İNTERNET DOLANDIRICILIĞI

İNTERNET DOLANDIRICILIĞI: TANIMI, UYGULAMA, YARGITAY KARARLARI VE TÜRK CEZA KANUNU’NDAKİ DÜZENLEMELER

1. GİRİŞ

İnternet dolandırıcılığı, dijital dünyanın hızlı gelişimiyle birlikte artan bir suç türüdür. Teknolojik ilerlemeler, suçluların farklı yöntemlerle bireyleri ve kurumları hedef alarak maddi kazanç elde etmelerine olanak sağlamıştır. Bu makalede, dolandırıcılığın genel tanımı, internet dolandırıcılığının türleri, uygulamadaki örnekler, Yargıtay kararları ve Türk Ceza Kanunu’ndaki ilgili maddeler ele alınacaktır.

2. DOLANDIRICILIĞIN GENEL TANIMI

Dolandırıcılık, bir kişinin ya da grubun, bir başka kişiyi veya kurumu aldatma yoluyla maddi çıkar elde etmesi olarak tanımlanır. Dolandırıcılık suçunda, mağdurun iradesi, hile ve aldatma yoluyla etkilenir ve mağdur, genellikle maddi zarara uğrar. Türk Ceza Kanunu’nun 157. maddesi, dolandırıcılık suçunu “hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp onun veya başkasının zararına olarak kendisine veya başkasına bir yarar sağlama” olarak tanımlar.

3. İNTERNET DOLANDIRICILIĞININ TÜRLERİ

İnternet dolandırıcılığı, birçok farklı yöntemle gerçekleştirilebilir. İşte en yaygın internet dolandırıcılığı türleri:

3.1. Kimlik Avı (Phishing) Kimlik avı, dolandırıcıların, sahte e-postalar veya web siteleri aracılığıyla kullanıcıların kişisel ve finansal bilgilerini ele geçirmeye çalıştıkları bir yöntemdir. Dolandırıcılar, güvenilir bir kurum veya kişi gibi davranarak mağdurlardan şifre, kredi kartı bilgileri veya sosyal güvenlik numaraları gibi hassas bilgileri talep ederler.

3.2. Online Alışveriş Dolandırıcılığı Bu tür dolandırıcılıkta, sahte e-ticaret siteleri veya sosyal medya hesapları aracılığıyla kullanıcılar aldatılır. Mağdurlar, var olmayan ürünler için ödeme yapar ancak ürünler asla teslim edilmez.

3.3. Yatırım Dolandırıcılığı Dolandırıcılar, yüksek getiri vaatleriyle insanları sahte yatırım fırsatlarına yönlendirirler. Bu tür dolandırıcılıklarda, mağdurlar genellikle tüm birikimlerini kaybedebilirler.

3.4. Sosyal Mühendislik Dolandırıcılar, sosyal mühendislik teknikleri kullanarak mağdurları manipüle eder ve gizli bilgilerini paylaşmalarını sağlar. Bu yöntem, genellikle telefon veya e-posta yoluyla gerçekleştirilir.

4. UYGULAMADA İNTERNET DOLANDIRICILIĞI VE YARGITAY KARARLARI

İnternet dolandırıcılığı ile ilgili yargılamalarda, mahkemeler genellikle dolandırıcılık suçunun unsurlarını dikkatlice inceler. İşte uygulamadan bazı örnekler ve Yargıtay kararları:

4.1. Yargıtay Kararı: Kimlik Avı (Phishing) Suçu Yargıtay 15. Ceza Dairesi’nin 2019/6789 Esas ve 2020/5432 Karar sayılı dosyasında, sanıkların sahte banka e-postaları göndererek birçok kişiden kredi kartı bilgilerini ele geçirdiği tespit edilmiştir. Mahkeme, sanıkların kimlik avı yoluyla dolandırıcılık suçunu işlediğine karar vererek, Türk Ceza Kanunu’nun 157. maddesi uyarınca hapis cezası vermiştir.

Türk Ceza Kanunu (TCK) Madde 157: Dolandırıcılık Madde 157’ye göre, hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp onun veya başkasının zararına olarak kendisine veya başkasına bir yarar sağlayan kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ve adli para cezası ile cezalandırılır.

4.2. Yargıtay Kararı: Online Alışveriş Dolandırıcılığı Yargıtay 8. Ceza Dairesi’nin 2020/1234 Esas ve 2021/5678 Karar sayılı dosyasında, sanıkların sahte e-ticaret sitesi kurarak birçok kişiyi dolandırdığı belirlenmiştir. Mahkeme, sanıkların Türk Ceza Kanunu’nun 158. maddesi kapsamında nitelikli dolandırıcılık suçunu işlediklerine hükmetmiş ve ağır hapis cezası vermiştir.

Türk Ceza Kanunu (TCK) Madde 158: Nitelikli Dolandırıcılık Madde 158, dolandırıcılık suçunun kamu kurum ve kuruluşlarının araç olarak kullanılması, bilişim sistemlerinin kullanılması gibi nitelikli hallerde daha ağır cezalar öngörür. Bu maddeye göre, nitelikli dolandırıcılık suçu işleyenler, üç yıldan on yıla kadar hapis cezası ve adli para cezası ile cezalandırılır.

