SİPARİŞ EDİLEN ÜRÜNÜN İADESİ MÜMKÜN MÜ ?

1. Sipariş edilen ürünü her zaman iade edebilir miyim?

Gündelik hayatta sık sorulan soru şudur: “Sipariş verdim, ürün geldi ama beğenmedim. İade edebilir miyim?”

Bu sorunun tek ve her durumda geçerli bir cevabı yoktur. İade hakkınız;

• Nereden alışveriş yaptığınıza (internet / telefon / mağaza),

• Tüketici sıfatına sahip olup olmadığınıza,

• Ürünün niteliğine (kişiye özel, hijyenik, çabuk bozulan vs.),

• Süreleri kaçırıp kaçırmadığınıza
  bağlıdır.

Özellikle internetten yapılan alışverişlerde, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği uyarınca, tüketicilere teslim tarihinden itibaren 14 günlük cayma hakkı tanınmıştır. Bu hak sayesinde tüketici, ürünü beğenmediği için dahi sözleşmeden dönebilir; ancak bunun da istisnaları ve şekil şartları vardır.

2. Önce şu soruyu cevaplayın: “Ben tüketici miyim?”

İade hakkını değerlendirirken ilk adım, hukuken “tüketici” sayılıp sayılmadığınızı tespit etmektir.

• Ürünü kişisel, ailevi, günlük ihtiyaç için aldıysanız, büyük ihtimalle tüketicisiniz.

• Ürünü şirket adına, ticari veya mesleki faaliyette kullanmak üzere aldıysanız, tüketici sayılmazsınız.

Tüketici sayılmadığınız durumlarda, Kanun’un sağladığı 14 günlük cayma hakkı ve birçok koruma hükmü doğrudan uygulanmaz. İade imkanınız, büyük ölçüde satıcının sözleşmede veya iade politikasında verdiği taahhütlerle sınırlı olur.

3. İnternetten sipariş edilen ürünlerde 14 günlük cayma hakkı

3.1. Mesafeli satış kavramı

İnternet siteleri, mobil uygulamalar, telefon, SMS, sosyal medya üzerinden yapılan satışlar çoğu zaman “mesafeli satış sözleşmesi” olarak kabul edilir. Taraflar fiziksel olarak bir araya gelmez, sözleşme uzaktan kurulur.

Bu durumda, tüketici lehine özel bir koruma öngörülmüştür: cayma hakkı.

3.2. Cayma hakkının süresi

Kural olarak:

• Mal satışında malın size teslim edildiği günden itibaren,

• Birden fazla ürün içeren siparişte, son ürünün teslim edildiği günden itibaren

14 gün içinde hiçbir gerekçe göstermeden ve ceza ödemeden sözleşmeden dönebilirsiniz.

Satıcı, cayma hakkınız konusunda sizi yazılı olarak ve önceden bilgilendirmek zorundadır. Eğer bilgilendirme usulüne uygun yapılmamışsa, 14 günlük süre aleyhinize işletilemez; belli bir üst sınır içinde daha uzun süre cayma imkânı söz konusu olabilir.

3.3. Cayma hakkı nasıl kullanılır?

Cayma hakkını kullanmak için mağazaya rica minnet gitmeniz gerekmez. Önemli olan, yazılı veya kalıcı veri saklayıcısı ile bildirim yapmanızdır:

• Site içi “iade talebi” ekranı,

• E-posta,

• SMS,

• Platform mesaj sistemi,

• Gerekirse noter ihtarı

ile “Şu tarihli siparişime ilişkin cayma hakkımı kullanıyorum, bedelin iadesini talep ederim.” şeklinde açık irade beyanı göndermeniz yeterlidir.

Ardından, malı iade için satıcının bildirdiği taşıyıcıya teslim edersiniz. Güncel düzenlemelerle birlikte, mesafeli satışlarda cayma halinde iade kargo ücretinin kural olarak satıcı veya sağlayıcı tarafından karşılanacağı yönünde tüketici lehine düzenlemeler yapılmıştır; tüketiciden iade adına ayrıca bedel alınması sınırlandırılmıştır.

3.4. Satıcının iade yükümlülüğü

Satıcı, cayma bildiriminiz kendisine ulaştıktan ve mal iade için taşıyıcıya teslim edildikten sonra, en geç 14 gün içinde sizden tahsil ettiği bedelin tamamını iade etmek zorundadır. Bu bedelin, ilk teslimat masrafları da dahil olmak üzere geri ödenmesi gerekir. İade, genellikle kullandığınız ödeme aracına uygun şekilde (örneğin kredi kartına iade) yapılır.

