ZORUNLU MALİ SORUMLULUK SİGORTASI

TRAFİK SİGORTASI

  Günümüz dünyasında bilindiği üzere trafik kaza oranı gün geçtikçe artmaktadır. Ülkeler kaza riskini en aza indirmek ve kaza sonrası mağduriyetin oluşmaması için birtakım adımlar atmaktadır. Bunun bir uygulaması da “Mali Sorumluluk Sigortaları (MSS)” yani Trafik Sigorta Sözleşmeleridir.

 Bu sözleşmeler, sigortacının doğan zararı işleten yerine geçerek tazmin etme esasına dayanmaktadır. Bu doğrultuda klasik sorumluluk hukukundan ayrılarak yenilikçi bir yapılandırma içerir. İşletenin veya zarar görenin malvarlığındaki pasif değerinin azalmasına sebebiyet vermediği için pasif sigorta özelliği de gösterir.

 Dahası, bu sözleşmeler zarar gören ve işleten için birçok avantaj sağlayarak önem kazanmaktadır. Örneğin, sigorta şirketleri tarafından mağdurun uğradığı zarar kolayca telafi edilmektedir. Diğer yandan, işletenin sorumluluğunun mağdur lehine teminat altına alınması sayesinde, işleten de kaza sonucu oluşan zararı kapsayan yüksek ölçekli ödemelerden büyük oranda kurtularak finansal açıdan rahat eder.

 Gelişmiş hukuki çözümlerden biri olan bu sözleşmeler, Türkiye de 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu (KTK) 1996 yılı değişikliği ile zorunlu tutularak uygulanmaktadır. Bu sayede Türk Hukuk Sisteminde MSS daha efektif hale getirilmesi amaçlanmaktadır. Aynı zamanda belli sınırlar dahilinde ihtiyari olarak Mali Sorumluluk Sigortası yapılabilmektedir. (Zamanaşımı ve sorumluluğun kaldırılması, azaltılmasına ilişkin hususlara dikkat edilerek yapılmaktadır. KTK m. 100)

 “Madde 91 – (Değişik: 17/10/1996 – 4149/33 md.) İşletenlerin, bu Kanunun 85 inci maddesinin birinci fıkrasına göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunludur.”

 Rizikoyu Azaltmayı Hedefleyen Hukuki Çözüm: Zorunlu Mali Sorumluk Sigortası Nedir?

 “Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası; motorlu bir aracın karayolunda işletilmesi sırasında, bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına neden olması halinde, o aracı işletenin, zarara uğrayan 3. kişilere karşı olan sorumluluğunu belli limitler dahilinde karşılamayı amaçlayan ve yasaca yapılması zorunlu kılınan bir sorumluluk sigortası türüdür.”[1]

•  Türk Hukuk Sisteminde ZMSS Uygulama Alanı: Sorumluluğun Kurulması

 Sigortacının doğan zararı tazmin edebilmesi için Türk Borçlar Kanunu’nun da uzantısı olan Karayolları Trafik Kanunu’nda öngörülen birtakım şartların gerçekleşmesi gerekir. KTK m.85/I ve m.86/I de gösterilmiştir:

“Madde 85 – (Değişik birinci fıkra: 17/10/1996-4199/28 md.) Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.”

“Madde 86 – (Değişik: 17/10/1996-4199/29 md.) İşleten veya araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahibi, kendisinin veya eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilerin kusuru bulunmaksızın ve araçtaki bir bozukluk kazayı etkilemiş olmaksızın, kazanın bir mücbir sebepten veya zarar görenin veya bir üçüncü kişinin ağır kusurundan ileri geldiğini ispat ederse sorumluluktan kurtulur.”

1. Rizikonun gerçekleşmesiyle trafik kazası doğmalı
2. Trafik kazası sonucu zarar meydana gelmeli
3. Kazaya (zarar) motorlu bir araç sebep olmalı
4.  Motorlu araç ve kaza (zarar) arasında uygun nedensellik bağı bulunmalı. Kaza, (i) mücbir sebepten ya da (ii) zarar görenin veya (iii) üçüncü kişinin ağır kusurundan ileri gelmemelidir.

SAADET KARTALCI