ABD Oturma İzni Nasıl Yenilenir, Hangi Durumda Kaybedilir?
GİRİŞ
Amerika Birleşik Devletleri (ABD), “Green Card” olarak bilinen sürekli oturma izni ile milyonlarca göçmene, ülkede yaşama, çalışma ve eğitim hakkı tanır. Ancak Green Card sahiplerinin, bu hakkı koruyabilmeleri ve yenileyebilmeleri için belirli yasal şartlara uyması gerekir. Ayrıca, belirli ihlaller ve yaşam tarzı değişiklikleri, Green Card’ın (yani oturma izninin) kaybına yol açabilir.
Bu makalede, ABD oturma izninin (Green Card) yenilenmesi, uzatma ve değiştirme süreçleri ile hangi durumlarda kaybedileceği ve alınacak önlemler detaylı ve hukuki bir bakış açısıyla ele alınacaktır.
1. Green Card Nedir? Süresi ve Yenileme Zorunluluğu
ABD’de oturma izni, resmi adıyla Permanent Resident Card veya yaygın adıyla “Green Card” olarak adlandırılır. Green Card:
-
Sahibine ABD’de sürekli yaşama ve çalışma hakkı verir.
-
Genellikle 10 yıllık süreyle verilir; “koşullu” Green Card ise evlilik veya yatırım temelli ilk kez verilen kartlarda 2 yıllık olur.
-
Green Card, otomatik olarak ABD vatandaşlığına geçiş sağlamaz; ancak vatandaşlığa başvuru için temel adımdır.
Green Card sahibi olanlar, kartlarının geçerlilik süresi dolmadan yenilemek ve kartta yer alan bilgiler değişirse güncellemek zorundadır.
2. Green Card Yenileme (Renewal) Süreci
A. Standart 10 Yıllık Green Card’ın Yenilenmesi
-
Ne zaman başvurmalı?
Green Card’ın süresi bitmeden en erken 6 ay önce yenileme başvurusu yapılabilir. -
Nasıl başvurulur?
-
Form I-90 (Application to Replace Permanent Resident Card) online olarak USCIS üzerinden veya posta yoluyla doldurulur.
-
Biyometrik veri randevusu alınır.
-
Gerekli belge ve fotoğraflar eklenir, başvuru ücreti ödenir.
-
-
Yenileme süresi:
Normalde 6-12 hafta, ancak yoğun dönemlerde 6-12 aya kadar uzayabilir. -
Kart süresi dolmuşsa ne olur?
Green Card’ın süresi bitse dahi daimi oturum hakkı kaybedilmez; fakat kartın geçersiz olması seyahat ve iş başvurularında sorun çıkarır.
B. Koşullu (2 Yıllık) Green Card’ın Yenilenmesi
-
Evlilik temelli veya yatırımcı statüsüyle alınan 2 yıllık Green Card süresinin sonunda mutlaka “koşulun kaldırılması” gerekir.
-
Form I-751 (evlilik temelli) veya Form I-829 (yatırım temelli) ile başvuru yapılır.
-
Eşlerin birlikte başvurusu esastır; boşanma, vefat veya şiddet gibi özel durumlarda bireysel başvuru mümkündür.
-
Koşullar kaldırılmazsa, daimi oturma hakkı da kaybedilir ve sınır dışı işlemi başlar.
C. Green Card’ın Kaybolması, Çalınması veya Zarar Görmesi Durumunda
-
Kartın kaybolması, çalınması veya zarar görmesi halinde, yine Form I-90 ile yenileme başvurusu yapılır.
-
ABD dışında kayıp yaşanırsa, en yakın ABD konsolosluğundan geçici seyahat belgesi (boarding foil) talep edilmelidir.
3. Green Card Hangi Durumlarda Kaybedilir?
A. ABD Dışında Uzun Süreli Kalış
-
Green Card sahiplerinin, yılda toplam 6 ayı geçen yurt dışı kalışları risklidir.
-
1 yılı aşan kesintisiz yurtdışı kalışlarda, daimi oturum statüsü “terk edilmiş” sayılabilir; ABD sınırında yeniden giriş engellenebilir.
-
Uzun süreli yurt dışında kalacak olanlar için Re-entry Permit (Form I-131) başvurusu önerilir; bu izinle 2 yıla kadar ABD dışında kalınabilir.
B. Gönüllü Olarak Statüden Feragat Etmek
-
Kişi, ABD dışında yaşama ve Green Card’a sahip olmak istemiyorsa, resmi olarak oturum hakkından feragat edebilir (Form I-407 ile).
