Futbolcunun Sağlık Güvencesi
Giriş: Kariyerin En Büyük Tehlikeli Olarak Sakatlık
Profesyonel futbol, yüksek fiziksel temasa dayalı bir meslek olduğu için, sporcuların kariyerleri boyunca sakatlık riskiyle yaşamak zorunda kalmaları kaçınılmazdır. Bir sakatlık, yalnızca kısa süreli performans kaybı devam eder; Sürekli sakatlık (kalıcı sakatlık) durumunda ise sporcunun mesleğini icra etme yetkisini tamamen ortadan kaldırabilir, onu ciddi mali ve sosyal güvencesizlik ortaya çıkarabilir. Bu kurallara, sözleşmelerde ve ulusal mevzuata kayıtlı kulüp tedavi ücreti ile zorunlu sigorta kapsamı , sporcunun en temel güvencesini sağlar.
Bu makale, futbolcu sözleşmeleri ve ilgili mevzuat çerçevesi, sakatlık anında kulüp tedavi ve bakım yükümlülüklerini, sigorta poliçelerinin kapsamını ve özellikle mesleki icra özgürlüğü kalıcı olarak kaybetme durumunda (sürekli sakatlık) talep edilebilir tazminatların hukuki dayanağını inceleyebilir. Kulübün kusurlu çıkışı ile yeniden kalkınma oluşumu arasındaki ayrım, sorumluluk dağılımı bakış açısından kritik öneme sahiptir.
I. Sakatlık Anında Kulübün Tedavi ve Bakım Yükümlülüğü
Futbolcunun düzenlenmesi, Türk Borçlar Kanunu (TBK) kapsamında bir iş kazası olarak doldurma ve bu durum, işverenin sakat (kulübe) özel geçirecekleri gelirler.
A. Tedavi Masraflarının Karşılaştırılması
Kulüp, sporcunun mesleki icrası sırasında sakatlıkların tüm tedavi masraflarını karşılamakla yükümlüdür. Bu sigorta, sigorta poliçesinin devralınmasından önce dahi kulübün ana sorumluluğudur.
- Kapsam: Tedavi masrafları, akut müdahaleden ameliyata, dağılım ve fizyoterapiye kadar tüm makul ve gerekli giderleri kapsar. Kulübün, tedaviyi geciktirmesi veya yetersiz tedavi sağlaması, ek tazminat sorumluluğu doğurur.
B. Maaşın Ödenmesi Süreci
Sakatlık döneminde sporcunun maaşını ödeme yükümlülüğü, Türk İş Hukuku ve sigorta mevzuatı ile belirlendi:
- İş Kazası Sayılması: Sporcunun antrenmanı veya maç sırasında sakatlanması, kural olarak iş kazası sayılır. İş kazası durumunda, işveren (kulüp), sporcunun çalışamadığı süre boyunca ücretini hesaplamak zorundadır (Genellikle SGK geçici iş göremezlik ödeneği devreye girer, ancak kulüp ek ödeme taahhütleri sözleşmesiyle belirlenir).
- Sözleşmesel Güvence: İyi sözleşmelerde, sigorta ödemelerinin yetersiz kaldığı dayanıklılık dahi, kulüp maaş ödemesini tamamlayacağına dair taahhütler mevcuttur.
II. Sporcu Sağlık Sigortası ve Kapsamı
Kulüplerin, TFF mevzuatını yaptırmak zorunda olduğu zorunlu sigorta poliçeleri, sporcunun mali güvencesinin sağlanmasını sağlar.
A. Zorunlu Sigorta Kapsamı (TFF Talimatları)
TFF, tüm profesyonel sporcuların mesleki faaliyetleri sırasında ortaya çıkan sakatlıklara karşı ferdi kaza sigortası kapsamını zorunlu olarak kullanmaktadır. Bu sigorta genellikle iki ana kalemi kapsar:
- Tedavi Masrafları: Tedavi için SGK’nın karşıladığı veya ek masraflar için teminat sağlar.
- Ölüm ve Sürekli Sakatlık Tazminatı: Sporcunun profesyonelliğini yapma yeteneğini kaybetmesi durumunda ödenen toplu tazminat bedeli.
