Markanın Tescili Başvurusu ve Marka Tescili
Ticarette kullanılan bir işaretin marka olarak tescil ettirilmesi zorunluluğu bulunmamaktadır. Marka üzerindeki hak markanın oluşturulması ile doğmaktadır. O tarihe kadar kullanılan sözcük şekil renk kombinasyonu marka tescili mümkün işaretler ve hatta başlangıçta tescil edilemeyecek bazı işaretler bir kimsenin kullanımı ile marka olarak ortaya çıkar. Fakat 6769 sayılı SMKnın 7/1 maddesine göre bu kanunla sağlanan marka koruması tescille kazanılır. Dolayısıyla tescilsiz markalar SMKnın sağladığı korumadan yararlanamazlar ve genel hükümlere tabidirler.
Marka tescil başvurusu TÜRKPATENT kurumuna yapılmaktadır. Marka başvurusu için herhangi bir meslek grubunda olunması gibi bir şart bulunmamaktadır. Herhangi bir kimse de söz gelimi bir polis memuru da marka tescil başvurusunda bulunabilir.
Başvurunun İncelenmesi: Mutlak ve Nispi Red Nedenleri
Mutlak red nedenleri SMK md.5 de 4.maddesine atıfta bulunarak düzenlenmiştir. Aynı zamanda bu maddede bulunan red nedenleri birer hükümsüzlük nedenidir.
- 4. üncü madde kapsamında marka olamayacak işaretler.
- Herhangi bir ayırt edici niteliğe sahip olmayan işaretler.
- Ticaret alanında cins, çeşit, vasıf, kalite, miktar, amaç, değer, coğrafi kaynak belirten veya malların üretildiği, hizmetlerin sunulduğu zamanı gösteren veya malların ya da hizmetlerin diğer özelliklerini belirten işaret veya adlandırmaları münhasıran ya da esas unsur olarak içeren işaretler.
- Aynı veya aynı türdeki mal veya hizmetlerle ilgili olarak tescil edilmiş ya da daha önceki tarihte tescil başvurusu yapılmış marka ile aynı veya ayırt edilemeyecek kadar benzer işaretler
- Ticaret alanında herkes tarafından kullanılan veya belirli bir meslek, sanat veya ticaret grubuna mensup olanları ayırt etmeye yarayan işaret veya adlandırmaları münhasıran ya da esas unsur olarak içeren işaretler
- Malın doğası gereği ortaya çıkan şeklini ya da başka bir özelliğini veya teknik bir sonucu elde etmek için zorunlu olan veya mala asli değerini veren şeklî ya da başka bir özelliğini münhasıran içeren işaretler
- Mal veya hizmetin niteliği, kalitesi veya coğrafi kaynağı gibi konularda halkı yanıltacak işaretler.
- Paris Sözleşmesinin 2 nci mükerrer 6 ncı maddesine göre reddedilecek işaretler.
- Paris Sözleşmesinin 2 nci mükerrer 6 ncı maddesi kapsamı dışında kalan ancak kamuyu ilgilendiren, tarihi ve kültürel değerler bakımından halka mal olmuş diğer işaretler ile yetkili mercilerce tescil izni verilmemiş olan armaları, nişanları veya adlandırmaları içeren işaretler
- Dinî değerleri veya sembolleri içeren işaretler.
- Kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı işaretler.
- Tescilli coğrafi işaretten oluşan ya da tescilli coğrafi işaret içeren işaretler.
Bir marka, başvuru tarihinden önce kullanılmış ve başvuruya konu mal veya hizmetler bakımından bu kullanım sonucu ayırt edici nitelik kazanmışsa bu markanın tescili birinci fıkranın (2), (3) ve (4) bentlerine göre reddedilemez.
Mutlak red nedenleri toplumun ortak çıkarları doğrultusundan dolayı kabul edilmektedir ve bu nedenle kamusal özellik göstermektedirler. Kanun koyucu kamusal özellik gösteren bu durumdan dolayı SMKnun 16.maddesine göre TÜRKPATENT tarafından mutlak red nedenlerini resen nazara alınması yönünde düzenleme yapmıştır.
Mutlak red nedenlerinde olduğu gibi nispi red nedenlerinde de aynı zamanda birer hükümsüzlük niteliği taşımaktadır. Nispi ret nedenlerini mutlak red nedenlerinden ayıran en büyük özelliklerinden biri kamusal bir özellik taşımamasıdır. Bu sebeple nispi red nedenleri resen değil itiraz üzerine incelenmektedir.
Nispi red nedenleri SMK 6.maddesinde düzenlenmiştir.
MADDE 6- (1) Tescil başvurusu yapılan bir markanın, tescil edilmiş veya önceki tarihte başvurusu yapılmış marka ile aynılığı ya da benzerliği ve kapsadığı mal veya hizmetlerin aynılığı ya da benzerliği nedeniyle, tescil edilmiş veya önceki tarihte başvurusu yapılmış marka ile halk tarafından ilişkilendirilme ihtimali de dâhil karıştırılma ihtimali varsa itiraz üzerine başvuru reddedilir.
(2) Ticari vekil veya temsilcinin, marka sahibinin izni olmaksızın ve haklı bir sebebe dayanmaksızın markanın aynı veya ayırt edilemeyecek kadar benzerinin kendi adına tescili için yaptığı başvuru, marka sahibinin itirazı üzerine reddedilir.
(3) Başvuru tarihinden veya varsa rüçhan tarihinden önce tescilsiz bir marka veya ticaret sırasında kullanılan bir başka işaret için hak elde edilmişse, bu işaret sahibinin itirazı üzerine, marka başvurusu reddedilir.
(4) Paris Sözleşmesinin 1 inci mükerrer 6 ncı maddesi bağlamındaki tanınmış markalar ile aynı veya benzer nitelikteki marka başvuruları, aynı veya benzer mal veya hizmetler bakımından itiraz üzerine reddedilir.
Markanın Tescili Koruması ve Yenilenmesi
Marka başvurusu eksiksiz yapılmış veya eksiklikleri giderilmiş SMK 16. Madde uyarınca incelenmiş ve tüm aşamaları tamamlanmış ise sicile kaydedilir ve bültende yayınlanır.
Markalar için TRIPS anlaşmasındaki asgari koruma süresi 7 yıl olarak belirlenmesine rağmen ülkemizde bu süre SMK 23 uyarınca 10 yıl olarak kabul edilmiştir. Bu süre onar yıllık dönemler halinde süresiz olarak yenilenebilmektedir. 10 yıllık koruma süresi tescil başvuru tarihinden itibaren başlamaktadır.
Markanın yenilenmesi işlemi ise marka sahibinin TÜRKPATENT kurumuna başvurusu üzerine bir 10 yıl daha uzatılması şeklinde gerçekleştirilmektedir.
Bu konuda daha fazla bilgi almak için büromuzun alanında deneyimli avukatlarından danışmanlık hizmeti sağlayabilirsiniz.
STJ. AV. Burak Yıldırır