ABD VİZELERİ VE İŞLEVLERİ

Amerika Birleşik Devletleri’ne seyahat etmek isteyen yabancı uyruklu kişiler, ülkeye giriş yapabilmek için belirli vize türlerine başvurmak zorundadır. ABD, farklı amaçlarla yapılan seyahatler için çeşitli vize türleri sunar ve bu vizeler, seyahat amacına ve kişinin niteliklerine göre farklılık gösterir.

 

1. Göçmen Olmayan Vizeler (Non-Immigrant Visas)

Göçmen olmayan vizeler, ABD’ye geçici bir süreliğine seyahat etmek isteyen kişilere verilir. Bu vizeler iş, turizm, eğitim, tıbbi tedavi veya geçici çalışma gibi amaçlarla talep edilir. Göçmen olmayan vizeler genellikle sınırlı bir süre için geçerli olup, başvuru sahibinin ABD’de kalıcı olarak yerleşmeyi amaçlamadığını göstermesi gerekir.

a. B-1/B-2 Vizeleri: Turizm ve İş Seyahatleri

B-1 ve B-2 vizeleri, Amerika’da kısa süreli iş ve turistik seyahatler için kullanılır. B-1 vizesi, iş toplantılarına katılmak, sözleşme müzakereleri yapmak veya ticari faaliyetlerde bulunmak isteyen kişilere verilir. B-2 vizesi ise turistik amaçlı seyahat, aile ziyareti, tıbbi tedavi veya diğer sosyal aktiviteler için gereklidir. Bu vizelerin hukuki temelini, ABD Göçmenlik ve Vatandaşlık Yasası’nın (Immigration and Nationality Act – INA) 214(b) maddesi oluşturur. Bu maddeye göre, başvuru sahipleri geçici bir seyahat niyetlerini ve geri dönüş niyetlerini kanıtlamak zorundadırlar.

b. F ve M Vizeleri: Öğrenci Vizeleri

ABD’de eğitim almak isteyen yabancı öğrenciler için iki ana vize türü mevcuttur:

• F-1 Vizesi: Üniversiteler, kolejler, liseler, dil okulları gibi akademik eğitim veren kurumlara kayıt olan öğrenciler için verilir.
• M-1 Vizesi: Mesleki ve teknik eğitim alan öğrencilere yönelik olan bu vize, belirli meslek okulları ve eğitim programlarına kayıt olanlara verilir.

ABD Göçmenlik Yasası’na (INA 101(a)(15)(F) ve (M)) dayanan bu vizeler, öğrencilerin eğitimlerini tamamlayana kadar ABD’de kalmalarına izin verir. F ve M vize sahiplerinin eğitim dışında çalışma izni sınırlıdır, sadece belirli şartlar altında kampüs içi çalışma yapılabilir.

c. J-1 Vizesi: Değişim Programı Katılımcıları

J-1 vizesi, değişim programları çerçevesinde ABD’ye gelen öğrenci, akademisyen ve stajyerlere verilen bir vizedir. Bu vize türü, ABD ile diğer ülkeler arasındaki kültürel ve eğitimsel değişimi teşvik etmeyi amaçlar. Vize sahibi, programını tamamladıktan sonra genellikle kendi ülkesine dönme şartına tabidir (Two-Year Home Residency Requirement). Bu şart, Göçmenlik ve Vatandaşlık Yasası’nın 212(e) maddesinde düzenlenmiştir.

d. H-1B Vizesi: Geçici İşçi Vizeleri

ABD’de geçici olarak çalışmak isteyen nitelikli profesyoneller için H-1B vizesi uygulanır. Bu vize, özellikle bilişim, mühendislik, sağlık gibi alanlarda çalışacak yüksek vasıflı işçilere verilir. H-1B vizesi, ABD’deki bir işverenin başvurusu üzerine verilir ve başvuru sahibinin en azından lisans diplomasına sahip olması gerekir. Hukuki dayanağı ise Göçmenlik ve Vatandaşlık Yasası’nın 101(a)(15)(H) maddesidir. Bu vize türü genellikle üç yıl geçerli olup, altı yıla kadar uzatılabilir.

2. Göçmen Vizeleri (Immigrant Visas)

Göçmen vizeleri, ABD’de kalıcı olarak yaşamak ve çalışmak isteyen kişilere verilir. Bu vizeler, kişinin ABD’de sürekli oturma izni (Green Card) almasına olanak sağlar. Göçmen vizeleri genellikle aile birleşimi, çalışma ve yatırım gibi nedenlerle talep edilir.

a. Aile Tabanlı Göçmen Vizeleri

ABD vatandaşı veya Green Card sahibi bireyler, yakın aile üyeleri için göçmen vizesi başvurusunda bulunabilir. Aile tabanlı vizeler iki ana kategoriye ayrılır:

• Yakın Aile Üyeleri: ABD vatandaşı bireyler, eşleri, 21 yaş altı bekar çocukları ve ebeveynleri için bu kategori üzerinden başvuru yapabilirler.
• Aile Tercihi Kategorileri: ABD vatandaşı ve Green Card sahibi bireyler, daha uzak aile üyeleri (örneğin, kardeşler) için de başvuru yapabilirler. Bu tür vizelerin bekleme süreleri daha uzundur.

Bu vizelerin hukuki dayanağı, Göçmenlik ve Vatandaşlık Yasası’nın 201(b) ve 203(a) maddelerinde yer alır.

b. İş Tabanlı Göçmen Vizeleri

ABD’de kalıcı olarak çalışmak isteyen kişilere yönelik olarak iş tabanlı göçmen vizeleri verilir. Bu vizeler beş ana kategoriye ayrılır:

• EB-1: Olağanüstü yetenekli bireyler, tanınmış araştırmacılar ve çok uluslu şirketlerin üst düzey yöneticileri.
• EB-2: Yüksek eğitimli profesyoneller ve ABD’nin ulusal çıkarlarına önemli katkı sağlayacak bireyler.
• EB-3: Vasıflı işçiler, profesyoneller ve az vasıflı işçiler.
• EB-4: Din görevlileri ve bazı özel göçmenler.
• EB-5: ABD’de en az 1 milyon dolar (bazı bölgelerde 500,000 dolar) yatırım yapan ve en az 10 iş yaratacak olan yatırımcılar.

Bu vizelerin yasal temeli, Göçmenlik ve Vatandaşlık Yasası’nın 203(b) maddesine dayanır.

3. Diğer Özel Vize Türleri

ABD’ye giriş için başvurulabilecek bazı özel vize türleri de mevcuttur:

• T-1 Vizesi: İnsan ticareti mağdurları için verilen bir vize.
• U-1 Vizesi: Ciddi suçların mağdurları ve bu suçları araştırmak için işbirliği yapan kişilere verilen bir vize.
• E-2 Vizesi: ABD ile yatırım anlaşması olan ülkelerin vatandaşlarına yönelik, ABD’de yatırım yapmaları için verilen vize.

Sonuç

ABD vize türleri, bireyin seyahat amacına ve başvuru niteliğine göre çeşitlilik gösterir. Göçmen ve göçmen olmayan vizeler arasında temel fark, kişinin ABD’de kalıcı olarak mı yoksa geçici olarak mı bulunmak istediğine dayanır. Başvurulacak vize türü, kişinin durumu, mesleği, eğitim durumu ve başvuru nedeni ile doğrudan ilişkilidir. ABD Göçmenlik ve Vatandaşlık Yasası, vize başvuru süreçlerinin hukuki temelini oluşturur ve başvuru sahiplerinin bu yasaya uygun olarak işlemlerini yürütmeleri gerekir.