Yakalama ve Gözaltı Arasındaki Fark Nedir?

1. Giriş: Kollukla Karşılaştığınızda Hangi Aşamadasınız?

Bir kişinin polis ya da jandarma ile karşı karşıya geldiği an, çoğu zaman hayatının en gergin ve belirsiz anlarından biridir. Özellikle ceza soruşturmalarına konu olaylarda insanlar sıkça şu soruyla karşı karşıya kalır:

“Şu an sadece yakalandım mı?”
“Yoksa gözaltına mı alındım?”
“Ne kadar süre tutulabilirim, hangi haklarım var?”

Gündelik dilde bu iki kavram çoğu zaman birbirinin yerine kullanılır; oysa ceza muhakemesi hukuku bakımından yakalama ve gözaltına alma birbirinden farklı iki koruma tedbiridir. Amaçları, karar merciileri, süreleri, şartları ve kişiye tanınan güvenceler aynı değildir.

Bu makalede, Türk hukukundaki düzenlemeler çerçevesinde:

Yakalamanın ne olduğu, hangi şartlarda ve kimler tarafından yapılabileceği,
Gözaltının hukuki tanımı, karar merciileri ve süre sınırları,
Şüphelinin her iki aşamadaki hakları,
Yakalama ve gözaltı arasındaki temel farklar,
Hukuka aykırı yakalama veya gözaltı hâlinde başvuru ve tazminat imkânları

detaylı ve özgün bir şekilde ele alınacaktır.

2. Normatif Çerçeve: Kişi Özgürlüğü, Anayasa ve Ceza Muhakemesi Kanunu

Yakalama ve gözaltı, sadece birer “polis işlemi” değildir; doğrudan kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkına müdahale niteliğinde oldukları için, üst düzey normlarla sıkı şekilde sınırlandırılmıştır.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda, kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkı temel haklar arasında sayılır; özgürlüğün ancak kanunda öngörülen sebeplerle ve yine kanunda belirlenen usule uygun olarak kısıtlanabileceği düzenlenir.
Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK), bu anayasal çerçeveyi somutlaştırarak; yakalama ve yakalanan kişi hakkında yapılacak işlemleri 90. maddede, gözaltına alma ve gözaltı süresini 91. maddede ayrıntılı biçimde düzenlemiştir.
Hukuka aykırı yakalama, gözaltı, tutuklama ve diğer koruma tedbirleri nedeniyle tazminat isteme imkânı ise CMK m. 141 ve devamı maddelerinde hüküm altına alınmıştır.

Bu çerçevede yakalama ve gözaltı, “keyfî” idari işlemler değil; kanunla sınırlandırılmış, yargısal denetime açık ve tazminat sorumluluğu doğurabilen ceza muhakemesi tedbirleridir.

3. Yakalama Nedir?

3.1. Yakalamanın Hukuki Tanımı ve Niteliği

Genel bir tanımla yakalama, hakkında suç işlendiği yönünde somut şüphe bulunan bir kişinin, hakim kararı olmaksızın, geçici olarak özgürlüğünün kısıtlanmasıdır. Kişi fiilen tutulur, hareket serbestisi kaldırılır ve adli mercilere götürülür.

Yakalamanın temel özelliklerini şöyle özetlemek mümkündür:

Geçicidir: Yakalama, soruşturmanın ilk anına özgü “ilk müdahale” niteliğindedir. Sonrasında ya kişi serbest bırakılır, ya gözaltına alınır ya da doğrudan hâkim önüne çıkarılır.
Koruma tedbiridir: Cezalandırma amacı taşımaz; delillerin korunmasını, şüphelinin kaçmasının engellenmesini ve soruşturmanın sağlıklı yürütülmesini hedefler.
Hakim kararı olmadan da uygulanabilir: Kanunda sınırları çizilmiş hâllerde kolluk ve hatta bazı durumlarda herkes tarafından yapılabilir; bu yönüyle tutuklamadan ayrılır.

Dolayısıyla yakalama, ceza muhakemesinin başında kullanılan en hızlı ve en kısa süreli özgürlük kısıtlamasıdır.

3.2. Herkes Tarafından Yakalama: Vatandaşın Yetkisi Nereye Kadar?

CMK, bazı istisnai hallerde sadece kolluğa değil, her vatandaşa geçici yakalama yetkisi tanımaktadır. Suçüstü hâllerinde ve belirli koşullarda, olay yerindeki herkes, kişiyi geçici olarak alıkoyup en kısa sürede kolluğa teslim edebilir.

