Yabancı Evlilik Protokolleri

Giriş: Yabancı Ülkelerde Yapılan Boşanma Anlaşmaları Türkiye’de Otomatik Geçerli Değildir

Karma evliliklerin artmasıyla birlikte, birçok çift boşanma sürecinde yabancı mahkemelerde hazırlanan anlaşmalı boşanma protokollerine başvurmaktadır.
Bu protokoller genellikle:

Velayet,
Nafaka,
Mal paylaşımı,
Tazminat,
Kişisel ilişki,
Varlık devri,
Ortak borçların paylaşımı

gibi kapsamlı hükümler içerir.

Ancak Türkiye’de bu protokollerin geçerli olabilmesi için mutlaka tanıma/tenfiz şarttır.
Aksi hâlde protokol, Türk hukukunda “hiçbir hukuki sonuç doğurmayan bir belge” niteliğindedir.

1. Yabancı Boşanma Protokolü Türkiye’de Nasıl Geçerli Hâle Gelir?

Yabancı protokolün uygulanabilmesi için şu iki işlemden biri yapılmalıdır:

A. Tanıma

Sadece boşanmanın sonuçlarını kapsar.
(Mal paylaşımı ve nafaka protokolü bu kapsamda icra edilemez.)

B. Tenfiz

Nafaka, tazminat, mal paylaşımı gibi icra gerektiren hükümler için zorunludur.

Özet:
➡️ Sadece “boşanma” için tanıma yeterlidir.
➡️ Diğer tüm hükümler için tenfiz şarttır.

2. Yabancı Protokolde Tanıma/Tenfizi Kolaylaştıran Unsurlar

2025 uygulamasında Türk mahkemeleri şu kriterlere önem verir:

Protokolün şeffaf ve anlaşılır olması
Tarafların özgür iradesiyle imzaladığını gösteren ifadeler
Mahkeme tarafından onaylanmış olması
Velayet ve kişisel ilişki hükümlerinin çocuğun yararına uygunluğu
Mal paylaşımının açık ve net şekilde düzenlenmesi
Nafakanın miktar ve başlangıç tarihlerinin belirtilmesi

Bu unsurlar varsa tenfiz süreci hızlı ilerler.

3. Protokol Mahkeme Kararına Bağlı Değilse Ne Olur?

Bazı ülkelerde boşanma protokolleri mahkemesiz, yalnızca noter veya anlaşmalı platformlar üzerinden hazırlanabilmektedir.

Türkiye’de bu tür belgeler:

Mahkeme kararı yoksa tenfiz edilemez
“Sözleşme” niteliğinde değerlendirilir
Taraflar arasında borç doğurabilir ancak icra kabiliyeti yoktur
Mal paylaşımında hüküm doğurmaz

Bu nedenle protokolün mahkeme tarafından onaylanmış olması zorunludur.

4. Velayet ve Çocuk Düzenlemelerinde Türk Kamu Düzeni İncelemesi (2025)

Yargıtay’ın 2024–2025 içtihatları çerçevesinde:

Çocuğun üstün yararına aykırı hükümler tanınmaz
Ortak velayet artık tanınabilir ancak şiddet/uyuşmazlık varsa reddedilebilir
Kişisel ilişki düzenlemeleri çocuğun okulu ve günlük düzeniyle çelişmemeli
Çocuğun ülke değiştirmesine zorlayan hükümler sıkı incelenir

Velayete ilişkin hükümler her zaman özel kamu düzeni denetimine tabidir.

5. Mal Paylaşımı Hükümleri Türkiye’de Nasıl Değerlendirilir?

Mal paylaşımına ilişkin hükümler Türkiye’de tenfiz edilmeden uygulanamaz.

Ancak şu ayrım çok önemlidir:

A. Türkiye’deki taşınmazlar

⬅️ Yabancı mahkeme taşınmaz devrine karar veremez.
(Kamu düzeni gereği.)

Tenfiz edilse bile taşınmazın tapusuna doğrudan etki etmez; sadece değer üzerinden paylaşıma konu olabilir.

B. Yurt dışındaki malvarlığı

⬅️ Tenfizden sonra Türkiye’de icra edilebilir.

C. Parasal tazminatlar

⬅️ Sorunsuz şekilde tenfiz edilir.

6. Nafaka Hükümleri ve 2007 Lahey Nafaka Sözleşmesi

Nafaka hükmü varsa:

Tenfiz zorunludur
Tenfiz sonrası icra müdürlüğünde doğrudan işlem yapılır
2007 Lahey Sözleşmesi sayesinde borçlunun adresi uluslararası iş birliğiyle tespit edilebilir
Nafaka artırımı/azaltımı yapılabilir ancak değişiklik için yeniden tenfiz gerekir

7. En Çok Sorun Yaşanan Ülkeler ve Protokol Formatları

ABD

Eyaletler arası farklı protokol formatları karışıklığa yol açabilir.

İngiltere

“Consent Order” formatı mutlaka mahkeme onaylı olmalıdır.

Almanya

“Trennungs- und Scheidungsfolgenvereinbarung” belgeleri, mahkeme onaylı değilse geçerli olmaz.

Hollanda

Bazı anlaşmalar sadece belediye tarafından işleme alınır → Türkiye için yeterli değildir.

Orta Doğu Ülkeleri

Boşanma protokolleri şer’î usullere göre düzenlendiğinden tercüme ve kesinleşme sorunları çıkabilir.

8. Neden Protokol Türkiye’de Tek Başına Hüküm Doğurmaz?

Çünkü Türkiye’de:

Tapu devri
Nafaka icrası
Çocuk teslimi
Malvarlığı haczi

gibi işlemler ancak mahkeme kararıyla yapılabilir.

Yabancı protokol hüküm niteliği taşısa bile Türkiye’de hukuki sonuç doğurması için tenfiz kararı şarttır.

9. Tenfiz Sürecini Hızlandıran Stratejiler

Protokolün mahkemece onaylı tam örneğini sunmak
Apostil ve tercümeleri eksiksiz hazırlamak
Tebligat belgelerini tam ibraz etmek
Velayet hükümleri varsa çocuğun üstün yararını destekleyen rapor sunmak
Mal rejimi hükümlerini netleştirmek
Nafaka hesaplamasının dökümünü eklemek

Bu adımlar Yargıtay’ın 2025 yaklaşımına tamamen uygundur.

10. Sonuç: Yabancı Evlilik Protokolleri Türkiye’de Ancak Tenfiz ile Hukukî Güç Kazanır

2025 uygulamasına göre:

Yabancı protokol tek başına geçerli değildir
Tenfiz edilirse Türkiye’de tam icra kabiliyeti doğar
Velayet ve mal paylaşımı hükümleri sıkı kamu düzeni denetimine tabidir
Çocuğun üstün yararı her zaman birinci sıradadır
Protokolün mahkeme onaylı olması süreci kolaylaştırır

Uluslararası boşanmalar, doğru belgeler ve net bir hukuki stratejiyle Türkiye’de sorunsuz şekilde uygulanabilir.

Single Blog Title