B. Poliçe Açığı (Boşluk) Riski
En büyük tuzak, sigorta poliçesinin teminat tutarının sözleşmesel beklentilerini karşılamasıdır.
- Sözleşme vs. Poliçe: Kulüp, sözleşmede oyuncuya 10 yıllık maaşı karşılığında tazminat ödemeyi taahhüt edebilirken, sigorta poliçesi yalnızca 3 yıllık maaş tutarını teminat olarak alabilir. Bu durumda kalan 7 yıllık farktan kulüp sorumlusu tutulur.
III. Sürekli Sakatlık ve Tazminat Hesaplaması
Sürekli sakatlık, sporcunun kariyerini sona erdiren en yıkıcı sonuçlar ve tazminat programlaması, Tıbbi raporlar ve Sigorta hukuk standartlarına dayanıklıdır.
A. kalıcı İş Göremezlik Oranının Tespiti
Tazminatın hesaplanabilmesi için, sporcunun kalıcı iş göremezlik bulgularının ortaya çıkması gerekir. Bu oran, Spor Hukuku/İş Hukuku alanında yetkili bir Adli Tıp Kurumu (ATK) veya yetkili bir sağlık merkezi tarafından düzenlenen raporla belirlendi.
- Yüzde Oranı: %100 iş göremezlik (tamamen mesleki icra kabiliyetini kaybetme) ve yüksek tazminatı doğurur.
B. Tazminatın Hesaplanması
Tazminat, genellikle ikiden oluşur:
- Sözleşmesel Tazminat (Kalıcı Sakatlık Klozu): Sözleşmede, sürekli sakatlık durumunda ödenecek sabit bir miktar veya kalan vade süresi boyunca maaşların toplamı belirtilmiş olabilir. Bu, kulübün işvereninin kusursuz sorumluluğuna dayalı ek bir tazminattır.
- Sigorta Tazminatı: Sigorta poliçesinde kayıtlı oranlara göre ATK raporuna göre baz fiyatla hesaplanan toplu ödeme.
Hukuki Tuzak: Kulübün sözleşmeden doğan tazminatı ile sigorta tazminatının mahsup süresinin edilemeyeceği karmaşık bir duruşma. Şayet, sigortadan alınan tazminat, kulüp sözleşmesel bedellerinden düşülürse; Ancak sözleşme, bu mahsup işleminin netleştirilmesidir.
IV. Kulübün Kusurlu Davranışı ve Manevi Tazminat
Sakatlık, basit bir kaza olabileceği gibi, kulübün ihmalinden kaynaklanabilir.
A. Kulübün İhmali
Kulübün, oyuncunun korumasının korunmasını sağlama koşulları (örnek: sakat oyuncuyu riske rağmen oynatmak, yetersiz antrenman, antrenman değişimi aşırı artışı) maç kusurlu olduğunu gösterir.
- Manevi Tazminat: Kulübün kusurlu kusuru tespit edilirse, sporcunun hem maddi (kayıp maaşları, sigorta farkları) hem de manevi tazminat talep edilebilir. Bu tazminat, sporcunun yaşadığı ıstırabın ve kariyer kaybının tazminatıdır.
Sonuç: Önleyici Hukuk ve Şeffaf Sigortacılık
Futbolcunun sakatlığı, sadece sportif bir kayıp değil, ciddi bir hukuki risktir. Kulübün ve sigorta sözleşmesinin sorumluluğu, sigorta poliçelerinin sadece asgari gereklilikleri değil, sözleşmesel beklentilerin de karşılanacağı şekilde düzenlenmesi zorunludur.
Sporcular için en büyük güvence, sözleşmelerinde tedavi masraflarının süresinin karşılanması , sürekli sakatlık durumunda kalıcı bir tazminat klozu ve sigorta poliçelerinin şeffaf bir şekilde kırılganlığıdır. Kariyerin sürekliliği, ne yazık ki, her tetikte olmayı kapsayan bu hukuki koruma katmanının sağlamlığına bağlıdır.