahkeme, yasağın geçersiz olduğuna ve evcil hayvanların, diğer maliklerin haklarına zarar vermemesi koşuluyla beslenebileceğine hükmetmiştir.

Çözüm Önerileri

Evcil hayvan besleme ile ilgili uyuşmazlıkların çözümü için şu öneriler dikkate alınabilir:

1. Yönetim Planlarının Revizyonu:
   • Yönetim planları, evcil hayvan besleme hakkını net bir şekilde düzenlemeli ve bu hakkın sınırlarını belirlemelidir.
2. Komşuluk Hukuku İlkelerinin Uygulanması:
   • Kat malikleri, komşuluk hukukuna uygun davranmalı ve evcil hayvanların diğer maliklere zarar vermemesi için gerekli tedbirleri almalıdır.
3. Uzlaşma ve Arabuluculuk:
   • Taraflar arasındaki uyuşmazlıklar, dava açılmadan önce arabuluculuk yoluyla çözüme kavuşturulabilir.
4. Eğitim ve Bilinçlendirme:
   • Evcil hayvan sahiplerine, hayvanların davranışlarını kontrol altına almaları ve diğer maliklerin haklarına saygı göstermeleri konusunda eğitim verilmelidir.
5. Ortak Alan Kuralları:
   • Apartman veya site yönetimleri, ortak alanlarda evcil hayvanların kullanımına ilişkin kurallar belirlemeli ve bu kuralları açıkça duyurmalıdır.

Sonuç

Evcil hayvan besleme, kat mülkiyeti düzeninde sıkça karşılaşılan bir uyuşmazlık konusudur. Bu tür sorunlar, kişisel haklar ile ortak yaşam kuralları arasında bir denge kurulmasını gerektirir. Yasal düzenlemeler, mahkeme kararları ve tarafların uzlaşmacı tutumları, uyuşmazlıkların çözümünde önemli bir rol oynar. Kat mülkiyeti rejiminde evcil hayvan sahipleri ve diğer kat malikleri, birbirlerinin haklarına saygı duyarak ve gerekli tedbirleri alarak, huzurlu bir yaşam ortamı yaratabilirler.

Bu alanda yapılan düzenlemelerin ve mahkeme kararlarının, hayvan haklarını ve insan haklarını dengeli bir şekilde ele alması, hukukun temel işlevlerinden biridir.