NÖBETÇİ AİLE MAHKEMESİNE

DAVACI :
M.Y. (T.C. Kimlik No: …)
Adres : …

VEKİLİ :
Av. Y.Y.
Adres : …

DAVA KONUSU :
Davalı eş D.Y. hakkında … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin …/… E., …/… K. ve …/…/20… tarihli ilamı ile verilmiş gaiplik kararı uyarınca, Türk Medeni Kanunu’nun ilgili hükümleri gereğince gaiplik nedeniyle evliliğin feshine karar verilmesi; evliliğin sona erdiğinin nüfus kayıtlarına işlenmesi, mal rejiminin tasfiyesi bakımından evlilik birliğinin bitiş tarihinin belirlenmesi ve bu kapsamda gerekli nüfus müdürlüğü ve ilgili kurumlara müzekkere yazılmasına karar verilmesi talebimizden ibarettir.

AÇIKLAMALAR :

1. Davacı M.Y. ile davalı D.Y., …/…/20… tarihinde … İlçe Nüfus Müdürlüğü/… Evlendirme Dairesi nezdinde resmi nikâhla evlenmiş, tarafların bu evliliklerinden …/…/20… doğumlu … isimli müşterek çocukları dünyaya gelmiştir. Evlilik birliği, evlilik tarihinden itibaren belirli bir süre uyumlu şekilde devam etmiş, taraflar aynı hanede aile hayatını birlikte sürdürmüştür.
2. Davacı ve davalı, evlilik birliği boyunca … İlçesi, … Mahallesi, … Sokak, No: …, Daire: … adresinde ikamet etmiş, davalı D.Y. … sektöründe çalışan, zaman zaman yurt içi ve yurt dışı seyahatlere çıkan bir kişi iken; davacı M.Y. ise ağırlıklı olarak ev işleri ve çocukların bakımı ile ilgilenmiş, buna ek olarak dönem dönem sigortalı/part-time işlerde çalışmıştır.
3. Evlilik birliği, özellikle davalı D.Y.’nin iş gereği sık seyahat etmesi, uzun süreli şehir dışı ve yurt dışı bulunması nedeniyle zaman zaman fiili ayrılıklar içerse de, bu durum evlilik birliğinin olağan akışı içinde taraflarca tolere edilmiş, belirli bir tarihe kadar tarafların evlilik birliğini sürdürme iradesi varlığını korumuştur.
4. Davalı D.Y., …/…/20… tarihinde iş amacıyla …’a gitmek üzere evden ayrılmış, bu tarihten sonra kendisinden bir daha haber alınamamıştır. Davalı, son olarak … tarihli telefon görüşmesinde, … bölgesinde bulunduğunu, iş görüşmeleri sonrasında dönüş bileti alacağını belirtmiş, ancak bu görüşmeden sonra aile fertleriyle ve özellikle davacı ile herhangi bir iletişim kurmamıştır.
5. Davalı D.Y.’nin kaybolmasından kısa süre sonra, davacının da bilgisi dâhilinde, davalının içinde bulunduğu aracın/taşıtın … bölgesinde yaşanan ağır hava şartları, trafik kazası/deniz kazası/dağlık bölgede kaza vb. bir ölüm tehlikesi doğuran hadise ile karşılaştığı, basın ve kolluk kayıtlarına da yansıyan olaylar ile gündeme gelmiş; ancak olay sonrası yürütülen arama-kurtarma çalışmaları sonuçsuz kalmıştır.
6. Olay sonrasında gerek emniyet kayıtlarında gerekse jandarma ve savcılık makamlarının yürüttüğü soruşturmada, davalı D.Y.’ye ait herhangi bir güncel iz, yaşadığına dair somut bir bulgu veya hayatta olduğuna işaret eden yeni bir veri elde edilememiştir. Davacı, eşinden haber alamaması üzerine emniyete kayıp başvurusu yapmış, ilgili savcılık nezdinde soruşturma dosyaları açılmış, fakat aradan geçen uzun yıllar boyunca davalının hayatta olduğuna dair herhangi bir kesin veya ciddi emareye ulaşılamamıştır.
