WhatsApp, E-posta, Sosyal Medya Üzerinden Tehdit / İstanbul Ceza Avukatı
I. GİRİŞ
Dijital iletişim çağında, bireylerin birbiriyle etkileşime geçme biçimi köklü şekilde değişmiştir. Artık tehdit, hakaret, şantaj gibi klasik suç tipleri de dijital platformlar üzerinden işlenebilmekte, böylece ceza hukukunun sınırları zorlanmaktadır. Özellikle WhatsApp mesajları, e-posta yazışmaları ve sosyal medya paylaşımları yoluyla yapılan tehditler; hem maddi gerçeğe ulaşmada hem de hukuki nitelendirmede çeşitli güçlükler doğurmaktadır.
Bu makalede, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 106. maddesi kapsamında düzenlenen tehdit suçu bağlamında; dijital tehditlerin ceza hukuku açısından nasıl değerlendirileceği, hangi durumlarda suç oluşacağı, delil mahiyeti, ispat zorlukları, bilirkişi incelemeleri ve Yargıtay uygulamaları çerçevesinde detaylı olarak incelenecektir.
II. TCK m.106 KAPSAMINDA TEHDİT SUÇU
A. Tehdit Suçunun Tanımı
TCK m.106/1’e göre:
“Bir başkasını, bir haksızlığı gerçekleştirmekle veya gerçekleştireceği bir kötülüğü haber vererek korkutmak suretiyle tehdit eden kişi hakkında 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.”
Eğer tehdit edilen eylem, mağdur veya yakınlarının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik ise ceza artırılır.
B. Tehdit Suçunun Unsurları
-
Fail ve mağdur: Herkes olabilir.
-
Haksız zarar verme iradesi: Failin, mağduru korkutma kastı taşıması gerekir.
-
Geleceğe yönelik kötülük vaadi: Tehdit içeriği belirli olmalı ve mağduru etkileyebilecek nitelikte olmalıdır.
-
Mağdurda korku oluşturma etkisi: Objektif olarak mağdurda korku yaratmaya elverişli olmalıdır.
III. DİJİTAL YÖNTEMLERLE TEHDİTİN GÖRÜNÜM BİÇİMLERİ
A. WhatsApp Üzerinden Tehdit
-
En yaygın dijital tehdit biçimidir.
-
Genellikle birebir mesajlaşma yoluyla gerçekleşir.
-
Görsel, sesli mesaj, yazılı metin şeklinde olabilir.
📌 Örnek: “Eğer dediğimi yapmazsan o fotoğraflar yayılır” mesajı, TCK 106 anlamında tehdittir.
B. E-Posta Yoluyla Tehdit
-
Daha kurumsal platformlarda veya isim gizlenerek yapılır.
-
Bazı durumlarda IP gizleme teknikleri kullanılır, failin tespiti güçleşebilir.
C. Sosyal Medya Üzerinden Tehdit
-
X (eski Twitter), Instagram, Facebook, YouTube yorumları gibi alanlarda yapılır.
-
Açık kimlikle veya sahte hesapla olabilir.
-
Tehdidin kamuya açık biçimde yapılması, cezayı ağırlaştırıcı unsur olarak değerlendirilebilir.
IV. DİJİTAL TEHDİTLERDE DELİL VE İSPAT SORUNLARI
A. Dijital Verilerin Hukuki Delil Niteliği
Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) açısından dijital veriler delil olabilir, ancak:
-
Elde ediliş yönteminin hukuka uygun olması gerekir (CMK m.217).
-
Yalnızca ekran görüntüsü yeterli görülmeyebilir.
-
Adli bilişim incelemesi yapılması gerekir.
B. WhatsApp Mesajlarının Delil Değeri
-
Uçtan uca şifreli sistem nedeniyle sunuculardan erişim mümkün değildir.
-
Taraflardan birinin kendi telefonundan alınan ekran görüntüsü delil olarak kabul edilebilir.
-
Ancak manipülasyon riski nedeniyle adli bilişim incelemesi gerekir.
C. E-Posta ve IP Adresi Tespiti
-
IP adresinden göndericinin tespiti mümkündür.
