Avusturya’da İşverenin Yabancı İşçi Çalıştırma Süreci ve Şartları
Giriş
Avusturya, Avrupa Birliği üyesi olmasının yanı sıra, nitelikli iş gücüne olan ihtiyacı nedeniyle yabancı işçilere çeşitli olanaklar sunmaktadır. Ancak, işverenlerin yabancı işçi çalıştırabilmesi için belirli hukuki prosedürlere uyması gerekmektedir. Bu makalede, Avusturya’da işverenlerin yabancı işçi çalıştırma süreci, gerekli izinler ve hukuki yükümlülükler ele alınacaktır.
1. Yabancı İşçilerin Çalıştırılması İçin Genel Şartlar
Avusturya’da işverenler, yabancı işçi çalıştırmadan önce bazı prosedürleri yerine getirmelidir. Bu süreçte temel olarak şu hususlar dikkate alınır:
- İşverenin, yerel iş gücü piyasasında uygun bir Avusturyalı veya AB vatandaşı bulamaması,
- Yabancı işçinin çalışma iznine sahip olması,
- İş sözleşmesinin Avusturya iş kanunlarına uygun hazırlanması,
- İşverenin, yabancı işçiyi istihdam edebilmek için yetkili mercilere başvuruda bulunması.
AB/AEA Vatandaşları ve Üçüncü Ülke Vatandaşları Arasındaki Fark
- Avrupa Birliği (AB) ve Avrupa Ekonomik Alanı (AEA) vatandaşları, Avusturya’da serbestçe çalışabilir. Onlar için özel bir çalışma izni gerekmemektedir.
- Üçüncü ülke vatandaşları (AB dışındaki ülkelerden gelen kişiler) için ise çalışma izni zorunludur.
2. Yabancı İşçi Çalıştırma Süreci
İşverenin yabancı işçi istihdam edebilmesi için belirli bir prosedürü takip etmesi gerekir:
a) İşgücü Piyasası Testi (Arbeitsmarktprüfung)
Üçüncü ülke vatandaşlarının çalıştırılması için Avusturya İş Bulma Kurumu (AMS – Arbeitsmarktservice) tarafından işgücü piyasası testi yapılır. Bu test şu kriterlere dayanır:
- İş pozisyonuna uygun bir Avusturya veya AB vatandaşı olup olmadığı,
- Yabancı çalışanın istihdamının Avusturya ekonomisine etkisi,
- İşverenin geçmişte işçi çalıştırma ve yasal yükümlülüklerini yerine getirme durumu.
Eğer test sonucunda pozisyon için uygun yerli veya AB vatandaşı bulunamazsa, işveren yabancı işçi için çalışma izni alabilir.
b) Çalışma İzinleri Türleri
Avusturya’da yabancı işçiler için üç temel izin türü bulunmaktadır:
-
Kırmızı-Beyaz-Kırmızı Kart (Rot-Weiß-Rot-Karte)
- Yüksek vasıflı işçiler, kilit sektörlerde çalışanlar ve yatırımcılar için düzenlenir.
- İşverenin belirli bir maaş ve iş güvencesi sunması gerekmektedir.
- Başvurular AMS ve Göçmenlik Bürosu tarafından değerlendirilir.
-
Kırmızı-Beyaz-Kırmızı Kart Artı (Rot-Weiß-Rot-Karte Plus)
- Başvuru sahibine işveren değişikliği yapabilme ve süresiz çalışma hakkı tanır.
- En az 21 ay boyunca Kırmızı-Beyaz-Kırmızı Kart ile çalışmış olan kişiler başvurabilir.
-
Mavi Kart (EU Blue Card)
- AB genelinde geçerli olan bir çalışma izni türüdür.
- Yüksek nitelikli işçiler için düzenlenir ve belirli bir gelir eşiğinin üzerinde maaş almak gereklidir.
c) İş Sözleşmesi ve Asgari Koşullar
Yabancı işçilerin Avusturya’da çalışabilmesi için işveren tarafından sunulması gereken iş sözleşmesi, Avusturya İş Kanunu’na uygun olmalıdır. Ana unsurlar:
- Çalışanın maaşı, sektörel asgari ücretin altında olamaz,
- Haftalık çalışma süresi 40 saat ile sınırlıdır,
- İşverenin sosyal güvenlik ve vergisel yükümlülükleri eksiksiz yerine getirilmelidir.
3. İşverenin Hukuki Yükümlülükleri
Yabancı işçi çalıştıran işverenler, çeşitli yasal sorumlulukları yerine getirmek zorundadır:
-
Vergi ve Sosyal Güvenlik Kayıtları
- İşveren, çalışanın sosyal sigorta sistemine (Österreichische Gesundheitskasse – ÖGK) kaydedilmesini sağlamakla yükümlüdür.
- Çalışanın gelir vergisi ve sosyal güvenlik primleri düzenli olarak yatırılmalıdır.
-
Çalışma Süresi ve Tatil Hakları
- İşçilerin yıllık izin hakları vardır ve en az 25 iş günü tatil verilmelidir.
- Fazla mesaiye kalan çalışanlar için yasal ek ücret ödenmelidir.
-
İş Güvenliği ve Sağlık Standartları
- İşveren, işçilerin güvenli bir ortamda çalışmasını sağlamakla yükümlüdür.
- Avusturya İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği (Arbeitnehmerschutzgesetz – ASchG) kapsamında tüm önlemleri almak zorundadır.
4. Çalışma İzinlerinin Yenilenmesi ve Uzun Vadeli Çalışma İmkanları
Çalışma izinleri genellikle belirli bir süre için verilir ve işçinin çalışma süresi boyunca şartları yerine getirmesi halinde uzatılabilir. Uzun vadeli çalışma planları için:
- İşveren, işçisinin Rot-Weiß-Rot-Karte Plus veya Daimi Oturma İzni (Daueraufenthalt-EU) almasına destek olabilir.
- Mavi Kart sahipleri, belirli bir süre sonra süresiz oturma iznine başvurabilir.
Sonuç
Avusturya’da işverenlerin yabancı işçi çalıştırma süreci belirli kurallara tabidir ve yasal çerçeve içinde hareket edilmelidir. Özellikle, işgücü piyasası testi, çalışma izinleri ve iş sözleşmesi gereklilikleri işverenler açısından büyük önem taşımaktadır. İşverenler, yabancı işçilerin istihdam edilmesiyle ilgili tüm yasal yükümlülüklere uymalı ve bu süreci titizlikle yönetmelidir.