YARDIM NAFAKASI

 

Yardım Nafakası Nedir?

Yardım nafakası, Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenen önemli bir hukuki kavram olup, kişinin ekonomik olarak zora düştüğü hallerde belirli akrabalık ilişkisi içinde olduğu kişilerden maddi destek almasını sağlayan bir nafaka türüdür. Yardım nafakası, Türk Medeni Kanunu’nun 364. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, bir kişi, yoksulluğa düşmüşse ve kendi geçimini sağlayacak yeterli gelire sahip değilse, belirli akrabalık ilişkisi içinde bulunduğu kişilerden yardım nafakası talep edebilir. Yardım nafakası, genellikle kişinin asgari yaşam standartlarını karşılamaya yönelik olarak, düzenli aralıklarla ödenen bir maddi destektir. Bu nafaka, yoksul durumda olan kişinin yaşamını idame ettirebilmesi için gerekli olan asgari ihtiyaçları karşılamayı amaçlar.

 

Yardım Nafakası Talep Edebilecek Kişiler

 

Yardım nafakası talep edebilecek kişiler, Türk Medeni Kanunu’nun 364. maddesi kapsamında belirlenmiştir. Bu maddeye göre, alt soy, üst soy ve kardeşler arasında yardım nafakası talep edilebilir. Buna göre, bir çocuk, anne veya babasından yardım nafakası talep edebileceği gibi, anne-baba da çocuklarından yardım nafakası talep edebilir. Aynı şekilde, kardeşler de birbirlerinden yardım nafakası talep edebilirler. Bu talepler, yalnızca nafaka talep eden kişinin yoksulluğa düşmüş olması ve nafaka ödeyecek kişinin de bu yükümlülüğü yerine getirebilecek ekonomik durumda olması halinde karşılık bulur.

 

Yardım Nafakası Şartları

 

Yardım nafakası talep edebilmek için bazı şartların oluşması gerekmektedir:

 

1. Yoksulluk Durumu: Yardım nafakası talep eden kişi, kendi geçimini sağlayamayacak düzeyde bir gelire sahip olmalıdır. Burada bahsedilen yoksulluk, kişinin asgari yaşam standartlarını karşılayamaması anlamına gelir. Yani, kişi temel ihtiyaçlarını, barınma, beslenme gibi asgari gereksinimlerini karşılayamıyorsa yoksul kabul edilir.

 

2. Yakınlık Derecesi: Yardım nafakası talebi, ancak belirli bir yakınlık derecesindeki kişiler arasında söz konusu olabilir. Alt soy, üst soy ve kardeşler arasında yardım nafakası talep edilebilir. Daha uzak akrabalar bu kapsama girmez.

 

3. Ekonomik Güç: Yardım nafakası talep edilen kişinin bu yükümlülüğü yerine getirebilecek ekonomik durumda olması gereklidir. Yani, nafaka ödeyecek kişi de kendi ekonomik gücüne göre bu yükümlülüğü yerine getirebilir. Eğer nafaka ödeyecek kişinin maddi durumu elverişli değilse, nafaka talebi reddedilebilir.

 

Yardım Nafakasının Belirlenmesi

 

Yardım nafakasının miktarı ve ödeme koşulları, mahkeme tarafından belirlenir. Mahkeme, nafaka talep eden kişinin ihtiyaçları ile nafaka ödeyecek kişinin maddi durumunu dikkate alarak adil bir karar vermeye çalışır. Nafaka miktarı, kişinin temel ihtiyaçlarını karşılayacak düzeyde olmalıdır; ancak bu miktar, nafaka ödeyecek kişiyi de ekonomik olarak zor durumda bırakmamalıdır.

 

Nafaka miktarının belirlenmesinde dikkate alınacak bazı unsurlar şunlardır:

 

1. Talep Edenin İhtiyaçları: Nafaka talep eden kişinin ihtiyaçları, temel yaşam giderlerini karşılayabilecek düzeyde olmalıdır. Mahkeme, bu ihtiyaçları değerlendirirken, kişinin yaşam standardını ve mevcut durumunu göz önünde bulundurur.

 

2. Ödeyecek Kişinin Ekonomik Durumu: Nafaka ödeyecek kişinin maddi durumu, gelir durumu, mevcut borçları ve diğer mali yükümlülükleri dikkate alınarak değerlendirilir. Mahkeme, bu kişiyi ekonomik olarak zor durumda bırakmayacak bir nafaka miktarı belirlemeye özen gösterir.

 

3. Yaşam Standardı: Tarafların yaşam standartları da dikkate alınır. Örneğin, nafaka talep eden kişi daha önce belirli bir yaşam standardına sahipse, mahkeme bu standardın korunmasını sağlayacak bir miktar belirleyebilir.

 

Yardım Nafakasının Süresi ve Ödeme Şekli

 

Yardım nafakası, genellikle düzenli aralıklarla ödenir ve süreklilik arz eder. Ancak, nafaka ödeyen ve ödenen kişinin maddi durumunda bir değişiklik olması halinde, nafaka miktarının artırılması, azaltılması ya da tamamen kaldırılması talep edilebilir. Nafakanın süresi, genellikle nafaka talep eden kişinin yoksulluk durumunun devam ettiği süreyle sınırlıdır.

 

Yardım Nafakasının Kaldırılması ve Değiştirilmesi

 

Yardım nafakası, bazı durumlarda kaldırılabilir ya da miktarı değiştirilebilir. Örneğin, nafaka ödeyen kişinin ekonomik durumunda ciddi bir bozulma meydana gelirse, mahkemeden nafaka miktarının azaltılmasını ya da tamamen kaldırılmasını talep edebilir. Aynı şekilde, nafaka talep eden kişinin ekonomik durumunda bir iyileşme olursa, nafaka kaldırılabilir.

 

Nafaka miktarının değiştirilmesi de mümkündür. Örneğin, nafaka talep eden kişinin ihtiyaçlarında bir artış meydana gelirse ya da nafaka ödeyen kişinin gelirinde bir artış olursa, nafaka miktarının artırılması talep edilebilir. Bu tür değişiklik talepleri, mahkemeye başvurarak yapılır ve mahkeme, tarafların mevcut durumlarını değerlendirerek karar verir.

 

SONUÇ

Yardım nafakası, sosyal bir yükümlülük olup, kişilerin yakınlarına karşı ekonomik destek sağlama sorumluluğunu ifade eder. Kişilerin durumlarını detaylı bir şekilde değerlendirerek, hak kayıplarının önüne geçmek mümkündür .Yardım nafakası, yoksulluğa düşen kişinin yaşamını sürdürebilmesi için önemli bir hukuki imkandır. Yardım nafakası talebi, kişinin yoksulluğunu gidermeye yönelik bir çözüm sunarken, aynı zamanda aile bağlarını da güçlendiren bir hukuki mekanizmadır.