7. Davacının maddi ve manevi açıdan belirsizlikten kurtulması, mal rejiminin akıbetinin belirlenmesi, evlilik birliğinin hukuki durumunun açıklığa kavuşturulması ve nüfus kayıtlarının gerçek duruma uygun hale getirilmesi amacıyla, davacı tarafından … Asliye Hukuk Mahkemesi nezdinde gaiplik davası açılmıştır.
8. Anılan mahkeme, dosya kapsamında toplanan delilleri, kolluk araştırmalarını, savcılık soruşturma evrakını, tanık beyanlarını, basın ve resmî kurum kayıtlarını, nüfus müdürlüğü ve ilgili kurumlardan gelen yazı cevaplarını bir bütün olarak değerlendirmiş; davalının uzun süredir ortaya çıkmadığı, hayatta olduğuna ilişkin bir emareye ulaşılamadığı, olay tarihindeki koşulların ölüm tehlikesi barındırdığı gerekçeleriyle gaiplik koşullarının oluştuğu sonucuna varmıştır.
9. Nitekim … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin …/… E. ve …/… K. sayılı, …/…/20… tarihli kesinleşmiş ilamı ile davalı D.Y. hakkında gaiplik kararı verilmiştir. Söz konusu gaiplik kararı, TMK’nın gaipliğe ilişkin hükümleri uyarınca gerekli ilân prosedürleri yerine getirilerek hükme bağlanmış, ilanlar uygun vasıtalarla yapılmış, karar süresi içinde herhangi bir itiraza konu olmaksızın kesinleşmiştir.
10. Gaiplik kararı ile birlikte davalı D.Y.’nin nüfus kayıtlarına gaiplik şerhi işlenmiş, davalının hukuki işlemlere ehliyeti, miras hukuku bakımından durumu, kişisel durumuna ilişkin hukuki sonuçlar ilgili mevzuat çerçevesinde şekillenmiştir. Ancak, gaiplik kararı evliliğin kendiliğinden sona ermesi sonucunu doğurmamış, sadece davacının evliliğin feshini talep edebilmesi bakımından bir ön koşulu gerçekleştirmiştir.
11. Türk Medeni Kanunu’nda “gaiplik” kurumu, uzun süredir haber alınamayan ve ölüm tehlikesi içinde kaybolan kişiler hakkında hukuki bir statü belirlemek amacıyla düzenlenmiştir. Gaiplik kararı, ilgili kişiyi hukuken “kesin ölü” saymaz ise de, kişisel statüsü ve özellikle miras hukukuna yönelik sonuçları itibariyle, ölüm varsayımına benzer sonuçlar doğurmaktadır.
12. TMK’da açıkça düzenlendiği üzere, gaiplik kararı üzerine eşlerden biri evliliğin feshini talep edebilir. Bu talep, aile mahkemesinde açılacak bir “gaiplik nedeniyle evliliğin feshine ilişkin dava” yoluyla ileri sürülür. Evliliğin feshi kararı, gaiplik kararından ayrı ve bağımsız bir karar olup, gaiplik kararının varlığı fesih davasının açılması için gerekli ve zorunlu bir ön koşuldur.
13. Kanun koyucu, gaiplik ve evliliğin feshi ilişkisini düzenlerken, hayatta olması muhtemel gaibin menfaatini ve evlilik birliğini sürdürmek isteyen eşin menfaatini dengelemeye çalışmış; ancak uzun yıllar süren belirsizliğin ve fiili terk halinin, geride kalan eş bakımından ciddi bir mağduriyet yarattığını öngörerek, eşe evliliğin sona erdirilmesini talep etme imkânı tanımıştır.
