5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu

Adli Cezalar

MADDE 28/A – (Ek: 9/7/2021-7332/12 md.)

Nesli tükenme riski altında bulunan bir hayvanı öldüren kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile; bir hayvan türünün yok olmasına neden olan kişi ise beş yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

12. maddede belirtilen hayvan kesimleri ve 13. maddenin birinci fıkrasındaki koşullar dışında evcil bir hayvanı veya ev hayvanını kasıtlı olarak öldüren kişi altı aydan dört yıla kadar hapis cezasına çarptırılır.

Hayvanlara cinsel saldırıda bulunan ya da tecavüz eden kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile birlikte en az yüz gün adli para cezasına mahkum edilir.

14. maddenin birinci fıkrasının (m) bendinde yer alan yasağa aykırı davranarak evcil hayvana veya ev hayvanına işkence yapan ya da acımasız ve zalimce muamele eden kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası alır.

11. maddenin ikinci fıkrasının ikinci cümlesi saklı kalmak kaydıyla, hayvan dövüştüren kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis ya da adli para cezası ile cezalandırılır.

Bu maddede düzenlenen suçlar birden fazla hayvana aynı anda işlenmişse, verilecek ceza yarı oranında artırılır.

Eğer bu suçlar veteriner hekim, veteriner sağlık teknisyeni, hayvan koruma gönüllüsü, hayvan koruma derneği veya vakıf üyeleri ya da hayvan bakımından ve korunmasından sorumlu kişiler tarafından işlenirse, ceza yine yarı oranında artırılır.

Bu maddede belirtilen suçların sahibi tarafından işlenmiş olması dahil olmak üzere, bu tür suçlar için soruşturma başlatılması Tarım ve Orman Bakanlığı’nın il veya ilçe müdürlüklerinin Cumhuriyet savcılığına yazılı başvurusuna bağlıdır. Bu başvuru, muhakeme şartı niteliğindedir. Ancak suçüstü durumunda soruşturma genel hükümler doğrultusunda yürütülür. İkinci, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralarda belirtilen suçlar, başka bir kişi tarafından sahipli bir hayvana karşı işlendiğinde hayvan sahibinin şikayeti üzerine de soruşturma yapılır.

Maddede düzenlenen suçlara konu olan ve 24. maddeye uygun şekilde el konulan kedi ve köpekler ile Bakanlıkça uygun görülen diğer hayvanlar, koruma altına alınarak en yakın belediyenin hayvan bakımevine götürülür.

5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu m.28/A Gerekçesi

Bu maddeyle, Kanunun 28. maddesinden sonra gelmek üzere “Suçlar” başlığı altında 28/A maddesi eklenmiştir. Ceza hukukunun temel ilkeleri olan suç ve cezada kanunilik, belirginlik ve öngörülebilirlik, ölçülülük ve orantılılık ilkelerine riayet edilerek, hayvanlara karşı işlenen bazı fiiller kabahat kapsamından çıkarılarak suç haline getirilmiştir. Bu doğrultuda, nesli tükenme tehlikesi altındaki bir hayvanın öldürülmesi, bir hayvan neslinin yok edilmesi, Kanunun 12. maddesi uyarınca hayvan kesimi ve 13. maddenin birinci fıkrasındaki şartlar dışında ev hayvanlarının öldürülmesi, hayvanlarla cinsel ilişki, evcil hayvana işkence ya da acımasız davranışlar ve folklorik amaçlar dışında hayvan dövüştürme suç olarak tanımlanmıştır.

Suçun konusunu oluşturan ev hayvanları ve evcil hayvanlar Kanunun 3. maddesindeki tanımlara göre belirlenecektir. Bu bağlamda “ev hayvanı”, evlerde, iş yerlerinde veya arazilerde özel ilgi ve refakat amacıyla muhafaza edilen hayvanları; “evcil hayvan” ise insanlar tarafından kültüre alınmış ve eğitilmiş hayvanları ifade eder. Örneğin, yabani hayvan kategorisinde yer almasına rağmen özel ilgi amacıyla muhafaza edilen papağan, geyik ve yaban keçisi gibi hayvanlar ev hayvanı olarak suçun konusu olabilir. Aynı şekilde kedi veya köpek de sahipsiz bile olsa evcil hayvan olarak değerlendirilecektir.

Maddenin altıncı fıkrasında birden fazla hayvana karşı aynı anda suç işlenmesi durumunda verilecek cezanın yarı oranında artırılması düzenlenmiştir. Ayrıca, hayvanların korunmasından sorumlu olan kişiler tarafından bu suçların işlenmesi halinde cezanın yine yarı oranında artırılacağı belirtilmiştir.

Bu maddede yer alan suçlar için soruşturma açılması, Tarım ve Orman Bakanlığı il veya ilçe müdürlüklerinin Cumhuriyet savcılığına başvurusuna bağlıdır. Ancak, suçüstü durumunda soruşturma genel hükümler doğrultusunda yapılacaktır.