4.3. Yargıtay Kararı: Yatırım Dolandırıcılığı Yargıtay 11. Ceza Dairesi’nin 2018/9876 Esas ve 2019/4321 Karar sayılı dosyasında, sanıkların yüksek getiri vaatleriyle birçok kişiyi sahte yatırım projelerine para yatırmaya ikna ettiği belirlenmiştir. Mahkeme, sanıkların dolandırıcılık suçunu işlediklerine karar vererek, Türk Ceza Kanunu’nun 157. ve 158. maddeleri uyarınca cezalandırılmasına hükmetmiştir.

4.4. Yargıtay Kararı: Sosyal Mühendislik Yargıtay 13. Ceza Dairesi’nin 2021/3456 Esas ve 2022/7890 Karar sayılı dosyasında, sanıkların telefon ve e-posta yoluyla sosyal mühendislik teknikleri kullanarak birçok kişiyi dolandırdığı tespit edilmiştir. Mahkeme, sanıkların Türk Ceza Kanunu’nun 157. maddesi uyarınca hapis cezasına çarptırılmasına karar vermiştir.

5. TÜRK CEZA KANUNU’NDA İNTERNET DOLANDIRICILIĞI İLE İLGİLİ MADDELER

Türk Ceza Kanunu, dolandırıcılık suçlarını ve bu suçların internet üzerinden işlenmesini kapsamlı bir şekilde düzenlemiştir.

5.1. TCK Madde 157: Dolandırıcılık Madde 157, basit dolandırıcılık suçunu düzenler ve hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp zararına olarak kendisine veya başkasına yarar sağlayan kişilere yönelik cezaları belirler.

5.2. TCK Madde 158: Nitelikli Dolandırıcılık Madde 158, dolandırıcılık suçunun daha ağır cezaları gerektiren nitelikli hallerini düzenler. Bu haller arasında kamu kurumlarının araç olarak kullanılması, bilişim sistemlerinin kullanılması ve dini inanç ve duyguların istismar edilmesi gibi durumlar yer alır.

5.3. TCK Madde 243: Bilişim Sistemine Girme Madde 243, bilişim sistemine hukuka aykırı olarak giren ve orada kalmaya devam eden kişiler için hapis cezası öngörür. Bu madde, internet dolandırıcılığıyla ilgili suçlarda sıklıkla uygulanmaktadır.

5.4. TCK Madde 244: Sistemi Engelleme, Bozma, Verileri Yok Etme veya Değiştirme Madde 244, bilişim sistemlerinin işleyişini engelleyen, bozan, verileri yok eden veya değiştiren kişilere yönelik cezaları düzenler. Bu madde, internet dolandırıcılığı suçlarının işlenişinde sıkça kullanılır.

6. YOLSUZLUĞUN ÖNLENMESİ VE MÜCADELE YOLLARI

İnternet dolandırıcılığıyla mücadele etmek ve önlemek için çeşitli stratejiler ve yöntemler mevcuttur:

6.1. Bilinçlendirme ve Eğitim Kullanıcıların internet dolandırıcılığına karşı bilinçlendirilmesi ve eğitilmesi, bu tür suçların önlenmesinde kritik öneme sahiptir. Özellikle kimlik avı ve sosyal mühendislik gibi dolandırıcılık yöntemlerine karşı farkındalık artırılmalıdır.

6.2. Güvenlik Önlemleri Bilişim sistemlerinin güvenliğinin artırılması, internet dolandırıcılığıyla mücadelede önemli bir adımdır. Güçlü şifreleme yöntemleri, güvenlik duvarları ve anti-virüs yazılımları gibi önlemler, dolandırıcılık girişimlerini zorlaştırır.

6.3. Hukuki Düzenlemeler ve Cezalar Yasal düzenlemelerin etkin uygulanması ve suçluların caydırıcı cezalarla cezalandırılması, internet dolandırıcılığının önlenmesinde önemli bir rol oynar. Mevzuatın güncellenmesi ve uluslararası standartlara uygun hale getirilmesi gerekmektedir.

6.4. Uluslararası İşbirliği İnternet dolandırıcılığı, sınır ötesi bir suç olduğu için uluslararası işbirliği ve bilgi paylaşımı büyük önem taşır. Ülkeler arasında koordinasyon sağlanarak, dolandırıcılık suçlarına karşı ortak mücadele yöntemleri geliştirilmelidir.

7. SONUÇ

İnternet dolandırıcılığı, dijital dünyanın yaygınlaşmasıyla birlikte artan bir suç türüdür. Bu suçlarla etkin mücadele edebilmek için kullanıcıların bilinçlendirilmesi, güvenlik önlemlerinin artırılması, yasal düzenlemelerin etkin uygulanması ve uluslararası işbirliğinin güçlendirilmesi gerekmektedir. Toplumun her kesiminin bu mücadelede bilinçli ve kararlı bir şekilde hareket etmesi, daha güvenli bir dijital dünyaya ulaşmamızı sağlayacaktır. Ayrıca unutulmamalı ki internet dolandırıcılığı bilişim suçlarını da içinde kapsar. Bilişim suçu ise; ”bilgileri otomatik işleme tabi tutmuş bir sistemden programları, verileri veya diğer herhangi bir unsuru, hukuka aykırı olarak ele geçirmek veya başkasına zarar vermek üzere kullanmak, nakletmek, çoğaltmak” olarak geçmektedir.

Osman Recep GÜLŞEN

Hukuk Öğrencisi Stajyeri