14. Davacının açtığı işbu gaiplik nedeniyle evliliğin feshine ilişkin dava, TMK hükümleri gereği aile mahkemesinin görev alanına giren bir aile hukuku davasıdır. Evliliğin feshine ilişkin karar, davacının yeniden evlenebilmesi, mal rejiminin tasfiyesi, sosyal güvenlik haklarının belirlenmesi, miras paylarının netleştirilmesi, çocukların velayeti ve soybağı ilişkileri ile ilgili hukuki sonuçlar doğuracaktır.
15. Bu çerçevede, gaiplik kararı tek başına evliliği sona erdirmemekte, gaiplik kararı üzerine eşin başvurusu ile aile mahkemesince verilecek evliliğin feshi kararı gerekmektedir. İşbu dava, tam olarak bu hukuki ihtiyacı karşılamak amacıyla açılmış olup, davacı M.Y. evlilik birliğinin hukuken sona erdirilmesini, nüfus kayıtlarının güncellenmesini ve mal rejimi ile ilgili işlemlerin yapılabilmesini talep etmektedir.
16. Davalı D.Y.’nin kaybolmasına sebep olan ölüm tehlikesi doğuran olaydan bu yana uzun yıllar geçmiş, bu süreçte davalının hayatta olduğuna yönelik hiçbir ciddi emare ortaya çıkmamış, mahkeme nezdinde açılan gaiplik davası sonucunda gaiplik kararı verilerek hukuki belirsizlik önemli ölçüde giderilmiştir.
17. Ancak, davacı M.Y. bakımından, gaiplik kararı sonrasında evlilik birliğinin akıbeti halen “devam ediyor” görünmekte, evli statüsünün nüfus kayıtlarına yansıması nedeniyle davacı yeni bir hayat kurma, gerektiğinde yeniden evlenme, malvarlığı planlaması yapma, üçüncü kişilerle hukuki ilişkilere girerken medeni halini doğru şekilde beyan etme noktasında ciddi sıkıntılar yaşamaktadır.
18. Davacı, fiilen yıllardır tek başına yaşamaktadır. Evlilik birliğine özgü sevgi, saygı, birlikte yaşama, sadakat ve dayanışma yükümlülükleri, davalının kaybolması ve gaiplik kararı ile fiilen sona ermiştir. Davacının mahkemeden talebi, fiili durum ile hukuki durum arasındaki uyumsuzluğun giderilmesidir.
19. Davacı, gaiplik nedeniyle evliliğin feshine karar verilmesi halinde, gerek kendi sosyal ve psikolojik yaşamını yeniden düzenleyebilecek, gerekse mal rejimi, miras hukuku, sosyal güvenlik ve benzeri alanlarda karşılaştığı hukuki belirsizliklerden kurtulacaktır. Özellikle mal rejiminin tasfiyesi, davalı adına kayıtlı taşınır ve taşınmazların mirasçılara intikali, gerekli hallerde mirasın reddi veya paylaşımı gibi konularda, evliliğin feshine ilişkin aile mahkemesi kararı hukuki bir dayanak teşkil edecektir.
20. Ayrıca davacının, ileride yeniden evlenmek istemesi halinde, mevcut nüfus kayıtlarında evli görünmesi sebebiyle ortaya çıkabilecek her türlü idari ve hukuki engelin ortadan kaldırılması da ancak gaiplik nedeniyle evliliğin feshi kararı ile mümkündür. Bu nedenle davacının, işbu davayı açmakta güncel, kişisel ve hukuken korunmaya değer bir yararı bulunmaktadır
21. İşbu gaiplik nedeniyle evliliğin feshine ilişkin dava çerçevesinde, davacının iddialarını ispat amaçlı olarak ileri sürdüğü deliller aşağıda ayrıntılı şekilde açıklanmıştır. Mahkemenizce re’sen araştırma ilkesi kapsamında da gerekli görülen her türlü bilgi ve belge ilgili kurumlardan istenebilecektir.