Bu durumun tipik örnekleri:

Bir kişinin hırsızlık yaparken yakalanması,
Kavga sırasında bir kişinin ciddi şekilde yaralanmasına sebep olan failin kaçmaya çalışması,
Suçüstü fiilden hemen sonra, olay yerinden hızla uzaklaşmaya çalışan ve kimliği tespit edilemeyen kişi.

Bu hâllerde vatandaşın yetkisi:

Suçu işlediği düşünülen kişiyi sadece olay yerinden uzaklaştırmamak ve kolluğa teslim etmek ile sınırlıdır,
Kişiyi cezalandırma, darp etme, uzun süre alıkoyma gibi fiiller hukuka aykırı olur ve bizzat yakalama yapan kişi açısından da ceza sorumluluğu doğurabilir.

Dolayısıyla “herkes tarafından yakalama”, istisnai ve sınırlı bir yetkidir; “vatandaşın kendi adaletini sağlaması” için değil, kolluğa teslim sürecinin güvence altına alınması için öngörülmüştür.

3.3. Kolluk Tarafından Yakalama ve Yakalama Emri

Yakalamayı daha çok kolluk görevlileri (polis, jandarma) uygular. Bu iki temel senaryo öne çıkar:

Suçüstü hâlinde kolluk yakalaması:
Kolluk, suçu işlerken yakalanan veya suçüstü fiilden hemen sonra izlenen kişiyi, herhangi bir hâkim kararına gerek olmaksızın yakalayabilir.
Yakalama emrine dayalı yakalama:
- Şüpheli, çağrıldığı halde gelmemiş, adresinde bulunamamış veya tebligata rağmen ifade vermeye gitmemiş olabilir.
- Bu durumda savcı talebi üzerine sulh ceza hâkimi yakalama emri düzenleyebilir.
- Kolluk, bu yazılı emre dayanarak kişiyi bulduğu yerde yakalar ve en kısa sürede adli mercilere götürür.

Her iki durumda da önemli olan, yakalamanın tutanağa bağlanması, gerekçesinin açıkça ifade edilmesi ve ardından kişinin geciktirilmeksizin savcı önüne çıkarılmasıdır.

3.4. Yakalama Usulü: Tutanak, Hakların Bildirilmesi ve Kimlik Tespiti

Yakalamanın hukuka uygun sayılabilmesi için sadece maddi şartlar yeterli değildir; usul kurallarına da uyulması gerekir:

Yakalama anı, yeri, sebebi ve yakalamaya katılan görevliler ayrıntılı olarak yakalama tutanağına yazılmalıdır.
Kişiye, yakalama sebebi ve isnat edilen suç, anlayabileceği bir dil ve üslupla açıklanmalıdır.
Susma hakkı, müdafi isteme hakkı, yakınlarına haber verilmesini isteme hakkı ve diğer temel haklar açıkça hatırlatılmalıdır.
Kimlik tespiti yapılmalı; üst ve eşya araması gerekiyorsa ilgili mevzuata uygun şekilde tutanağa bağlanmalıdır.

Bu aşamada yapılan eksiklikler, ileride hukuka aykırı yakalama iddialarının temelini oluşturabilir.

3.5. Yakalamanın Süresi ve Sonuçları

Kanunda yakalamanın tek başına “şu kadar saat sürebileceği” şeklinde bir hüküm yer almaz; ancak gözaltı süresi, yakalama anından itibaren işlemeye başladığı için yakalamanın da fiilen kısa tutulması gerekir.

Yakalamadan sonra üç ihtimal vardır:

Savcı serbest bırakır: Deliller ve dosya kapsamı itibarıyla yakalamanın sürdürülmesine gerek görülmezse, kişi aynı gün içinde serbest kalabilir.
Gözaltı kararı verilir: Soruşturmanın sağlıklı yürütülebilmesi için kişinin belirli süre daha tutulmasının zorunlu olduğu düşünülürse, savcı gözaltına alma kararı verir.
Doğrudan hâkim önüne çıkarılır: Özellikle tutuklama talebinin söz konusu olduğu dosyalarda, kişi doğrudan sulh ceza hâkimine sevk edilebilir.

Bu noktada kritik ayrım şudur: Yakalama, gözaltına alma kararı verilmeden önceki ilk özgürlük kısıtlamasıdır; her yakalama gözaltına dönüşmek zorunda değildir.