4. Ürünü denedim, yine de iade edebilir miyim?

Cayma hakkı, ürüne hiç dokunmamanız koşuluna bağlı değildir. Tüketicinin, malı “inceleme ve deneme” amacıyla makul ölçüde kullanmasına izin verilir.

Örneğin:

• Bir ayakkabıyı ev içinde birkaç adım denemek genelde makul sayılır.

• Haftalarca dışarıda giymek, yoğun kullanım izleri bırakmak makul kabul edilmez.

Makul inceleme sınırını aşan kullanımlar, ürünün değerinde azalmaya neden olabilir. Bu durumda:

• Satıcı, değer kaybını sizden talep edebilir,

• Ancak bu, cayma hakkınızı tamamen ortadan kaldırmaz; bedel iadesinden mahsup gündeme gelir.

Bu nedenle, iade etmeyi düşündüğünüz ürünü yıpratmadan, gündelik kullanıma sokmadan denemeniz her zaman daha güvenli olacaktır.

5. Cayma hakkının hiç olmadığı ürünler: İstisnalar

Her sipariş için 14 günlük cayma hakkı yoktur. Mevzuat, bazı ürün ve hizmet türlerinde cayma hakkını başlangıçtan itibaren dışarıda bırakmıştır. Özetle:

• Kişiye özel hazırlanan ürünler: Ölçüye göre dikilen elbise, üzerine isim yazılı kupa, özel ölçü mobilya gibi tüketicinin talebine özgü üretilen mallarda genel olarak cayma hakkı kullanılmaz.

• Çabuk bozulan ürünler: Taze gıda, çiçek, yaş pasta vb. çabuk bozulabilen veya son kullanma tarihi çok kısa olan mallarda iade hakkı sınırlandırılmıştır.

• Hijyen nedeniyle iadesi uygun olmayan ürünler: Ambalajı açılmış iç çamaşırı, küpe gibi hijyen açısından sorun oluşturabilecek ürünler bu kapsamdadır.

• Belirli tarihe bağlı hizmetler: Belirli tarihli konaklama, araç kiralama, etkinlik bileti, paket tur gibi hizmetlerde de klasik cayma hakkı kısıtlıdır.

• Bazı dijital içerikler ve elektronik hizmetler de, niteliğine göre cayma hakkı istisnası kapsamında değerlendirilebilir.

2025 tarihli değişikliklerle birlikte, daha önce tartışmalı olan cep telefonu, tablet, bilgisayar, akıllı saat gibi elektronik ürünlerde getirilen cayma kısıtlamaları geri çekilmiş; bu ürünler tekrar genel 14 günlük cayma hakkı kapsama alınmıştır. Ancak bu değişikliklerin uygulanma tarihi ve geçiş hükümleri önemlidir; hangi tarihten sonra yapılan işlemlere uygulanacağı ayrıca incelenmelidir.

6. Mağazadan (elden) alınan ürünlerde durum farklı

Çok sık karıştırılan nokta şudur: Mağazadan gidip elden aldığınız ürün için “beğenmedim” gerekçesiyle kanunen iade hakkınız yoktur.

• Eğer satıcı kendi inisiyatifiyle “30 gün içinde koşulsuz iade/değişim” gibi bir kampanya yürütüyorsa, bu ticari bir taahhüttür ve buna uymak zorundadır.

• Ancak bu tür bir taahhüt yoksa, sadece fikrinizi değiştirdiğiniz için iade ya da değişim talep etmek, tamamen satıcının takdirindedir.

Buna karşılık, ürün ayıplı ise, yani bozuk, çalışmayan, eksik teslim edilen, sözleşmeye veya tanıtıma aykırı bir mal söz konusuysa; ister internetten, ister mağazadan alınmış olsun; tüketici, ayıplı mala ilişkin seçimlik haklarını (bedel iadesi, ücretsiz onarım, ayıp oranında indirim, misliyle değişim) kullanabilir. Burada cayma hakkından değil, ayıp sorumluluğundan söz ediyoruz ve süreler ile ispat rejimi farklıdır.

7. Sipariş edilen ürün iadesi için pratik yol haritası

Kendi durumunuzu hızlıca analiz etmek için şu adımları kullanabilirsiniz:

1. Nereden aldım?

   • İnternet, telefon, uygulama, sosyal medya → büyük ihtimalle mesafeli satış.

