Batıl Olan Evlenmeler: Tanım, Sebepler ve Sonuçlar

Evlenme, bireyler arasında hukuken geçerli bir birliğin tesis edilmesi anlamına gelir. Ancak bazı evlenme durumları, hukuken geçerli olmayabilir ve bu tür evlenmelere “batıl evlenmeler” denir. Batıl evlenmeler, çeşitli sebeplerle geçersiz kabul edilir ve bu durum, tarafların hukuki durumlarını, haklarını ve yükümlülüklerini etkiler. Bu makalede, batıl olan evlenmelerin tanımı, sebepleri ve sonuçları ele alınacaktır.

Batıl Olan Evlenmelerin Tanımı

Batıl olan evlenmeler, hukuki geçerliliği bulunmayan ve sonuç doğurmayan evlenme işlemleridir. Medeni Kanun’un 126. maddesine göre, evlenmenin geçerli olabilmesi için belirli şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Bu şartların sağlanmaması durumunda, yapılan evlenme batıl sayılır.

Batıl Olan Evlenmelerin Sebepleri

Batıl olan evlenmelerin sebepleri genel olarak aşağıdaki başlıklar altında toplanabilir:

1. Hukuki Şartların Yerine Getirilmemesi

Evlenmenin geçerli olabilmesi için, Medeni Kanun’da belirtilen hukuki şartların yerine getirilmesi gereklidir. Bu şartlar arasında:

• Tarafların İkna Edilmesi: Evlenme işlemi, tarafların rızasıyla gerçekleşmelidir. Zorlama, tehdit veya aldatma gibi durumlar, evliliğin batıl olmasına sebep olabilir.
• Yaş Şartı: Evlenmek isteyen bireylerin belirli bir yaşa ulaşmış olması gerekmektedir. Türkiye’de kadınlar için 17, erkekler için 18 yaş şartı bulunmaktadır. Bu yaş sınırının altında yapılan evlenmeler batıl kabul edilir.
• Akıl Sağlığı: Evlilikte tarafların akıl sağlığının yerinde olması şarttır. Akıl hastalığı veya zihinsel engel gibi durumlar, evliliğin batıl olmasına yol açar.

2. Kısıtlı Olma Durumu

Medeni Kanun, kısıtlı olan bireylerin (örneğin, mahkeme kararıyla kısıtlanmış olanlar) evlenme işlemlerini sınırlayabilir. Kısıtlı bir kişi, kendi başına evlenemez ve bu nedenle yapılan evlilik batıl sayılır. Kısıtlılık durumu, evlenme işleminin geçerliliğini etkileyen önemli bir faktördür.

3. Akrabalık Hali

Medeni Kanun’a göre, belirli akrabalık ilişkileri olan kişiler arasında evlenme yasağı bulunmaktadır. Örneğin, kan bağı ile akraba olan bireyler (anne, baba, kardeş, vb.) arasında evlenme gerçekleşemez. Bu tür bir evlilik, batıl olarak kabul edilir.

4. Zaten Var Olan Evlilik

Bir bireyin, mevcut bir evliliği varken başka bir kişi ile evlenmesi, batıl bir evlilik olarak değerlendirilir. Medeni Kanun’a göre, bir kişinin aynı anda iki eşle evlenmesi mümkün değildir ve bu durum, evliliğin geçerliliğini ortadan kaldırır.

Batıl Olan Evlenmelerin Sonuçları

Batıl olan evlenmeler, taraflar açısından bazı hukuki sonuçlar doğurur:

1. Hukuki Geçersizlik

Batıl evlilik, hukuki olarak geçersizdir ve bu nedenle taraflar arasında evlilikten kaynaklanan hak ve yükümlülükler doğmaz. Yani, batıl evlilik yapmış olan bireyler, birbirlerine karşı eşitlik ve sadakat gibi yükümlülüklere sahip değildir.

2. Miras Hakkı

Batıl olan evliliklerde, eşler arasında miras hakkı doğmaz. Dolayısıyla, bir eşin ölümü durumunda diğer eş, mirasçı olamaz. Bu durum, evlilikten kaynaklanan hakların kaybına yol açar.

3. Çocukların Durumu

Batıl evliliklerden doğan çocuklar, “geçersiz evlilik” durumu açısından hukuken tanınmaz. Ancak, bu çocukların nesep hakkı (kimlik hakkı) korunur ve geçerli bir evlilikte doğmuş gibi kabul edilir. Bu durumda, çocuklar, hem anne hem de babalarının soyadını alabilir ve miras haklarına sahip olurlar.

4. Evlilik İptali Davası

Taraflardan biri, batıl evlilik nedeniyle evliliğin iptali için mahkemeye başvurabilir. Mahkeme, yapılan evliliğin geçersizliğine karar verirse, evlilik resmi olarak iptal edilir.

Sonuç

Batıl olan evlenmeler, hukuki geçerliliği bulunmayan ve sonuç doğurmayan evliliklerdir. Bu tür evlilikler, hukuki şartların yerine getirilmemesi, kısıtlılık durumu, akrabalık halleri ve mevcut bir evlilik nedeniyle geçersiz kabul edilir. Batıl evlilikler, taraflar açısından hukuki sonuçlar doğurur ve bu nedenle, bireylerin evlenme işlemlerini yaparken dikkatli olmaları, hukuki danışmanlık almaları önemlidir. Medeni Kanun, evlilik kurumunu koruma altına alarak, bireylerin haklarını ve yükümlülüklerini güvence altına alır. Bu nedenle, evlenme işlemlerinin hukuki olarak geçerli olması, bireylerin yaşamında büyük bir öneme sahiptir.