4. Gözaltı Nedir?

4.1. Gözaltının Tanımı ve Amacı

Gözaltı, yakalanan kişinin, ceza soruşturmasının gerektirdiği ölçüde ve belirli süreyle nezarethanede tutulmasıdır. Gözaltı, kural olarak Cumhuriyet savcısının kararıyla uygulanır ve amacı:

Şüphelinin ifadesini sağlıklı koşullarda almak,
Delillerin toplanmasını güvence altına almak,
Kaçmayı ve delilleri karartmayı önlemek,
Olayla bağlantılı başka kişilerin veya suç ilişkilerinin ortaya çıkarılmasını sağlamak

gibi soruşturma ihtiyaçlarını karşılamaktır.

Yakalamaya göre çok daha planlı, süreli ve kayıtlı bir özgürlük kısıtlamasıdır.

4.2. Gözaltı Kararını Kim Verir?

Temel kural, gözaltı kararının savcıya ait olmasıdır:

Kolluk, yakaladığı kişiyi savcıya götürür veya dosyayı savcıya iletir.
Savcı, dosyayı ve mevcut delilleri değerlendirir;
- Serbest bırakılmasına,
- Adli kontrol veya tutuklama talebiyle hâkime sevkine,
- Ya da soruşturmanın gerektirdiği hallerde gözaltına alınmasına karar verir.

Bunun yanında, bazı toplumsal olaylar ve belirli suç tipleri bakımından kolluk amirine sınırlı gözaltı yetkisi verilmiştir. Bu durumda:

Suçüstü hâli ve kamu düzeninin ciddi biçimde bozulması gibi şartlar aranır,
Gözaltı süresi ve şartları yine CMK sınırları içinde kalır,
Kolluk amirinin kararı, savcının denetimine tabidir.

Dolayısıyla gözaltı, esasen yargısal makamların (savcının) inisiyatifinde olan bir tedbirdir; kolluğun tek başına ve serbestçe kullanabileceği bir yetki değildir.

4.3. Gözaltı Süresi: 24 Saat ve Toplu Suçlarda 4 Gün

Gözaltı süresi, yakalamadan farklı olarak kanunda açıkça rakamsal olarak sınırlandırılmıştır:

Tekil suçlarda (tek şüpheli ya da basit olaylarda):
- Gözaltı süresi, yakalama anından itibaren 24 saati geçemez.
- Yakalama yerine en yakın hâkim veya mahkemeye sevk için gerekli yol süresi, ayrıca en fazla 12 saat olarak hesaplanır.
Toplu suçlarda (en az üç kişi tarafından birlikte işlendiği değerlendirilen suçlar):
- Temel gözaltı süresi yine 24 saattir.
- Cumhuriyet savcısı, soruşturmanın zorunlu kıldığı hallerde her defasında 1 günü aşmamak üzere en fazla 3 kez uzatma kararı verebilir.
- Böylece toplam gözaltı süresi, yakalama anından itibaren 4 güne kadar uzayabilir.

Bu süreler, olağan hukuk düzeni için geçerlidir. Olağanüstü hal rejimi gibi istisnai dönemlerde farklı süreler getirilebilse de, normal koşullarda temel çerçeve budur.

Önemli nokta: Süre, yakalama anından itibaren işlemeye başlar. Yani kişi önce yakalanıp saatlerce bekletildikten sonra gözaltı kararı verildiğinde, 24 saatlik süre sanki o andan başlıyormuş gibi düşünülemez.

4.4. Gözaltı Koşulları: Her Yakalanan Gözaltına Alınır mı?

Her yakalama, otomatik olarak gözaltına dönüştürülmek zorunda değildir. Gözaltı kararı verilebilmesi için:

Kişi hakkında suç işlendiğine dair somut ve makul şüphe bulunmalı,
Soruşturmanın sağlıklı yürütülebilmesi için kişinin bir süre tutulmasının zorunlu olduğu değerlendirilmelidir,
Daha hafif tedbirlerle (örneğin serbest bırakma, sadece ifadeye davet etme) soruşturma yürütülemiyorsa gözaltı gündeme gelmelidir.

Bu nedenle gözaltı, yakalamaya göre daha ağır bir müdahale olduğundan, ölçülülük ilkesine uygun şekilde ve son çare mantığıyla kullanılmalıdır.