   • Fiziksel mağaza, elden → klasik satış.

2. Tüketici miyim?

   • Kişisel kullanım için aldıysam → evet.

   • Şirket adına, ticari amaçla aldıysam → hayır (genelde).

3. Süre doldu mu?

   • Teslimden itibaren 14 gün geçmediyse ve istisna yoksa, cayma hakkı ihtimali kuvvetlidir.

4. Ürün istisna kapsamında mı?

   • Kişiye özel, çabuk bozulan, hijyenik vb. ürünler mi?

   • Değilse, cayma hakkı kural olarak var.

5. Yazılı cayma bildirimi yapın

   • E-posta, platform içi mesaj, iade formu vb. yollarla net bir irade beyanı gönderin.

6. Satıcının belirttiği iade yöntemini kullanın

   • Anlaşmalı kargo varsa onu tercih edin; güncel düzenlemeye göre iade masrafının size yansıtılması ciddi ölçüde sınırlandırılmıştır.

7. İade yapılmazsa hukuki yollara başvurun

   • Önce yazılı bir hatırlatma,

   • Sonrasında parasal sınıra göre Tüketici Hakem Heyeti veya Tüketici Mahkemesi,

   • Ayrıca Ticaret Bakanlığı’nın şikâyet hatları ve CİMER başvurusu da kullanılabilir.

8. Sık Sorulan Sorular (SSS)

1) İnternetten aldığım üründe “iade yok” yazıyorsa yine de iade edebilir miyim?

Eğer siz tüketiciyseniz ve ürün cayma istisnası kapsamında değilse, “iade yok” ibaresi kanuni cayma hakkınızı ortadan kaldıramaz. Satıcı sözleşmeyle kanuna aykırı şekilde haklarınızı daraltamaz. Ancak kişiye özel veya istisna grubunda bir ürünse, baştan beri cayma hakkı yoktur; orada durum farklıdır.

2) Ürünü 10 gün kullandım, sonra iade etmeye karar verdim. Ne olur?

Ürünü, sadece deneme sınırlarını aşacak şekilde kullanmışsanız, satıcı değer kaybını sizden isteyebilir. Yine de 14 gün içinde cayma bildirimi yaptıysanız, sözleşmeden dönme hakkınız tamamen ortadan kalkmaz; sadece iade alacağınız tutardan belirli bir miktar mahsup gündeme gelebilir.

3) İndirimli aldığım ürünü iade edebilir miyim?

Eğer internetten veya başka bir mesafeli yöntemle aldıysanız ve ürün istisna kapsamında değilse, indirimli olması cayma hakkınızı etkilemez. İndirimli ürünlerde “iade yok” ibaresi de kanuni cayma hakkını ortadan kaldırmaz. Mağazadan elden alınan indirimli ürünlerde ise, satıcının taahhüdü yoksa sadece “beğenmedim” gerekçesiyle iade zorunlu değildir.

4) Cayma hakkını kullandım ama satıcı 14 gün içinde para iadesi yapmadı. Ne yapmalıyım?

Önce satıcıya yeniden yazılı bir ihtar göndermeniz, ardından parasal sınıra göre Tüketici Hakem Heyeti’ne veya Tüketici Mahkemesi’ne başvurmanız mümkündür. Delil olarak; sipariş özeti, cayma bildiriminiz, kargo teslim fişi, yazışmalar gibi tüm belgeleri saklamanız önemlidir.

5) Ürün ayıplı çıkarsa 14 günle mi sınırlıyım?

Hayır. Ayıplı malda süreler ve rejim farklıdır. Ayıbı öğrendiğiniz tarihten itibaren makul süre içinde satıcıya bildirim yapmanız gerekir. Bu durumda, onarım, değişim, bedel indirimi veya sözleşmeden dönme (bedel iadesi) seçeneklerinden birini talep edebilirsiniz. Burada 14 günlük cayma süresinden değil, ayıp sorumluluğundan söz ediyoruz.

Sonuç olarak; “sipariş edilen ürün iadesi mümkün mü?” sorusunun cevabı, alışverişin türüne, ürünün niteliğine, sürelere ve sizin tüketici olup olmamanıza göre değişir. İnternetten alışveriş yapan tüketiciler için 14 günlük cayma hakkı önemli bir güvencedir; ancak bu hakkın sınırlarını, istisnalarını ve kullanım şeklini bilmek, hak kaybı yaşamamak açısından kritik öneme sahiptir.