BOŞANMA NEDENLERİ

BOŞANMANIN SEBEPLERİ

Boşanma mutlaka belirli nedenlerle hakim kararı gerektirir . Türk Medeni Kanununda boşanma sebepleri tahdidi olarak sayılmıştır . Kanunun 161 ve 165 arasında düzenlenmiştir ve iki ana grupta incelenmiştir . Buna göre :

A – ÖZEL BOŞANMA SEBEPLERİ

1 – ZİNA

2 – HAYATA KAST , PEK KÖTÜ VEYA ONUR KIRICI DAVRANIŞ

3 – SUÇ İŞLEME VE HAYSİYETSİZ HAYAT SÜRME

4 – TERK

5 – AKIL HASTALIĞI

B – HENEL BOŞANMA SEBEBİ

1 – EVLİLİK BİRLİĞİNİN TEMELİNDEN SARSILMASI

Boşanmanın sebeplerinin bir diğer sınıflandırması da mutlak ve nispi boşanma sebebidir . Mutlak boşanma sebepleri : zina ; hayata kast , pek kötü veya onur kırıcı davranış ; terk ; eşlerin anlaşması . Bu boşanma nedenlerinin varlığı durumunda boşanma için yeterlidir . Nispi boşanma nedenleri : suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme , akıl hastalığı ve evlilik birliğinin temelinden sarsılmasıdır . Bu boşanma sebeplerinde ise bu yazılanların dışında ortak hayatı çekilmez bir hale getirip getirmediği araştırılır . Yani bu sebeplerin tek başına varlığı boşanmak için yeterli değildir .

Biz bu yazımızda genel boşanma sebeplerini ayrıntılı bir şekilde inceleyeceğiz .

A – BOŞANMANIN ÖZEL SEBEPLERİ

1 – ZİNA

Zina eşlerden herhangi birinin evlilik devam ederken , karşı cinsten birisi ile isteyerek girdiği cinsel ilişki olarak tanımlanmaktadır . Burada önemli olan bir husus da bu ilişkinin karşı cinsle olmuş olmasıdır . Kanuna göre eşin eşcinsel ilişkide bulunması zinaya dayalı boşanma sebebini oluşturmaz , onun yerine öğretide baskın görüş haysiyetsiz hayat sürmeye dayalı boşanma davasının konusunu oluşturur . ( Eşcinsel ilişkilerin haysiyetsiz hayat sürme olarak görülmesini kabul etmesek de bu yazımızın konusu dışındadır . )

Eşin zina yaptığı diğer eş öğrendiği tarihten itibaren altı ay geçmesine rağmen boşanma davasını açmadıysa ya da zinanın yaşandığı tarihten itibaren beş yılın geçmiş olmasına rağmen dava açılmadıysa zamanaşımına uğramış olur .

Ayrıca zina yapan eşini affeden kişi daha sonradan zina üzerinden boşanma davası açamaz çünkü affeden tarafın dava hakkı yoktur ( MK 161\3 ) .

Zina  kusura dayalı , mutlak ve özel bir boşanma sebebidir . Hakim zinayı tespit ettikten sonra boşanmaya karar vermek zorundadır , hakim taktirini kullanamaz .

2 – HAYATA KAST , PEK KÖTÜ VEYA ONUR KIRICI DAVRANIŞ

1. Hayata Kast : Bir eşin diğerini öldürmek niyetiyle yapmış olduğu fiillerdir .
2. Bek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış : Pek kötü davranış eşe eziyet veren , acı çektiren , bedeni ve ruhsal sağlığını bozan davranışlardır . Örnek olarak eşini dövmesi , aç bırakması , eve kapatması verilebilir .  Onur kırıcı davranış ise eşin onur ve gururunu inciten davranışlarda bulunmak ve sözler sarf etmektir .

Altı ay ve beş yıl olan zamanaşımı süreleri burada da geçerlidir .

3 – SUÇ İŞLEME VE HAYSİYETSİZ HAYAT SÜRME

1. Suç İşleme : Burada bahsedile suç herhangi bir suç değil küçük düşürücü bir suç işlemiş olması gerekmektedir . Suçun küçük düşürücü olup olmaması ise toplumdaki anlayışa göre belirlenir . Bu suçlara örnek olarak dolandırıcılık , hırsızlık verilebilir . Ve burada önemli olan bir diğer husus da eşin mahkum olup olmamasına bakılmaz . Küçük düşürücü olan suçun evlendikten sonra işlenmiş olması gerekmektedir . Eşin bu suçu işlemesi tek başına bir boşanma sebebi değildir aynı zamanda diğer eş için bu durumun çekilmez olması gerekmektedir . Bu boşanma türü zamanaşımına bağlı tutulmamıştır her zaman bu nedene bağlı olarak boşanma davası açılabilir .
2. Haysiyetsiz Hayat Sürme : Haysiyetsiz hayat sürmeye örnek olarak ayyaşlık , madde bağımlılığı , kumarbazlık verilebilir . Burada önemli bir husus vardır ki o da bu davranışın süreklilik kazanmasıdır yani fiilin devamlı olması gerekmektedir . Ve burada da bu davranışın olması boşanma için yeterli değildir dişer eş için bu durumun çekilmez olması şartı da aranmaktadır . Bu boşanma türü zamanaşımına bağlı tutulmamıştır her zaman bu nedene bağlı olarak boşanma davası açılabilir .

4 – TERK

Terk eşlerden birinin evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemek için eşini terk etmesi veya haklı bir sebebi olmaksızın eve yani ortak konuta dönmemesi durumunda eş evi terk etmiş sayılır . Fakat bu durumun yerine gelmesi için bazı şartların yerine gelmesi gerekmektedir  bu terkin en az altı ay sürmüş olması gerekmektedir , istem üzerine hakim ya da noter tarafından ihbar yapılmalı ve sonuçsuz kalmalıdır . Bu durumlarda eş boşanma davası açabilir . Ortak konuttan eşin gitmesini zorlayan ya da eşin ortak konuta dönmesini engelleyen kişinin boşanma davası açma hakkı yoktur .

5 – AKIL HASTALIĞI

Akıl hastalığının boşanma nedeni olabilmesi için üç tane şartın yerine gelmesi gerekmektedir:

1 – Eşlerden birinin evlendikten sonra akıl hastası olması gerekmektedir .

2 – Akıl hastası olamayan eş için ortak hayat çekilmez hale gelmelidir .

3 – Akıl hastalığının geçmeyeceği resmi sağlık kurulu raporuna dayanmalıdır .

Bu boşanma nedenine bağlı olarak boşanma davası her zaman açılabilir .