Polonya Çalışma İzni ile AB Ülkelerine Geçiş ve Çalışma Hakları: Hukuki Çerçeve ve Uygulamalar

Giriş

Polonya, Avrupa Birliği (AB) üyesi olmasına rağmen Schengen Bölgesi’nde serbest dolaşım hakkına sahip olmayan üçüncü ülke vatandaşları için çalışma izni süreçleri farklı kurallara tabidir. Polonya’dan alınan çalışma izniyle diğer AB ülkelerine geçiş yapmak ve çalışma hakkı elde etmek isteyen kişiler için hukuki durum, AB ve ulusal mevzuat çerçevesinde değerlendirilmelidir.

Bu makalede, Polonya’da çalışma izni almış bir kişinin diğer AB ülkelerinde çalışma hakkı olup olmadığı, vize ve oturum izni süreçleri ile karşılaşabilecekleri hukuki engeller ele alınacaktır.

---

1. Polonya’da Çalışma İzni Türleri ve Şartları

Polonya’da üçüncü ülke vatandaşları için farklı çalışma izinleri bulunmaktadır:

• Tip A Çalışma İzni: Polonya’da bir işveren tarafından istihdam edilmek için alınır.
• Tip B Çalışma İzni: Yönetici pozisyonunda çalışan yabancılar için geçerlidir.
• Tip C, D ve E Çalışma İzinleri: Polonya dışında çalışan ama Polonya’da belirli bir süre hizmet sunan yabancılar için düzenlenir.
• Mavi Kart (EU Blue Card): Yüksek vasıflı işçiler için verilen ve belirli şartları sağlayan yabancıların AB ülkelerinde çalışma hakkını kolaylaştıran bir izindir.

Bu izinlerin her biri, Polonya sınırları içinde çalışmaya imkan tanır ancak doğrudan diğer AB ülkelerine geçiş yapma veya orada çalışma hakkı vermez.

---

2. Polonya Çalışma İzni ile Diğer AB Ülkelerinde Çalışma Hakkı

Polonya’dan alınan standart çalışma izni, yalnızca Polonya’da çalışma hakkı tanır ve diğer AB ülkelerinde çalışma hakkı vermez. Ancak bazı özel durumlar şu şekilde değerlendirilir:

2.1. Schengen Bölgesinde Serbest Dolaşım

Polonya’da çalışma izni olan bir kişi, Schengen vizesi veya D tipi ulusal vizesi varsa diğer Schengen ülkelerine 90 güne kadar vizesiz seyahat edebilir. Ancak bu hak, çalışma hakkı anlamına gelmez.

2.2. AB Mavi Kart Sahipleri

AB Mavi Kartı (EU Blue Card) olan kişiler, 18 ay Polonya’da çalıştıktan sonra başka bir AB ülkesine geçerek çalışma izni başvurusunda bulunabilirler. Ancak bu süreç her ülkenin ulusal mevzuatına göre değişiklik göstermektedir.

2.3. Polonya’dan Başka Bir AB Ülkesine Transfer (Intracompany Transfer)

AB İçinde Şirket İçi Transfer (Intra-Company Transfer – ICT) Direktifi kapsamında, Polonya’da bir firmanın çalışanı olan kişiler, belirli koşulları sağladığında başka bir AB ülkesine geçici olarak çalışmak için transfer edilebilirler.

---

3. Polonya’dan AB Ülkelerine Geçiş Yolları

Polonya’dan başka bir AB ülkesine çalışma amacıyla gitmek isteyen üçüncü ülke vatandaşları için birkaç yöntem bulunmaktadır:

3.1. Yeni İşveren Tarafından Sponsor Olunan Çalışma İzni

Bir kişi Polonya’da çalışırken, başka bir AB ülkesinde iş teklifi alırsa, yeni işverenin o ülkenin çalışma izni prosedürüne uygun şekilde başvuruda bulunması gerekmektedir.

3.2. AB Uzun Dönem Oturum İzni (Long-Term Residence Permit)

Polonya’da beş yıl boyunca yasal olarak oturum ve çalışma hakkına sahip olan kişiler, AB uzun dönemli oturum iznine başvurabilir. Bu izin, diğer AB ülkelerinde de çalışma ve oturum başvurularını kolaylaştırır.

3.3. Aile Birleşimi ve İltica Statüsü

AB üyesi bir ülkeye evlilik yoluyla ya da mülteci statüsüyle geçen kişiler, belirli koşullarda çalışma iznine başvurabilirler.

---

4. Hukuki Engeller ve Karşılaşılan Sorunlar

Polonya’da çalışma izni olan kişiler, diğer AB ülkelerine geçmek istediklerinde bazı hukuki engellerle karşılaşabilirler:

• Ulusal Mevzuat Farklılıkları: Her AB ülkesi çalışma izinleri konusunda kendi mevzuatını uygular. Polonya’da geçerli olan bir izin, Almanya, Fransa veya Hollanda’da geçerli olmayabilir.
• İşgücü Piyasası Kısıtlamaları: AB ülkeleri, iş gücü ihtiyacına bağlı olarak üçüncü ülke vatandaşlarına çalışma izni verme konusunda farklı politikalar benimseyebilir.
• Vize ve Oturum Süreçleri: Polonya’da alınan D tipi vize, diğer ülkelerde çalışma hakkı tanımadığı için ek başvurular yapılması gereklidir.

---

5. Sonuç ve Değerlendirme

Polonya’dan alınan çalışma izni, kişinin yalnızca Polonya sınırları içinde çalışmasına izin verir ve doğrudan diğer AB ülkelerine geçiş hakkı sağlamaz. Ancak, AB Mavi Kart sahipleri, uzun dönem oturum iznine sahip kişiler veya şirket içi transfer yoluyla bazı avantajlar elde edebilirler.

Polonya’dan başka bir AB ülkesine çalışma amacıyla geçiş yapmak isteyen kişilerin, hedef ülkenin çalışma izinleri ve oturum süreçleri hakkında detaylı bilgi edinmeleri ve uygun başvuruları yapmaları gerekmektedir. Avrupa Birliği içinde serbest dolaşım hakkı, üçüncü ülke vatandaşları için sınırlıdır ve her ülkenin kendi göç ve çalışma politikaları çerçevesinde değerlendirilmelidir.