Hatalı Parselasyon İşlemlerinden Kaynaklanan Tapu Uyuşmazlıkları ve Hukuki Çözüm Yolları

1. Giriş

Parselasyon işlemleri, imar düzenlemelerinin temel taşlarından biri olup, taşınmazların planlı bir şekilde kullanımını sağlamak amacıyla yapılan arazi düzenleme işlemleridir. Belediyeler ve ilgili kamu kurumları tarafından gerçekleştirilen parselasyon işlemleri, arazi üzerindeki mülkiyet haklarının belirlenmesi, taşınmazların yeniden düzenlenmesi ve bu düzenlemelerin tapu siciline işlenmesi süreçlerini kapsar. Ancak, parselasyon işlemleri sırasında yapılan hatalar, mülkiyet haklarında karmaşaya yol açarak çeşitli tapu uyuşmazlıklarına sebep olabilmektedir. Bu makalede, hatalı parselasyon işlemlerinden doğan tapu uyuşmazlıkları ve bu sorunların hukuki çözüm yolları ele alınacaktır.

2. Parselasyon İşlemi Nedir?

Parselasyon, taşınmazların imar planlarına uygun hale getirilmesi amacıyla yapılan arazi düzenleme işlemidir. İmar Kanunu’na göre parselasyon, taşınmazların imar planında öngörülen düzenlemelere uygun olarak yeni parseller haline getirilmesini ve bu düzenlemelerin tapu kütüğüne işlenmesini sağlar. Parselasyon işlemleri, genellikle belediyeler tarafından gerçekleştirilir ve taşınmaz sahiplerinin mülkiyet hakları üzerinde doğrudan etkili olur. Bu süreçte, kamu yararı gözetilerek yapılan imar düzenlemeleri doğrultusunda, taşınmazların sınırları yeniden belirlenir ve ifraz (bölme) ya da tevhit (birleştirme) işlemleri yapılabilir.

3. Hatalı Parselasyon İşlemleri ve Nedenleri

Parselasyon işlemlerinde yapılan hatalar, çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir ve taşınmaz sahiplerinin mülkiyet hakları üzerinde ciddi sorunlara yol açabilir. Bu hataların başlıca nedenleri şunlardır:

• Hatalı Kadastro Verileri: Parselasyon işlemlerinde kullanılan kadastro verilerinin yanlış veya eksik olması, taşınmaz sınırlarının doğru belirlenememesine sebep olabilir. Bu durum, parselasyon sonrasında mülkiyet hakkının yanlış kişilere devredilmesi gibi sonuçlara yol açabilir.
• İmar Planlarının Yanlış Yorumlanması: İmar planlarının hatalı yorumlanması veya plan değişikliklerinin tapu siciline işlenmemesi, parselasyon işlemlerinde yanlış düzenlemelere sebep olabilir. Planlara uygun olmayan parselasyon kararları, taşınmaz sahipleri arasında uyuşmazlıklara yol açar.
• Yetersiz Bilgilendirme ve İtiraz Hakkının Kullanılamaması: Parselasyon işlemleri sırasında taşınmaz sahiplerinin yeterince bilgilendirilmemesi, hak sahiplerinin itiraz süreçlerinden haberdar olmaması sonucunu doğurabilir. Bu durumda, hak sahipleri parselasyon işlemi tamamlandıktan sonra hak kaybı yaşar.

4. Hatalı Parselasyon İşlemlerinden Doğan Tapu Uyuşmazlıkları

Hatalı parselasyon işlemleri, taşınmaz sahipleri arasında çeşitli hukuki uyuşmazlıklara sebep olabilir. Bu uyuşmazlıklar, mülkiyet haklarının yanlış kişilere devredilmesi, taşınmaz sınırlarının doğru belirlenmemesi ve taşınmazların yanlış tescil edilmesi gibi durumları kapsar. Bu tür uyuşmazlıkların başlıca örnekleri şunlardır:

• Mülkiyet Hakkının Yanlış Devri: Parselasyon işlemleri sırasında yapılan hatalar, taşınmazların yanlış kişilere devredilmesine sebep olabilir. Örneğin, bir taşınmazın sınırlarının yanlış belirlenmesi sonucu komşu taşınmaza ait bir kısmın başka bir kişiye devredilmesi söz konusu olabilir.
• Sınır İhlalleri ve Fiili Kullanım Uyuşmazlıkları: Parselasyon hataları nedeniyle tapu kayıtları ile arazideki fiili kullanım durumu arasında uyumsuzluklar oluşabilir. Bu durumda, tapuda görünen sınırlar ile gerçek arazi kullanımı arasındaki farklar, taşınmaz sahipleri arasında sınır ihlallerine yol açar.
• Paylı Mülkiyet Sorunları: Parselasyon işlemleri, paylı mülkiyet halindeki taşınmazlarda ortaklığın giderilmesi amacıyla da yapılabilir. Ancak hatalı bir parselasyon işlemi, paydaşlar arasında anlaşmazlıkların çıkmasına ve mülkiyet haklarının yanlış paylaşılmasına sebep olabilir.

