Yasak Cihaz veya Program Kullanımı Suçu (TCK 245/A) – Güncel Hukuki İnceleme

1. Giriş: Siber Dünyada Tehlikeli Araçlar

Teknolojinin gelişmesiyle birlikte bilişim sistemlerine yönelik suçlar da çeşitlenmiştir. Artık saldırılar yalnızca doğrudan erişimle değil, özel olarak tasarlanmış yasak cihaz ve programlar aracılığıyla yapılmaktadır. Bu araçlar, sistemlere izinsiz giriş sağlamak, verileri bozmak veya kullanıcıların bilgilerini ele geçirmek için tasarlanır.

Türk Ceza Kanunu’nun 245/A maddesi, bu cihaz ve programların kullanımı, bulundurulması veya başkasına verilmesini suç olarak tanımlamaktadır. Amaç, suçun hazırlık aşamasında bile önlem almak ve siber güvenliği artırmaktır.

---

2. TCK 245/A Maddesinin Yasal Dayanağı

TCK 245/A, 2016 yılında 6698 sayılı Kanun ile Türk Ceza Kanunu’na eklenmiştir. Maddenin içeriği şu şekildedir:

“Bilişim sistemlerine karşı işlenen suçlarda kullanılmak üzere üretilen, ithal edilen, satılan, nakledilen veya her ne suretle olursa olsun bulundurulan cihaz, program, şifre çözücü veya benzeri araçları üreten, satan, başkasına veren, nakleden veya bulunduran kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.”

Bu düzenleme, yalnızca fiilin işlenmesini değil, suçta kullanılabilecek araçların tedarik edilmesi veya bulundurulmasını dahi cezalandırmaktadır.

---

3. Yasak Cihaz veya Program Nedir?

• Yasak Cihaz: Özel olarak siber suçları işlemek amacıyla tasarlanmış donanım araçlarıdır. Örneğin:

  • Skimmer cihazları (ATM kart bilgilerini kopyalamak için kullanılan cihazlar),

  • USB Sniffer (veri çalmak için tasarlanmış cihazlar).

• Yasak Program: Sisteme sızmak, şifre kırmak veya verileri bozmak için üretilmiş yazılımlardır. Örneğin:

  • Keylogger yazılımları,

  • Brute-force şifre kırıcı araçlar,

  • Trojan ve zararlı yazılımlar.

Bu araçların meşru amaçlar dışında kullanılması suç teşkil eder.

---

4. Suçun Unsurları

a. Fail ve Mağdur

Suçun faili herkes olabilir. Failin bilişim uzmanı olması veya teknik bilgiye sahip olması şart değildir. Mağdur ise bu araçlarla saldırıya uğrayabilecek gerçek veya tüzel kişilerdir.

b. Hukuka Aykırılık

Cihaz veya programın bilişim suçlarında kullanılmak amacıyla üretilmesi, satılması, başkasına verilmesi veya bulundurulması hukuka aykırıdır.
Örneğin, bilişim güvenliği eğitimi veren bir kurumun bu araçları yalnızca eğitim amaçlı ve lisanslı şekilde bulundurması suç teşkil etmez.

c. Kast Unsuru

Yasak cihaz veya program kullanımı suçu kasıtla işlenebilir. Failin, bu aracı suç işlemek amacıyla bulundurması veya başkasına vermesi gerekir.

---

5. Cezai Yaptırımlar

TCK 245/A maddesi uyarınca:

• 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası,

• 5.000 güne kadar adli para cezası öngörülmektedir.

Adli para cezasının bir gün karşılığı 100 – 500 TL arasında belirlendiğinde, ceza milyonları bulabilir. Eğer bu araçlarla başka suçlar işlenirse (örneğin TCK 243 veya TCK 244), hem hazırlık fiilinden hem de işlenen suçtan ayrı ayrı cezalandırma yapılır.

---

6. Yargıtay Kararları ve Uygulama

Yargıtay, bu suçla ilgili dikkat çeken kararlar vermektedir:

• Yargıtay 11. Ceza Dairesi, 2019/1278 E., 2020/4456 K.: ATM cihazlarına skimmer yerleştirerek kart bilgilerini kopyalayan failin, TCK 245/A uyarınca yasak cihaz bulundurmaktan cezalandırılmasına karar verilmiştir.

• Yargıtay 12. CD, 2018/2875 E., 2019/6123 K.: Keylogger yazılımını ticari amaçla satan sanığın eylemi TCK 245/A kapsamında değerlendirilmiştir.

---

7. Suçun Diğer Bilişim Suçlarıyla İlişkisi

Yasak cihaz ve program kullanımı suçu, genellikle diğer bilişim suçlarının ön aşaması niteliğindedir. Bu nedenle:

• Bilişim sistemine girme (TCK 243),

• Sistemi bozma veya verileri yok etme (TCK 244),

• Banka/kredi kartı dolandırıcılığı (TCK 245) ile bağlantılı olarak ele alınır.

---

8. Savunma Stratejileri

• Amacın suç işlemeye yönelik olmadığı: Cihazın bilişim güvenliği testlerinde kullanıldığı ispatlanabilir.

• Meşru lisans kullanımı: Söz konusu yazılımın lisanslı ve eğitim amaçlı olduğu belgelenirse suç unsurları oluşmaz.

• Kastın yokluğu: Failin cihazı bulundurma amacının suçla ilgisi olmadığının kanıtlanması savunmada önemlidir.

• Delillerin hukuka uygunluğu: CMK 134 ve 206 hükümleri gereği, bilişim delilleri hukuka aykırı toplanmışsa hükme esas alınamaz.

---

9. Uluslararası Boyut

Yasak cihaz veya program kullanımı, Budapeşte Siber Suç Sözleşmesi’nin 6. maddesinde düzenlenmiştir. Türkiye, bu sözleşmeye taraf olduğu için TCK 245/A hükmü, uluslararası standartlarla uyumludur. Avrupa Birliği ülkelerinde de benzer suç tipleri bulunmaktadır.

---

10. Etkin Pişmanlık ve HAGB

• Etkin Pişmanlık: Fail, cihazı imha ederek veya kullanımdan vazgeçerek zararı engellerse ceza indirimi uygulanabilir.

• HAGB: 2 yıl ve altındaki cezalar için sabıkası olmayan kişilere hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilir.

---

11. Önleyici Hukuki Tedbirler

• Siber güvenlik eğitimleri ile farkındalık artırılmalıdır.

• Kurumlar, sistem testlerinde kullanılacak yazılımlar için lisanslı pentest araçlarını tercih etmelidir.

• Bankalar ve finans kurumları, yasak cihazlara karşı ATM güvenlik önlemleri (kamera, anti-skimming sistemleri) geliştirmelidir.

---

12. Sonuç ve Değerlendirme

Yasak cihaz veya program kullanımı suçu, siber saldırıları kaynağında engellemek için düzenlenmiş bir güvenlik tedbiridir. Bu madde, yalnızca eylemin kendisini değil, hazırlık safhasındaki fiilleri de cezalandırarak caydırıcılık sağlar.

Uygulamada, savunmaların kast unsuru, cihazın kullanım amacı ve delillerin hukuka uygunluğu üzerinde yoğunlaşması gerekir. Yargıtay kararları, suçun kapsamının geniş yorumlandığını göstermektedir. Özellikle bankacılık sistemleri, kamu kurumları ve e-ticaret platformlarına yönelik saldırılarda bu suçla ilgili soruşturmalar artmaktadır.