4.5. Gözaltı Sürecinde Şüphelinin Hakları

Gözaltı, kişinin günlerce özgürlüğünden mahrum kalabildiği bir süreçtir. Bu nedenle bir dizi usul güvencesi tanınmıştır:

Bilgilendirilme hakkı:
Şüpheliye, kendisine isnat edilen suç, gözaltına alınma gerekçesi ve sahip olduğu haklar açıkça anlatılmalıdır.
Müdafi yardımı hakkı:
Şüpheli, kendisinin seçeceği ya da baro tarafından görevlendirilecek avukatla görüşebilir; ifadesini avukatı huzurunda verebilir. Özellikle bazı suçlarda, avukatın dosyada bulunması zorunludur.
Yakınlarına haber verilmesini isteme hakkı:
Gözaltına alınan, bir yakınının veya güvendiği bir kişinin, ayrıca yabancı uyruklular için konsolosluk temsilciliğinin bilgilendirilmesini talep edebilir.
Sağlık güvencesi:
Gözaltı öncesinde ve sonrasında sağlık muayenesi yapılması, işkence ve kötü muamelenin önlenmesi bakımından önemlidir.
Hakim önüne çıkarılma ve itiraz hakkı:
Gözaltına alma ve uzatma kararlarına karşı sulh ceza hâkimliğine başvuru mümkündür; kişi uzun süre tutulduğunu düşünüyor veya şartların oluşmadığını iddia ediyorsa, bu yola başvurabilir.

Bu hakların tanınmaması, gözaltının hukuka aykırı kabul edilmesine ve sonrasında tazminat sorumluluğuna yol açabilir.

5. Yakalama ve Gözaltı Arasındaki Temel Farklar

Artık kavramları ayrı ayrı gördükten sonra, esas soruya dönelim: Yakalama ve gözaltı arasındaki fark nedir? Bu farkları birkaç başlık altında toplamak mümkündür.

5.1. Amaç ve Aşama Bakımından Fark

Yakalama, olay anındaki acil müdahaledir. Suç şüphesine ilk reaksiyondur, kişi olay yerinden uzaklaşmasın ve savcı önüne çıkarılabilsin diye kullanılır.
Gözaltı ise, soruşturmanın devamı için kişiyi belirli süre kontrol altında tutma kararıdır. Yakalamanın hemen ardından başlayan, daha planlı ve süreli bir tedbirdir.

Her gözaltıdan önce mutlaka bir yakalama vardır; ancak her yakalamanın gözaltına dönüşmesi gerekmez.

5.2. Karar Merciileri Açısından Fark

Yakalama:
- Suçüstü hâlinde herkes tarafından yapılabilir.
- Kolluk, suçüstü hâllerde veya yakalama emrine dayanarak yakalama işlemi yapar.
Gözaltı:
- Kural olarak Cumhuriyet savcısı kararıyla uygulanır.
- Sadece belirli suçlar ve toplumsal olaylarda, sınırlı şartlarla kolluk amiri gözaltı kararı verebilir; bu karar da savcı ve hâkim denetimine açıktır.

Dolayısıyla gözaltı, yakalamaya göre daha yüksek yargısal kontrol altında olan bir tedbirdir.

5.3. Süre Açısından Fark

Yakalamanın süresi doğrudan tanımlanmamış olsa da, kişinin savcı önüne çıkarılmasına kadar geçen ve genellikle saatlerle ölçülen kısa bir dönemdir.
Gözaltı ise 24 saatten başlayıp, toplu suçlarda uzatmalarla birlikte 4 güne kadar varan daha uzun bir özgürlük kısıtlamasıdır.

Bu nedenle kişi açısından en ağır psikolojik etki ve özgürlük kaybı, çoğu zaman gözaltı aşamasında ortaya çıkar.

5.4. Yoğunluk ve Şartlar Bakımından Fark

Yakalama, daha düşük şüphe düzeyi ve aciliyetle uygulanabilir; suçüstü ve gecikmesinde sakınca bulunan hâller tipik örnektir.
Gözaltı için ise, salt yakalamanın varlığı yetmez; soruşturmanın gidişatı bakımından gerçek bir zorunluluk bulunmalıdır. Şüphe belirli bir ağırlığa ulaşmış olmalı, daha hafif tedbirlerle amaç gerçekleştirilemiyor olmalıdır.

Bu yönüyle gözaltı, yakalamaya göre daha ağır ve daha sıkı şartlara bağlı bir koruma tedbiridir.

5.5. Kayıt ve Denetim Bakımından Fark

Hem yakalama hem gözaltı işlemleri için tutanak düzenlenmesi zorunlu olmakla birlikte, uygulamada en ayrıntılı kayıtlar gözaltı aşamasında tutulur:

Nezarethane giriş–çıkış saatleri,
Sağlık muayene raporları,
Kamera kayıtları,
Ziyaretçi ve avukat görüşme kayıtları.