22. Öncelikle, davalı D.Y. hakkında verilmiş olan gaiplik kararının varlığı ve kesinleşmiş olduğunun ortaya konulması, davanın ön koşulu niteliğindedir. Bu nedenle, … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin …/… E., …/… K. sayılı ve …/…/20… tarihli gaiplik kararının onaylı sureti, kesinleşme şerhli ilamı ve bu ilama ilişkin ilân belgeleri delil olarak sunulacaktır.
23. Davalı D.Y.’nin nüfus kayıt örneği, gaiplik kararının nüfus kayıtlarına işlenmiş olup olmadığının teyidi amacıyla ilgili nüfus müdürlüğünden celp edilmelidir. Nüfus kayıt örnekleri, tarafların evlilik tarihini, müşterek çocukların varlığını ve davalının gaiplik statüsünü tam olarak gösterecektir.
24. Davacının kendi nüfus kayıt örneği, evlilik tarihini, medeni halini, varsa müşterek çocukların velayet ve soybağı durumunu ortaya koymak bakımından önem taşımaktadır.
25. Davalı D.Y.’nin kaybolmasına sebep olduğu düşünülen olayla ilgili kolluk tutanakları, savcılık soruşturma dosyası, arama-kurtarma faaliyetlerine ilişkin raporlar, ilgili kamu kuruluşlarından (emniyet, jandarma, sahil güvenlik vb.) istenebilecek bilgi ve belgeler, gaiplik olgusunun dayanağını oluşturan faktörlerin yansıması olarak dosyaya getirilebilir.
26. Ayrıca, davalının uzun yıllardır hiçbir şekilde evine dönmediği, ailesi ile iletişim kurmadığı, sosyal çevresinde görünmediği ve hayatta olduğuna dair herhangi bir somut belirti bulunmadığı hususları, gerektiğinde tanık beyanları ile de desteklenebilir. Davacının yakın akrabaları, komşuları, arkadaşları, çalışma arkadaşları tanık olarak dinlenebilir.
27. Adres ve iletişim araştırması amacıyla, UYAP üzerinden MERSİS, SGK, vergi kayıtları, banka adres kayıtları, MERNİS sistemi, e-Devlet üzerinde görülebilecek resmi kayıtlar, telefon operatörleri nezdinde davalıya kayıtlı hat olup olmadığı gibi hususların araştırılması, gaiplik olgusunu doğrulayıcı nitelikte ek bilgiler sağlayabilir. Her ne kadar gaiplik kararı verilmiş ve kesinleşmiş olsa da, evliliğin feshine ilişkin davada dosya bütünlüğü ve ispat yeknesaklığı bakımından bu kayıtların incelenmesi önemlidir.
28. Son olarak, davacının maddi ve manevi durumunu, evlilik sürecini, davalının kaybolmasından sonra yaşanan belirsizliği ve yaşadığı mağduriyeti açıklayabilecek tanık beyanları da davanın aydınlatılmasında rol oynayacaktır.
29. Davalı D.Y. hakkında verilmiş bulunan gaiplik kararı ile, davalının ölüm tehlikesi içinde kaybolduğu ve uzun süre kendisinden haber alınamadığı, eş ve aile bireylerinin bütün uğraşlarına rağmen hayatta olduğuna dair bir bulguya ulaşılamadığı hukuken tespit edilmiştir.
30. Gaiplik kararı, davacının açtığı gaiplik nedeniyle evliliğin feshine ilişkin dava bakımından bir ön koşul olup; bu koşul somut olayda gerçekleşmiştir. Dolayısıyla, artık evliliğin feshine karar verilip verilmeyeceği noktasında Mahkemenizin değerlendirmesi, davacının menfaati ve korunmaya değer yararının varlığı, aile hukuku ilkeleri, eşitlik, dürüstlük ve hakkaniyet kuralları çerçevesinde yapılmalıdır.