-
Savcılık, BTK veya servis sağlayıcıdan bilgi talep edebilir.
-
Fake e-posta hizmetleri delil güvenilirliğini zayıflatır.
D. Sosyal Medya Mesajlarının Delil Olarak Sunulması
-
Paylaşım ekran görüntüleri tek başına yeterli değildir.
-
Noter onayı veya adli bilişim uzmanı raporu ile desteklenmelidir.
-
Platformdan içerik silinmeden savcılığa başvurmak önemlidir.
V. YARGITAY KARARLARINDA DİJİTAL TEHDİTİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Yargıtay 4. Ceza Dairesi-K.2018/467
CMK’nın 170/2. maddesine göre kamu davası açılabilmesi için soruşturma aşamasında toplanan delillere göre suçun işlendiğine dair yeterli şüphe bulunması gerekir. Cumhuriyet Savcısı, soruşturma sonucunda elde edilen delilleri değerlendirerek kamu davası açmayı gerektirir nitelikte yeterli şüphe olup olmadığını takdir edecektir. Somut olayda; şüphelinin kullandığı telefon hattından, şikayetçinin kullandığı hatta, hem sms hem de whatsapp yoluyla gönderilen tehdit ve hakaret içerir mesajlara ait dökümler dosyada yer almaktadır. Bu mesajlar dikkate alındığında, şüpheli hakkında isnad edilen suçlardan dolayı kamu davası açılması için yeterli şüphenin mevcut olduğu, mahkemenin iddianamenin iadesine konu ettiği ses kaydının suçun sübutuna etki edeceği mutlak sayılan delil niteliğinde bulunmadığı anlaşılmaktadır
VI. HUKUKİ VE TEKNİK ÖNERİLER
A. Mağdurlar İçin Öneriler
-
Tehdit içeren mesajın ekran görüntüsü alınmalı.
-
WhatsApp sohbetleri dışa aktarılmalı.
-
Savcılığa şikâyet yapılmadan önce mümkünse noter veya bilirkişi tespiti alınmalı.
-
Sosyal medya tehditleri için URL bağlantısı ve tarih bilgileri saklanmalı.
B. Avukat ve Savcılar İçin Öneriler
-
Ekran görüntülerine ek olarak cihazdan birebir inceleme yapılmalı.
-
Şüphelinin telefonunda mesajlaşma uygulamaları adli bilişim uzmanlarınca incelenmeli.
-
E-posta kaynak IP adresleri tespit edilerek servis sağlayıcılardan bilgi alınmalı.
VII. TEHDİT SUÇUNDA ŞİKÂYET, CEZA VE USUL
A. Şikâyet Süresi
Tehdit suçu, basit halinde şikâyete bağlıdır. Ancak ağırlaştırıcı neden varsa (örneğin, silahlı tehdit, aleniyet) re’sen soruşturma yapılabilir.
B. Cezai Yaptırım
-
Basit tehdit: 6 ay – 2 yıl arası hapis
-
Hayata kast veya cinsel dokunulmazlığa yönelik tehdit: 2 – 5 yıl hapis
-
Ağırlaştırıcı neden varsa (silahla, alenen, birlikte): ceza artırılır.
VIII. SONUÇ
Dijital tehditler, ceza hukukunun klasik yapısını zorlayan bir boyut kazanmıştır. WhatsApp, e-posta ve sosyal medya gibi mecralar üzerinden gerçekleştirilen tehdit eylemleri, hem suça vücut verme biçimi hem de delil rejimi bakımından özel değerlendirme gerektirir.
Bu tür tehditlerin TCK m.106 çerçevesinde suç sayılması için failin kastı, sözlerin içeriği ve mağdurun algısı bir bütün olarak değerlendirilmelidir. Ancak delil toplama, dijital içeriklerin manipülasyona açık olması, sahte hesap kullanımı gibi nedenlerle yargılamada birçok teknik engelle karşılaşılmaktadır.
Bu sebeple dijital tehdit suçlarında hem uygulayıcıların dijital okuryazarlığı artırılmalı hem de CMK ve TCK’da dijital delillere ilişkin özel hükümler geliştirilmelidir.