Bu kayıtlar, hem soruşturmanın sağlıklı yürütülmesi hem de olası hak ihlali iddialarının incelenmesi bakımından önem taşır.

Yakalamada ise özellikle sokakta veya olay yerinde gerçekleşen işlemlerde kayıtların eksik tutulması sık görülen bir sorundur.

6. Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar ve Hak İhlali İhtimalleri

6.1. Durdurma–Kimlik Kontrolü–Yakalama Karışıklığı

Pratikte en çok rastlanan sorunlardan biri, durdurma ve kimlik kontrolü ile yakalama arasındaki çizginin belirsizleşmesidir. Kimi zaman kişi “sadece kimlik kontrolü yapıyoruz” denilerek saatlerce bekletilebilmekte, fiilen özgürlüğünden yoksun bırakılmakta ama işlem tutanağı düzenlenmemektedir.

Bu durumda:

Resmiyette “yakalama” yokmuş gibi görünse de, fiilen kişi özgürlüğünden mahrum bırakılmıştır.
Bu tür durumlar, sonradan hukuka aykırı özgürlük kısıtlaması iddiasına ve tazminat taleplerine konu olabilir.

6.2. Gözaltı Süresinin Zorlanması ve Uzatmaların Gerekçesizliği

Özellikle örgütlü suç, toplu suç veya terör soruşturmalarında, gözaltı süresinin her defasında son sınıra kadar uzatılması uygulamada sık görülür. Burada dikkat edilmesi gereken hususlar:

Uzatma kararları otomatik verilemez; her uzatma için somut gerekçe gösterilmesi gerekir.
Gözaltı süresinin işkence, yıldırma veya itiraf baskısı amacıyla kötüye kullanılması, hem ceza sorumluluğunu hem de ağır tazminat sonuçlarını gündeme getirir.

6.3. Avukatla Görüşme Hakkının Fiilen Engellenmesi

Kanunen şüpheliye avukatla görüşme imkanı tanınsa da, bazı dosyalarda:

Avukatın nezarethaneye alınmasının geciktirilmesi,
Görüşmenin gizliliğinin ihlali,
“Avukatsız ifade verirsen daha çabuk çıkarsın” gibi telkinler

gibi uygulamalarla bu hak fiilen kullanılmaz hâle getirilebilmektedir. Bu tür durumlarda alınan ifadelerin de hukuka aykırı delil niteliği tartışma konusu olur.

6.4. Saat ve Tarih Oynamaları, Eksik Tutanak Sorunu

Yakalama saatinin olduğundan geç yazılması, gözaltı başlangıcının fiili yakalamadan daha sonraya kaydırılması, sağlık raporlarının rutin ve yüzeysel tutulması gibi sorunlar da uygulamada karşımıza çıkar.

Bu tip usulsüzlükler:

Sürelerin hesaplanmasında kişiyi aleyhe etkileyebilir,
Hak ihlali iddialarını ispat etmeyi zorlaştırabilir,
Ancak kamera kayıtları, tanık beyanları, telefon sinyal ve konum verileri gibi unsurlarla sonradan ortaya konulabilir.

7. Hukuka Aykırı Yakalama ve Gözaltı Hâlinde Başvuru ve Tazminat İmkanları

Yakalama ve gözaltı, kanuna uygun olarak ve ölçülü şekilde uygulandığında meşru koruma tedbirleridir. Ancak şartlar oluşmadan, süreler aşılmak suretiyle veya usul kurallarına aykırı şekilde kullanıldıklarında ciddi hak ihlalleri ortaya çıkar.

7.1. Sulh Ceza Hâkimliğine Başvuru

Kişi, gözaltının hukuka aykırı olduğunu düşünüyorsa:

Gözaltı kararına ve uzatma kararlarına karşı sulh ceza hâkimliğine başvurabilir.
Hâkim, dosyayı inceleyip gerekirse kişiyi dinler; gözaltının koşulları, süresi ve gerekçeleri yönünden denetim yapar, hukuka aykırılık görürse serbest bırakılmasına karar verebilir.

Yakalama aşamasında da, özellikle kişi tutuklanmış veya hakkında adli kontrol kararı verilmişse, bu tedbirlerin hukuka aykırılığı, itiraz ve üst yargı yollarıyla gündeme getirilebilir.

7.2. Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat Davası (CMK m. 141 vd.)