31. Davalı D.Y.’nin kaybolmasına sebep olan ölüm tehlikesi doğuran olay tarihinden bugüne kadar uzun yıllar geçmiştir. Bu süreçte davalının sağ olduğu yönünde hiçbir işaret ortaya çıkmamıştır. Gaiplik kararı ile, hukuken davalının “ölmüş gibi” kabul edilmesinin belli sonuçları doğmuş; miras hukuku ve kişisel durumuna ilişkin hükümler uygulanabilir hale gelmiştir.
32. Davacı M.Y., evlilik birliğini fiilen tek başına sürdürmekte, ekonomik, sosyal ve psikolojik bakımdan ciddi zorluklarla karşı karşıya kalmaktadır. Evlilik birliğine özgü güven, sadakat, birliktelik ve dayanışma unsurları fiilen ortadan kalkmış, evliliğin devamı bir anlamda davacı açısından “kâğıt üzerinde” kalmıştır. Bu durum, modern aile hukuku anlayışı ve hakkaniyet ilkeleriyle bağdaşmamaktadır.
33. Evliliğin devam ediyor görünmesi, davacının geleceğe ilişkin hayat planlarını yapmasını, yeniden evlenmek istemesi halinde harekete geçmesini, malvarlığı ilişkilerini düzenlemesini, sosyal güvenlik haklarını somutlaştırmasını ve çocuklarının geleceğine ilişkin kararlar almasını güçleştirmektedir.
34. Kanun koyucu, tam da bu tür durumlar için, gaiplik kararı verilmiş bir eşin diğer eşe evliliği sona erdirme imkânı tanımıştır. Davacı, bu hakkını kullanmakta olup, gaiplik nedeniyle evliliğin feshine karar verilmesinin, hem davacının hem de müşterek çocukların menfaatine olduğu açıktır.
35. Evliliğin feshine karar verilmesi halinde, evlilik birliği, gaiplik kararına dayanak teşkil eden olay tarihine ve kanunun öngördüğü hükümlere göre sona ermiş sayılacak; mal rejiminin tasfiyesi açısından da bu tarihin esas alınması gerekecektir. Böylece davacının, evlilik içi mal rejiminden kaynaklanan haklarını kullanmasının ve miras hukuku bakımından durumunun netleştirilmesinin önü açılacaktır.
36. Ayrıca, davacının yeniden evlenebilmesi için gerekli olan medeni hal değişikliği, ancak aile mahkemesinin vereceği evliliğin feshine ilişkin kararın nüfus kütüğüne işlenmesiyle mümkün olacaktır. Aksi halde, davacı resmi kayıtlarda hâlen evli göründüğü için, yeniden evlenmesi hukuken mümkün olmayacak, bu da davacı açısından yeni mağduriyetler doğuracaktır.
37. Hakkaniyet ve dürüstlük kuralı gereğince, davacının evliliğin feshini talep etmesi, gaiplik kararı ile birlikte değerlendirildiğinde, kötü niyetli bir girişim olmayıp, tam aksine, uzun yıllar süren belirsizliğin ve fiili ayrılığın yarattığı mağduriyetin giderilmesi çabasıdır.
38. Tüm bu gerekçelerle, davalı D.Y. hakkında verilmiş olan gaiplik kararının kesinleştiği, davacının evliliğin feshini talep etmekte hukuken korunmaya değer güncel bir yararı bulunduğu ve evliliğin fiilen sürdürülemez hale geldiği hususları birlikte değerlendirildiğinde, Sayın Mahkemenizin gaiplik nedeniyle evliliğin feshine karar vermesi gerekmektedir.