5. Hukuki Çözüm Yolları

Hatalı parselasyon işlemlerinden doğan tapu uyuşmazlıklarının çözümünde hukuki süreçler büyük önem taşır. Bu tür uyuşmazlıklara karşı hak sahiplerinin başvurabileceği temel çözüm yolları şunlardır:

a. Parselasyon İşleminin İptali Davası
Parselasyon işlemi sırasında yapılan hataların düzeltilmesi için en yaygın başvuru yolu, parselasyon işleminin iptali davasıdır. Bu dava, İmar Kanunu ve İmar Yönetmelikleri uyarınca taşınmaz sahipleri tarafından açılabilir. Parselasyon işleminin iptali davasında, mahkeme hatalı parselasyonun düzeltilmesi veya işlemin tamamen iptal edilmesi yönünde karar verebilir. Dava sonucunda, tapu siciline yanlış kaydedilen düzenlemeler geri alınabilir ve taşınmaz sahiplerinin hakları korunabilir.

b. Tescil Düzeltme Davası
Tescil düzeltme davası, tapu kaydının hatalı bir şekilde yapılmış olması durumunda başvurulan bir diğer hukuki yoldur. Bu dava, tapu kaydında yapılan maddi hataların veya yolsuz tescilin düzeltilmesini amaçlar. Parselasyon hatalarından doğan yanlış tescillerin düzeltilmesi, mülkiyet haklarının doğru bir şekilde belirlenmesi açısından önemlidir.

c. Ecrimisil (Haksız İşgal Tazminatı) Davası
Parselasyon hatası nedeniyle sınır ihlali veya haksız işgal durumu söz konusu olduğunda, zarar gören taraf ecrimisil davası açabilir. Ecrimisil davası, taşınmazın haksız bir şekilde kullanılması sonucu oluşan zararın tazmin edilmesini sağlar. Hatalı parselasyon nedeniyle taşınmazından haksız bir şekilde yararlanılan hak sahibi, bu dava yoluyla zararını talep edebilir.

d. İtiraz ve Düzeltme Süreci
Parselasyon işlemlerine karşı hukuki süreç başlatılmadan önce, taşınmaz sahiplerinin belediye veya ilgili kamu kurumlarına itiraz etme hakları vardır. Parselasyon işleminin kendilerine tebliğ edilmesinden itibaren belirli bir süre içinde bu itiraz hakkını kullanarak parselasyonun düzeltilmesini talep edebilirler. Bu süreç, dava açmadan önce sorunun çözülmesini sağlayabilir.

6. Yargıtay Kararları ve İçtihatlar

Yargıtay, parselasyon işlemlerinden doğan uyuşmazlıklarla ilgili birçok içtihat geliştirmiştir. Yargıtay’ın parselasyon işlemlerinin iptali ve tescil düzeltme davaları konusundaki kararları, taşınmaz sahiplerinin haklarının korunmasında rehberlik etmektedir. Örneğin, Yargıtay 5. Hukuk Dairesi’nin kararları, parselasyon işlemlerinin imar planına uygun olarak yapılması gerektiğini ve imar planına aykırı parselasyonların iptal edilebileceğini vurgulamaktadır. Ayrıca, Yargıtay, taşınmaz sahiplerinin mülkiyet haklarının korunması için parselasyon sürecindeki hataların titizlikle incelenmesi gerektiğini belirtmektedir.

7. Sonuç ve Değerlendirme

Parselasyon işlemleri, taşınmaz mülkiyetinin düzenlenmesi ve şehirlerin planlı bir şekilde gelişmesi için büyük önem taşır. Ancak bu süreçte yapılan hatalar, taşınmaz sahipleri arasında ciddi hukuki uyuşmazlıklara sebep olabilmektedir. Parselasyon hatalarından kaynaklanan tapu uyuşmazlıklarının çözümü için parselasyon iptali davaları, tescil düzeltme davaları ve ecrimisil davaları gibi hukuki yollar mevcuttur. Yargı sürecinde dikkatli bir şekilde ele alınması gereken bu davalar, taşınmaz sahiplerinin mülkiyet haklarının korunması açısından büyük önem taşır.

Bu bağlamda, hatalı parselasyon işlemlerinin önlenmesi ve mülkiyet haklarının doğru bir şekilde korunması için ilgili kamu kurumlarının şeffaf ve dikkatli bir şekilde çalışması, taşınmaz sahiplerinin de haklarının farkında olarak hareket etmesi gerekmektedir. Bu şekilde, taşınmaz hukuku alanındaki uyuşmazlıkların en aza indirilmesi ve adil bir çözüm sağlanması mümkün olacaktır.