C. Suç ve Ağır Hukuki İhlaller
-
Bazı ciddi suçlar (ör. insan kaçakçılığı, büyük dolandırıcılık, uyuşturucu, terör bağlantısı) oturma izninin iptaline ve sınır dışına yol açar.
-
Vergi kaçakçılığı, sahtecilik ve göçmenlik beyanlarında yalan, sınır dışı sebebidir.
D. Sahtecilik ve Yanlış Beyan
-
Green Card başvurusunda veya yenileme sırasında yalan beyanda bulunmak veya sahte belge sunmak, ağır cezai yaptırım doğurur.
-
Bu durumda, mevcut Green Card iptal edilir ve ABD’ye ömür boyu giriş yasağı gelebilir.
E. Koşullu Green Card’da “Koşulun Kaldırılmaması”
-
2 yıl sonunda koşul kaldırılmazsa, Green Card otomatik olarak geçersiz olur ve kişi “out of status” (statüsüz) sayılır.
4. Green Card Kaybını Önlemek İçin Alınacak Önlemler
-
Yurtdışında uzun süre kalınacaksa mutlaka Re-entry Permit alınmalı.
-
ABD’de sürekli bir adres (ikamet) bulundurulmalı ve USCIS’e güncellenmeli.
-
Vergi yükümlülükleri tam olarak yerine getirilmeli, gelir beyanları doğru yapılmalı.
-
Seyahatlerden önce Green Card’ın süresi ve geçerliliği kontrol edilmeli.
-
Green Card kaybolduğunda veya hasar gördüğünde hızlıca başvuru yapılmalı.
-
2 yıllık kart sahipleri, koşulun kaldırılması için başvuru tarihlerini kaçırmamalı.
5. Green Card Yenileme ve Vatandaşlık İlişkisi
-
Green Card sahibi, vatandaşlığa başvurmayı düşünüyorsa (en az 5 yıl sürekli ikamet veya ABD vatandaşıyla evli ise 3 yıl) yenileme yerine vatandaşlık başvurusu da yapılabilir.
-
Ancak vatandaşlık başvurusu sürecinde Green Card’ın geçerli olması gerekir; süresi bitmiş kart ile vatandaşlık başvurusu kabul edilmez.
6. Sıkça Sorulan Sorular
Green Card’ın süresi bitmişse ABD’den sınır dışı edilir miyim?
Hayır, süresi bitmiş kart statünüzü kaybettirmez, ancak seyahat ve işte sorun yaşarsınız. Yenileme başvurusu yapılmalıdır.
Koşullu Green Card’da boşandım, yine de yenileme hakkım var mı?
Evet, iyi niyetli evlilik ve boşanma delilleriyle bireysel başvuru yapılabilir.
ABD dışında 1 yıldan fazla kalırsam Green Card’ım otomatik olarak iptal olur mu?
Olası; sınırda sorguya alınır ve gerekçesizse statü kaybedilir. Re-entry Permit alınmışsa sorun yaşanmaz.
Green Card yenilemede hangi belgeler gerekir?
Form I-90, geçerli kimlik, eski Green Card, biyometrik veriler, güncel adres ve yenileme ücreti gereklidir.
Green Card iptal edildikten sonra tekrar başvuru yapılabilir mi?
Sadece belirli af mekanizmaları veya özel durumlarda mümkündür; ağır ihlal veya suç varsa yeniden başvuru şansı zordur.
7. Yargıtay, ABD Federal ve AİHM Kararları Bağlamında
Türkiye’de Yargıtay, ABD oturma izni sahiplerinin yurtdışı malvarlığı, boşanma ve velayet davalarında bu statüyü dikkate alır.
ABD federal mahkemeleri, Green Card yenileme ve kayıp statüsü davalarında titiz inceleme yapar; göçmenlik sahtekarlığına sıfır tolerans gösterir.
AİHM, oturum hakkı, aile birliği ve geri göndermeme (non-refoulement) ilkelerine vurgu yapar.
8. Sonuç ve Hukuki Değerlendirme
ABD’de oturma izni (Green Card), dikkat ve titizlikle korunması gereken, yenilenmesi zorunlu ve belirli ihlallerde kaybedilebilen bir statüdür.
-
Kartın süresi ve koşulları düzenli takip edilmeli, yenileme ve koşul kaldırma başvuruları aksatılmamalıdır.
-
Uzun yurtdışı kalışlar ve hukuki ihlaller büyük riskler taşır.
-
Sorun yaşanmaması için resmi kaynaklardan bilgi alınmalı ve gerekirse göçmenlik hukuku uzmanı ile çalışılmalıdır.