Hukuka aykırı yakalama veya gözaltı hâlinde başvurulabilecek en önemli yollarından biri, koruma tedbirleri nedeniyle tazminat davasıdır. CMK m. 141 ve devamı maddelerine göre:

Kanunda gösterilen şartlar dışında yakalanan veya gözaltına alınanlar,
Kanuni süre içinde hâkim önüne çıkarılmayanlar,
Hakları hatırlatılmadan özgürlüğü kısıtlananlar,
Sonradan beraat eden veya haklarında kovuşturmaya yer olmadığına karar verilen kişiler

Devlete karşı maddi ve manevi tazminat talep edebilir.

Bu davalarda:

Maddi tazminat: Özgürlükten yoksun kalma nedeniyle kaybedilen gelir, yapılan masraflar, avukatlık ücretleri vb. zararları kapsar.
Manevi tazminat: Haksız yakalama veya gözaltı nedeniyle kişinin yaşadığı üzüntü, itibar kaybı, psikolojik etkiler için öngörülür.

Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi de, kişi özgürlüğüne yapılan hukuka aykırı müdahalelerde tazminat kararları verebilmekte, iç hukuk yolları tüketildikten sonra bireysel başvuru yapılabilmektedir.

8. Vatandaş ve Müdafi Açısından Pratik Öneriler

8.1. Vatandaş Ne Yapmalı?

Bir kişi kendisini yakalama veya gözaltı durumunda bulduğunda:

Öncelikle sakin kalmaya çalışmalı, fiziki direnişten kaçınmalıdır; zira bu, ileride “görevli memura mukavemet” gibi suçlamalara yol açabilir.
“Şu an yakalama aşamasında mıyım, gözaltına mı alınıyorum, gözaltına alındıysam saat kaç itibarıyla?” sorularını sorarak sürecin kaydını netleştirmelidir.
Haklarının kendisine hatırlatılmasını talep etmeli; avukat isteme, yakınlarına haber verilmesi, susma hakkı gibi haklarını bilerek hareket etmelidir.
İleride gerekirse dava açabilmek için, mümkün oldukça işlem yapan görevlilerin kimliklerini, saatleri, yerleri hatırlamaya çalışmalıdır.

8.2. Müdafi (Avukat) Ne Yapmalı?

Bir şüpheli veya yakınının başvurusu üzerine dosyaya müdahil olan avukat için de süreç kritik önemdedir:

Yakalama ve gözaltı tutanaklarını dikkatle inceleyerek sürelerin doğru hesaplanıp hesaplanmadığını kontrol etmelidir.
Gözaltı uzatma kararlarının somut gerekçeye dayanıp dayanmadığını sorgulamalıdır.
Müvekkile haklarını ayrıntılı biçimde anlatmalı; özellikle ifade sırasında susma hakkı, aleyhe sorulara cevap vermeme hakkı ve avukatın yanında bulunma hakkını vurgulamalıdır.
Süre aşımı, hakların bildirilmemesi, kötü muamele iddiaları gibi durumlarda, sulh ceza hâkimliğine itiraz ve sonrasında tazminat süreçlerini takip etmelidir.

9. Sonuç: Yakalama ve Gözaltı Farkını Bilmek, Özgürlüğü Korumaktır

Özetle:

Yakalama, suç şüphesine ilk müdahaledir; kısa süreli, ani ve geçici bir özgürlük kısıtlamasıdır. Herkes tarafından (istisnai hâllerde) veya kollukça yapılabilir.
Gözaltı, savcı (ve istisnai hâllerde kolluk amiri) kararıyla, belirli süre ile nezarethanede tutulma hâlidir; tekil suçlarda 24 saat, toplu suçlarda uzatmalarla birlikte 4 güne kadar sürebilir.
Yakalama ve gözaltı, hukuka uygun şartlarda uygulandığında meşru koruma tedbirleridir; ancak sınırlar aşıldığında ağır hak ihlallerine ve tazminat sorumluluğuna yol açar.
Vatandaşların bu farkı bilmesi, haklarını etkin kullanabilmesi; avukatların ise ilk andan itibaren süreci yakından takip etmesi, kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkının korunması açısından belirleyici önemdedir.

Bu nedenle, “Yakalama ve gözaltı arasındaki fark nedir?” sorusu yalnızca teorik bir hukuk sorusu değil; herkesin kendi özgürlüğünü koruyabilmesi için bilmesi gereken temel bir bilgidir.

“gözaltı”, ceza hukuku, CMK, Hukuki Danışmanlık, istanbulavukat, TCK, yakalama, yargıtay kararları

Single Blog Title