Yabancıların Türkiye’de Mirasçı Olması

Giriş: Türkiye’de Yabancıların Miras Hakkı Ne Kadar Geniş?

Türkiye’de her yıl binlerce yabancı, Türk vatandaşlarının veya Türkiye’de yaşayan yabancıların ölümü üzerine mirasçı sıfatını kazanmakta ve miras paylaşımında yer almaktadır. Özellikle:

Türk vatandaşlarıyla evli yabancılar,
Türkiye’de konut veya yatırım yapan yabancılar,
Çifte vatandaşlar,
Türkiye’de yaşayan yabancı uyruklu çocuklar

miras hukukunda kritik bir konuma sahiptir.

Ancak yabancıların Türkiye’de mirasçı olup olamayacağı, mirası ne ölçüde devralabileceği ve hangi mallar üzerinde kısıtlama bulunduğu, hem Türk Medeni Kanunu hem MÖHUK hem de Tapu Kanunu açısından ayrı ayrı değerlendirilir.

1. Yabancıların Türkiye’de Mirasçı Olması Kural Olarak Mümkündür

Türk hukuku genel kural olarak yabancıların Türkiye’de mirasçı olmasını kabul eder.

MÖHUK m.20 gereği:

Mirasın paylaşımında ölenin milli hukuku,
Taşınmaz mallarda malın bulunduğu yer hukuku uygulanır.

Bu nedenle yabancılar:

Taşınmaz miras,
Banka hesabı,
Şirket hissesi,
Araç,
Alacak,
Para

gibi tüm malvarlığı unsurlarını devralabilirler.

2. Yabancıların Türkiye’de Taşınmaz Mirası Devralmasında Kısıtlamalar

Yabancılar bazı sınırlamalara tabidir.

A. Tapu Kanunu m.35’e Göre Kısıtlama

Yabancılar Türkiye’de:

Taşınmaz edinebilir,
Miras yoluyla taşınmaz devralabilir.

Ancak:

Karşılıklılık şartı artık uygulanmaz (2012 reformu).
Toplam yüzölçümü sınırı uygulanır (ilçe bazında 30 hektar).
Askeri yasak bölgelerde taşınmaz edinilemez.
Bazı stratejik bölgelerde Bakanlık izni gerekebilir.

B. Kısıtlama Taşınmaz İntikaline Engel Olur mu?

Hayır.
Yabancı mirasçının taşınmaz edinmesi ilk aşamada mümkündür.
Ancak taşınmazın askeri bölgeye yakınlığı gibi durumlarda tapu müdürlüğü güvenlik biriminden görüş ister.

3. Yabancı Eşin Türkiye’de Miras Payı

Türk vatandaşı ile evli yabancı eşin Türkiye’de miras payı tamamen Türk Medeni Kanunu’na tabidir.

Yani yabancı eş:

Altsoy varsa 1/4,
Anne–baba varsa 1/2,
Hiç mirasçı yoksa tamamı

üzerinde miras hakkına sahiptir.

Yabancı eşin hakları Türk eşle eşit düzeydedir; herhangi bir kısıtlama yoktur.

4. Çifte Vatandaşların Miras Durumu

Çifte vatandaş olanların mirası değerlendirilirken:

Hem Türk vatandaşlığı hem yabancı vatandaşlık birlikte dikkate alınır.
Miras paylaşımı Türk hukukuna göre yapılır.
Yabancı ülkedeki taşınmazlar için o ülke hukuku uygulanır.

Çifte vatandaşlık miras uyuşmazlıklarını en karmaşık alanlardan biri hâline getirir.

5. Türkiye’deki Miras Davalarında Yetkili Mahkeme

Taşınmaz varsa: Taşınmazın bulunduğu yer Sulh Hukuk Mahkemesi,
Taşınır mallarda: Miras bırakanın son yerleşim yeri mahkemesi,
Yabancının Türk mirası varsa: Ölenin Türkiye ile bağlantısına göre mahkeme belirlenir.

Yabancılar Türkiye’de miras davası açabilir, taraf olabilir, tazminat talep edebilir.

6. Yabancı Mahkeme Veraset Belgeleri Türkiye’de Geçerli midir?

Yabancı ülkede verilen veraset ilamı (inheritance certificate) Türkiye’de doğrudan geçerli değildir.

Geçerlilik için şu işlemler gerekir:

Apostil,
Konsolosluk tasdiki (apostil yoksa),
Yeminli tercüme,
Türk mahkemesinde tanıma/uyarlama işlemi.

Bazı ülkelerin veraset belgeleri (örneğin Almanya) uygulamada sorunsuz kabul edilir; ancak yine de işlemlerde Türk mahkemesi gerekebilir.

7. Yabancıların Türkiye’deki Taşınmazı Devralması İçin Gerekli Belgeler

Tapu işlemleri için:

Veraset ilamı (apostilli),
Vergi numarası,
Vekaletname (gerekirse),
Pasaport,
Tapu müdürlüğü güvenlik araştırması sonucu,
Harç ve vergilerin ödenmesi
gereklidir.

Yabancı mirasçının taşınmazı satması veya devretmesi serbesttir.

8. Uluslararası Miras Uyuşmazlıklarında Uygulanan İlkeler

Lex Rei Sitae

Taşınmazın bulunduğu ülke hukukunun mutlak uygulanması.

Milli Hukuk İlkesi

Miras bırakan Türk vatandaşıysa miras Türk hukukuna göre paylaşılır.

Kamu Düzeni İlkesi

Yabancı ülke hukuku Türk kamu düzenine aykırı sonuçlar doğurursa uygulanmaz.

9. En Çok Görülen Sorunlar

Yabancı mirasçılar şu sorunlarla sık karşılaşır:

Türkiye’de veraset ilamı çıkaramamak,
Apostilsiz belgenin reddi,
Tapu devrinin güvenlik soruşturmasına takılması,
Bankaların yabancıya ödeme yapmaması,
Yanlış ülke hukukunun uygulanması,
Çifte vergilendirme sorunları.

2025 yılında Türkiye, yabancılarla ilgili miras işlemlerinde dijital sorgulama ve hızlandırılmış güvenlik incelemesi uygulamaya başlamıştır.

10. Yabancı Ülkelerde Benzer Uygulamalar (Karşılaştırmalı Örnekler)

A. Almanya

Yabancılar hiçbir kısıtlama olmaksızın taşınmaz miras alabilir.

B. ABD

Eyaletlere göre değişir; ancak yabancı mirasçı için genel engel yoktur.

C. Fransa

Zorunlu pay sistemi katıdır; yabancılar da aynı kurallara tabidir.

D. İngiltere

Miras hukuku daha esnektir; yabancı mirasçılara hiçbir kısıtlama yoktur.

Türkiye’deki uygulama bu ülkelerle uyumludur.

Sonuç: Yabancıların Türkiye’de Mirasçı Olması Geniş Haklara Dayanan, Kısıtlaması Az Bir Sistemdir

2025 uygulamasında yabancıların Türkiye’de mirasçı olmasına ilişkin sistem:

Serbest,
Mülkiyeti koruyucu,
Kamu düzeni ile uyumlu,
Uluslararası standartlarla paralel
bir yapıya sahiptir.