Uyuşturucu Madde Ticareti Suçuna Yardım Etme ve Cezası
Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) uyuşturucu veya uyarıcı madde ticareti, toplum sağlığına yönelen en ağır tehditlerden biri olarak kabul edilmekte ve bu nedenle en sert yaptırımlara bağlanmaktadır. TCK m. 188, uyuşturucu madde imal ve ticaretine ilişkin suçları düzenlerken, bu suça yardım eden kişilerin de asli fail kadar ağır bir ceza sorumluluğu taşıyabileceğini öngörmektedir. Yardım etme kavramı, suçun işlenmesine katkıda bulunan ancak bizzat icra hareketlerinde bulunmayan kişilerin sorumluluğunu doğurur. Bu makalede, uyuşturucu madde ticaretine yardım etme suçunun tanımı, unsurları, cezası ve Yargıtay uygulamaları ayrıntılı olarak ele alınacaktır.
Uyuşturucu Madde Ticareti Suçuna Yardım Etmenin Tanımı
TCK m. 39’a göre, bir suça “yardım eden” kişi, suçu işleyen failin fiilini kolaylaştıran veya teşvik eden davranışlarda bulunur. Yardım etme, failin kastını güçlendirmek, suçun işlenmesini kolaylaştırmak veya suçun icrasını mümkün kılmak gibi şekillerde ortaya çıkar.
Uyuşturucu ticaretine yardım, örneğin:
-
Uyuşturucu maddenin saklanmasına yer temin etmek,
-
Uyuşturucu maddenin taşınmasına lojistik destek sağlamak,
-
Madde satışına müşteri bulmak veya aracılık yapmak,
-
Faili suç işlemeye teşvik eden veya planlamaya yardım eden eylemler olabilir.
Bu gibi fiiller, failin suçunu kolaylaştırdığı için bağımsız bir suç gibi değil, yardım edenin sorumluluğu çerçevesinde cezalandırılır.
Suçun Unsurları
Uyuşturucu ticaretine yardım etme suçunun oluşması için şu unsurlar aranır:
-
Asıl suçun varlığı: Yardım edilen suç, TCK m. 188’de düzenlenen uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçu olmalıdır.
-
Failin kastı: Yardım eden kişi, asıl suçun işleneceğini bilerek ve isteyerek hareket etmelidir.
-
Yardım fiili: Failin suçuna katkı sağlayan her türlü fiil yardım olarak kabul edilir.
-
Netice ile bağlantı: Yardım fiili, asıl suçun işlenmesini kolaylaştırmalı veya gerçekleştirilmesini sağlamalıdır.
Yardım etme, genellikle icra hareketlerinden ayrı bir fiil olduğu için fail ile yardım edenin sorumluluğu ayrı değerlendirilir. Ancak failin fiilini bilmeden yardım eden kişi kast unsuru oluşmadığı için sorumlu tutulamaz.
Cezai Sorumluluk ve Yardım Etme Hali
Uyuşturucu madde ticareti suçunda, asıl fail TCK m. 188/3 uyarınca 20 yıldan 30 yıla kadar hapis ve 20.000 güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Yardım edenin cezası ise TCK m. 39 gereğince yardımın niteliğine göre 1/2 oranına kadar indirilir.
Örneğin; uyuşturucu taşıyan bir kişiye bilerek araç sağlayan veya güvenlik noktalarını atlatmasına yardımcı olan kişi, suçun işlenmesine katkıda bulunduğu için asıl fail gibi yargılanır ancak cezasında indirim yapılır. Ancak yardımı olmadan suçun işlenmesi mümkün olmayacaksa, mahkemeler bu kişiyi müşterek fail olarak da değerlendirebilir.
Yargıtay Kararları Işığında Yardım Etme
Yargıtay, uyuşturucu ticaretine yardım suçunu değerlendirirken failin niyetini, fiile katkı derecesini ve yardımın şekilsel boyutunu dikkatle incelemektedir.
-
Yargıtay 10. Ceza Dairesi 2021/3456 E., 2021/7891 K. sayılı kararında, failin uyuşturucu maddeyi saklamak için yer temin etmesini yardım etme olarak kabul etmiş ve cezayı 1/2 oranında indirmiştir.
-
Yargıtay Ceza Genel Kurulu 2020/128 E., 2021/54 K. sayılı kararında, suçun işlenmesinde aktif rol oynayan kişinin yardım eden değil, ortak fail olarak değerlendirilmesi gerektiği belirtilmiştir.
Yardım Etmenin Teşebbüsle Birlikte Değerlendirilmesi
Eğer uyuşturucu madde ticaretine yardım eden kişinin fiilleri, suçun tamamlanmasını sağlamazsa ve suç teşebbüs aşamasında kalırsa, hem yardım etme hem de teşebbüs hükümleri birlikte uygulanır. Bu durumda cezada hem teşebbüs indirimi hem de yardım indirimi yapılır.
Taksirle Yardım Mümkün mü?
Uyuşturucu suçlarında yardım etmenin kastla işlenmesi zorunludur. Taksirle, yani bilmeden veya istemeden yardım etme halinde TCK m. 39 uygulanmaz. Örneğin, bir kişinin bagajına uyuşturucu yerleştirilmişse ve bu kişi bunu bilmeden taşımışsa, yardım etme suçu oluşmaz. Ancak kişi, şüpheli durumları bilmesine rağmen göz yummuşsa kastın varlığı tartışılabilir.
Etkin Pişmanlık Hükümleri
TCK m. 192, uyuşturucu suçlarında etkin pişmanlık hükümleri getirir. Yardım eden kişi, suç ortaklarını ihbar ederek veya uyuşturucu maddenin ele geçirilmesini sağlayarak cezada indirimden yararlanabilir. Bu indirim, failin soruşturma aşamasındaki işbirliğine bağlı olarak oldukça önemli bir avantaj sağlar.
Sonuç ve Değerlendirme
Uyuşturucu madde ticaretine yardım etme suçu, toplumsal tehlikesi yüksek olan suçlardan biridir ve Türk ceza sistemi bu suça karşı oldukça sert bir tutum sergilemektedir. Yardım edenin, asıl fail kadar olmasa da ciddi cezalarla karşılaşması, uyuşturucu suçlarının yaygınlaşmasının önlenmesi açısından caydırıcı bir önlem niteliğindedir.
Yargıtay uygulamaları, yardım eden ile suçun asli faili arasındaki ayrımı titizlikle yapar. Failin fiile katkısı, suçun işlenmesinde zorunlu bir rol oynuyorsa, kişi yardım eden değil ortak fail kabul edilir.
Sonuç olarak, uyuşturucu madde ticaretine herhangi bir şekilde yardım eden kişilerin “ben yalnızca yardım ettim” şeklindeki savunmaları cezai sorumluluğu ortadan kaldırmaz. Suçun oluşmasında bilinçli bir katkı sağlamak, TCK kapsamında ciddi ceza yaptırımlarını beraberinde getirir.
About Post Author
