Zorunlu Trafik Sigortasında (ZMMS) Değer Kaybı Talebi: Kapsam, İstisnalar ve Sorumluluk Sınırları
Değer Kaybı Nedir? ZMMS ile İlişkisi
Değer kaybı, onarım gören aracın ikinci el piyasasında “hiç hasar görmemiş” haline göre uğradığı fiyat düşüşüdür. Zorunlu Trafik Sigortası (ZMMS), kusurlu aracın işleteni/sürücüsü adına üçüncü kişilerin uğradığı maddi zararları poliçe limiti dahilinde karşılar. Bu kapsamın içinde, şartları varsa değer kaybı da vardır.
Özetle: Kaza → kusurlu aracın ZMMS’si → karşı tarafın araç değer kaybı (limit dâhilinde) + diğer zararları. Onarımın “çok iyi” yapılması kaybı azaltabilir ama tamamen yok etmez; “hasar kaydı” pazar iskontosunu doğurur.
ZMMS Kapsamı: Hangi Zarar, Hangi Şartla Ödenir?
-
Kusur Şartı: Karşı araçta kusur bulunmalıdır. Tam kusur/yoğun kusur senaryolarında talep gücü artar; müterafik kusur (birlikte kusur) varsa oranlama yapılır.
-
Üçüncü Kişi Zararı: ZMMS, karşı tarafın zararlarını teminat altına alır; kendi aracının zararları ZMMS’den istenmez.
-
Belgelendirme: Değer kaybı tespitinde ekspertiz/servis raporları, TRAMER kayıtları, emsal ilan ekranları; yani pazar+belge bileşimi esastır.
-
Onarım Niteliği: Orijinal/eşdeğer parça, yapısal müdahale (şasi/podye/direk), airbag açılması gibi unsurlar pazar indirimini değiştirir.
-
Gerçek Zarar İlkesi: “Abartı” talepler değil; makul ve ispatlı farklar ödenir.
Pratik İpucu: “Boya sayısı” tek başına karar verdirmez. Hasarın niteliği (yapısal–kozmetik), pazar iskontosunu esas etkileyendir.
İstisnalar ve Red Gerekçeleri
ZMMS şirketleri aşağıdaki durumlarda ödemeyi azaltabilir veya reddedebilir:
-
Müterafik Kusur (Birlikte Kusur): Karşı tarafta da kusur varsa, oransal indirim yapılır.
-
Pert (Tam Hasar) Senaryosu: Tam hasarda “değer kaybı” mantığı gündem dışı kalabilir; zarar tam hasar rejimiyle çözülür.
-
Yetersiz Delil: Ekspertiz/servis belgesi yoksa, emsal ilanlar düzensiz/toplama ise hesap ikna edici olmayabilir.
-
Zamanaşımı/Usul Hataları: Süreler kaçırılmış, başvuru eksik, faiz/temerrüt belirtilmemiş olabilir.
-
Önceki Hasar Yoğunluğu: Araç daha önce ağır hasarlı/pert geçmişliyse, “ek kayıp” iddiası sınırlanabilir.
-
Sürüş Dışı İstisnalar: Bazı poliçe özel şartları (ör. yarış, kötü niyet vb.) kapsam dışı bırakabilir.
Sorumluluk Sınırları: Limit–IMM–Aşım Senaryosu
-
Poliçe Limiti: ZMMS, belirlenen limit kadar sorumludur. Değer kaybı + diğer kalemler bu limitin içine sayılır.
-
Aşım Durumu: Hesaplanan zarar limitin üzerinde kalırsa, kusurlu işleten/sürücü şahsen sorumlu olmaya devam eder.
-
IMM (İhtiyari Mali Mesuliyet): Zarar görenin kendi kasko poliçesinde IMM varsa, karşı taraf ZMMS limitini aşan kısım için tamamlayıcı ödeme imkânı doğabilir (poliçe şartlarına bağlı).
-
Birlikte Talep: Uygulamada, önce ZMMS’den limit dâhilinde; aşan kısım için kusurlu tarafa/IMM’ye yönelinir.
Adım Adım Başvuru Süreci
-
Delil Dosyası Oluştur: Kaza tespit tutanağı, fotoğraflar, servis faturaları, ekspertiz raporu, TRAMER çıktısı.
-
Emsal İlan Analizi:
-
Hasarsız set (kaza öncesi rayiç) ve onarım görmüş set (kaza sonrası pazar) ayrı toplanır.
-
Aynı model/yıl/donanım, benzer km; uç değerleri çıkar; medyan al.
-
Tüm ilanların tarih/saat damgalı ekran görüntüsünü arşivle.
-
-
Ön Hesap Tablosu: Hasarsız medyan − onarımlı medyan = değer kaybı (geçici tespit).