HUKUKİ SEBEPLER:

Türk Medeni Kanunu’nun gaiplik, evliliğin sona ermesi, evliliğin feshi, sağ kalan eşin hakları, mal rejiminin tasfiyesi ve miras hukukuna ilişkin hükümleri başta olmak üzere,

• 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun ilgili usul hükümleri,
• 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu ve ilgili yönetmelikler,
• Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine İlişkin hükümler,
• Yargıtay içtihatları, yerleşik yargı kararları, genel hukuk ilkeleri, hakkaniyet ve dürüstlük kuralı,

hukuki sebeplerimizi oluşturmaktadır.

DELİLLER:

1. … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin …/… E., …/… K. sayılı ve …/…/20… tarihli gaiplik kararı (kesinleşme şerhli ilam)
2. Gaiplik kararına ilişkin ilân tutanakları, gazete küpürleri ve ilan belgeleri
3. Davalı D.Y. adına kayıtlı nüfus kayıt örneği (vukuatlı)
4. Davacı M.Y. adına kayıtlı nüfus kayıt örneği
5. Müşterek çocuklara ilişkin nüfus kayıt örnekleri
6. Davalı D.Y. hakkında yapılan kayıp başvurusuna ilişkin emniyet/jandarma kayıtları
7. Davalı D.Y.’nin kaybolmasına sebep olan olaya ilişkin savcılık soruşturma dosyası, kolluk tutanakları, arama-kurtarma raporları
8. UYAP ve resmî kurumlardan istenebilecek adres ve iletişim araştırma kayıtları
9. Tanık beyanları (komşular, akrabalar, arkadaşlar, iş arkadaşları vb.)
10. Gerek görülürse, sosyal ve ekonomik durum araştırmaları, kurum yazıları, her türlü yasal delil

Delil listesi, yargılama süreci içinde ortaya çıkacak ihtiyaçlara göre genişletilme hakkımız saklı kalmak kaydıyla sunulmuştur.

SONUÇ VE İSTEM:

Yukarıda arz ve izah olunan;

• Davalı D.Y.’nin ölüm tehlikesi içeren bir olayda kaybolduğu,
• Uzun yıllar boyunca kendisinden hiçbir haber alınamadığı,
• Davacı ve ilgili mercilerin bütün çabalarına rağmen hayatta olduğuna dair herhangi bir emareye ulaşılamadığı,
• Bu nedenlerle … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin …/… E., …/… K. sayılı ve …/…/20… tarihli kararı ile gaiplik kararı verildiği ve kararın kesinleştiği,
• Gaiplik kararı sonrasında davacının evlilik birliğini tek başına, fiilen sürdürülemez durumda olduğu,
• Evliliğin fiili olarak sona erdiği, evliliğin kâğıt üzerinde sürmesinin davacı bakımından ağır mağduriyetler doğurduğu,
• Davacının yeniden hayatını kurabilmesi, mal rejimi ve miras hukuku bakımından hukuki belirsizliklerin giderilmesi, nüfus kayıtlarının gerçek duruma uygun hale getirilmesi amacıyla gaiplik nedeniyle evliliğin feshine karar verilmesini talep ettiği,

hususları birlikte değerlendirildiğinde;

SONUÇ OLARAK;

1. Davalı D.Y. hakkında … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin …/… E., …/… K. sayılı ve …/…/20… tarihli gaiplik kararına dayanılarak, Türk Medeni Kanunu’ndaki ilgili hükümler uyarınca M.Y. ile D.Y. arasındaki evlilik birliğinin GAİPLİK NEDENİYLE FESHİNE,
2. Verilecek evliliğin feshine ilişkin kararın, tarafların nüfus kayıtlarına işlenmesi için ilgili Nüfus Müdürlüğü’ne müzekkere yazılmasına,
3. Evlilik birliğinin sona erme tarihinin, gaiplik kararına esas teşkil eden olay tarihi ve kanuni düzenlemeler dikkate alınarak tespitine; bu tarihin mal rejiminin tasfiyesi açısından esas alınmasına,
4. Yargılama giderleri ile vekâlet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine,

karar verilmesini,

Davacı vekili olarak, saygılarımızla arz ve talep ederiz.

Tarih : 17/ 11 / 2025

DAVACI
M.Y.

VEKİLİ
Av.Y.Y. (İmza)