Dilencilik Kabahati ve Dilencilik Suçu

Dilencilik, günlük hayatımızda sürekli olarak karşımıza çıkan bir sosyal sorundur. Yoksulluk, işsizlik gibi çeşitli sebeplerle ortaya çıkan dilencilik günümüzde bir meslek haline gelmiştir. Bu sosyal problemin çözümü için öncelikle sorunun meydana gelmesine yol açan sebepler giderilmelidir, bu da toplumsal bazı değişiklikler gerektirmektedir ve uzun vadeli bir çalışma anlamına gelmektedir. Bu süreç içinde ise toplum ahlâk ve huzurunun bozulmasını engellemek amacı ile hukuk sistemimiz bazı önlemler ve düzenlemeler getirmiştir.

Dilencilik sorunu ile başa çıkmak amacıyla hukuk sistemimizde iki farklı düzenlemeye yer verilmiştir. Bunlardan birincisi bir suç değil, kabahat teşkil etmektedir. Bireysel olarak dilenme fiilinin gerçekleştirilmesi 5326 sayılı Kabahatler Kanunu madde 33’de bir kabahat olarak düzenlenmiştir. Dilencilik suçu ise bir çocuğun veya engellinin dilenmede araç olarak kullanılması, dilendirilmesi olarak tanımlanmıştır. Dilencilik suçu, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu madde 229’da ” Genel Ahlâka Karşı Suçlar” bölümünde düzenlenmiştir.

5326 sayılı Kabahatler Kanunu- Dilencilik (madde 33):

(1) Dilencilik yapan kişiye, elli Türk Lirası idarî para cezası verilir. Ayrıca, dilencilikten elde edilen gelire el konularak mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar verilir.

(2) Bu kabahat dolayısıyla idarî para cezasına ve el koymaya kolluk veya belediye zabıta görevlileri, mülkiyetin kamuya geçirilmesine mülkî amir veya belediye encümeni karar verir.

Yukarıda verilen Kabahatler Kanunu m.33′ de dilencilik yapan bireye uygulanacak yaptırımlar ve bu yaptırımları uygulayacak idari makamlar ve kolluk kuvvetleri belirtilmiştir. Buna göre dilencilik kabahatini işleyen kişiye karşı belli bir miktarda idari para cezası ile dilenme faaliyeti sırasında elde edilen maddi kazancın mülkiyetinin kamuya geçirilmesi yaptırımları uygulanacaktır.

5327 sayılı Türk Ceza Kanunu – Dilencilik (madde 229):

(1) Çocukları, beden veya ruh bakımından kendini idare edemeyecek durumda bulunan kimseleri dilencilikte araç olarak kullanan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

(2) Bu suçun üçüncü derece dahil kan veya kayın hısımları ya da eş tarafından işlenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında artırılır.

(3) Bu suçun örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenmiş olması halinde, verilecek ceza bir kat artırılır.

Yukarıda verilen maddenin birinci fıkrasında suç teşkil eden fiil “çocukları, beden veya ruh bakımından kendini idare edemeyecek durumda bulunan kimseleri dilencilikte araç olarak kullanmak” olarak tanımlanmıştır. Maddenin aynı fıkrasında bu fiili işleyen kişiler hakkında bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası yaptırımı uygulanacağı belirtilmiştir.

TCK 229/2 kapsamında bu suç tipinin nitelikli bir hali olarak, dilencilik suçunun üçüncü derece dahil kan ve kayın hısımları veya eş tarafından işlenmesi halinde, verilecek cezanın yarı oranında artırılacağı hükmolunmuştur.

Aynı maddenin üçüncü fıkrasında ise dilencilik suçunun bu suçun gerçekleştirilmesi amacıyla kurulmuş olan bir örgütün faaliyetleri ile işlenmiş olması nitelikli hali durumunda verilecek cezanın bir kat oranında artırılacağı belirtilmektedir.

Dilencilik Suçu Cezası

• Dilencilik suçunda verilecek olan hapis cezası hükmünün açıklanmasının ertelenmesi mümkündür. Hükmün ertelenmesi 2 yıl ve daha az süreli hapis cezalarında uygulanabilir. Bu durumda fail yasada belirtilen koşullara uymak şartıyla denetim süresine girer.
• Cezanın ertelenmesi kararı 2 yıl ve daha az süreli hapis cezalarında cezanın infazından şartlı olarak vazgeçilmesidir. Failin 18 yaşından küçük veya 65 yaşından büyük olması halinde erteleme kararı 3 yıllık hapis cezalarında da uygulanabilir. Cezanın ertelenmesi kararının dilencilik suçlarında da uygulama imkanı bulunmaktadır.
• Dilencilik suçu, şikayete tabi olan suçlardan değildir. Soruşturma ve kovuşturma şikayet olmaksızın başlatılır.
• Dilencilik suçu ile ilgili davalarda görevli mahkeme ise asliye ceza mahkemeleridir.

Bu konuda daha fazla bilgi almak için büromuzun alanında deneyimli avukatlarından danışmanlık hizmeti sağlayabilirsiniz.

Hüsna Çiftçi