-
Sigortaya Başvuru: Hesabını ve belgelerini tek PDF halinde sun, faiz/temerrüt başlangıcını açıkça yaz, IBAN ekle.
-
Yanıt Stratejisi: Kısmi ödeme/ret durumunda uzlaşma dene; olmazsa Sigorta Tahkim ya da mahkeme yoluna git.
-
Bilirkişi Aşaması: Dosyanı “kriter açıklaması” olan kısa bir özetle besle; yapısal/kozmetik ayrımını net göster.
Örnek Olay: 3 Parça Değişen, Yapısal Hasar Yok
Vaka: 2021 model, 60.000 km C-segment bir araç. Kaza sonrası arka tampon + bagaj kapağı değişim, sol arka çamurluk lokal boya. Şasi/podye sağlam, airbag açılmadı. Yetkili serviste orijinal parça kullanıldı.
Analiz:
-
Hasarsız Rayiç (medyan): Benzer trim ve km’de 1.150.000 TL.
-
Onarımlı Emsaller (medyan): 1.105.000 TL.
-
Değer Kaybı: ~45.000 TL.
Yorum: Sadece kozmetik bölgede değişim/boya → pazar indirimi ılımlı. Eğer airbag açılmış/şasi doğrultma olsaydı, ikinci el iskontosu daha yüksek olurdu.
Bilirkişi ve Hesap Mantığı: Piyasa + Ekspertiz Hibriti
-
Formül Tek Başına Yeterli Değil: Yaş–km–segment katsayıları yaklaşık sonuç verir; pazar verisi ile çapraz kontrol şarttır.
-
Yapısal Hasar Çarpanı: Direk/şasi/podye/airbag gibi yapısal hasar varsa ek çarpan uygulanır.
-
Onarım Kalitesi: Orijinal/eşdeğer parça, işçilik ve kalibrasyon kayıtları indirimi etkiler; kaybı sıfırlamaz.
-
Delil Sunumu: Emsal setinizi “filtre kriterleri + ekran görüntüleri + tarih/saat” ile şeffaf şekilde dosyaya koyun.
Faiz, Temerrüt, Zamanaşımı
-
Temerrüt ve Faiz Başlangıcı: Sigortaya yazılı başvuru yapın; makul inceleme süresi sonunda faiz talep edilebilir. Başvuru dilekçesinde açıkça belirtin.
-
Zamanaşımı: Trafik kazası tazminatlarında genel/özel süre rejimi vardır. Dosyanızın koşullarına göre kısa/uzun süreleri ve ceza davasına bağlı uzama ihtimallerini kontrol edin.
-
Kesinti ve Limitler: Ödeme yapılırken poliçe limitleri ve varsa müterafik kusur indirimi dikkate alınır.
Sık Yapılan Hatalar
-
Pert araçta değer kaybı ısrarı (tam hasar rejimiyle çelişir).
-
Sadece boya sayısına odaklanmak; yapısal hasarı gözden kaçırmak.
-
Geniş filtreli emsal toplamak; yanlış karşılaştırma yapmak.
-
İlan ekranlarında tarih/saat almamak (ispat zayıflar).
-
Faiz/temerrüt başlangıcını talep yazısında belirtmemek.
-
ZMMS limiti ve IMM tamamlayıcılığını atlamak.
-
Zamanaşımı planı tutmamak; süreleri kaçırmak.
ZMMS Değer Kaybı Talebi
1) ZMMS değer kaybını karşılar mı?
Evet. Kusurlu tarafın ZMMS’si, poliçe limiti dahilinde karşı tarafın değer kaybını ödeyebilir.
2) Değer kaybı nasıl ispatlanır?
Ekspertiz/servis belgeleri + TRAMER + emsal ilan seti ile. Hasarsız rayiç – onarımlı pazar değeri farkı, makul ve belgeli olmalıdır.
3) Eşdeğer parça kullanıldı; kayıp artar mı?
Kalitesiz onarım indirimi artırabilir; ancak kaliteli onarım dahi hasar kaydının yarattığı iskontoyu tamamen kaldırmaz.
4) Pert araçta değer kaybı alınır mı?
Kural olarak hayır. Tam hasarda değer kaybı mantığı gündem dışı kalır; zarar tam hasar rejiminde çözülür.
5) Limit yetmezse ne olur?
Aşan kısım için kusurlu tarafa gidilir; ayrıca zarar görenin kaskosunda IMM varsa poliçe şartlarına göre tamamlayıcı ödeme gündeme gelebilir.
6) Tahkim mi mahkeme mi?
Tutar, hız, masraf ve temyiz imkânına göre değişir. Küçük/orta tutarlı dosyalarda tahkim sık tercih edilir.
7) Faiz ne zaman işler?
Sigortaya başvuru ve makul inceleme süresi sonrası temerrüt ile. Dilekçede başlangıç tarihini açıkça yazın.
About Post Author
