UYAP’tan Elektronik Tebligat Nasıl Alınır?
Giriş
Teknolojinin gelişimiyle birlikte adalet hizmetlerinde de önemli yenilikler hayata geçirilmiş ve yargılamada hız, şeffaflık ve güvenlik ön plana çıkmıştır. Türkiye’de bu dijital dönüşümün en önemli örneklerinden biri de elektronik tebligat (e-Tebligat) sistemidir. UYAP (Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi) üzerinden sunulan elektronik tebligat hizmeti, hem mahkemeler hem vatandaşlar hem de avukatlar açısından büyük avantajlar sağlamaktadır. Peki, UYAP’tan elektronik tebligat nasıl alınır, süreç nasıl işler, hukuki dayanakları ve pratik püf noktaları nelerdir? İşte detaylı ve uygulamaya dönük açıklamalarla UYAP’tan e-Tebligat alma rehberi.
1. Elektronik Tebligat Nedir?
Elektronik tebligat; adli ve idari merciler tarafından yapılacak olan tebligatların, 7201 sayılı Tebligat Kanunu ve Elektronik Tebligat Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak elektronik ortamda, muhatabın güvenli elektronik adresine ulaştırılmasıdır.
e-Tebligat, klasik posta yolu ile yapılan tebligata göre daha hızlı, ekonomik ve güvenli bir tebligat yöntemidir. Tebligatın elektronik olarak yapılması, hak kayıplarının önüne geçer ve usul ekonomisini destekler.
2. UYAP Üzerinden Elektronik Tebligatın Hukuki Dayanakları
-
7201 sayılı Tebligat Kanunu (m.7/A ve ilgili hükümler)
-
Elektronik Tebligat Yönetmeliği
-
5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu
-
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK)
-
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK)
-
6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK)
Bu mevzuatlara göre; mahkemeler, icra daireleri ve diğer yargı makamları tarafından elektronik tebligat yapılabilmekte ve muhataba UYAP üzerinden gönderilen e-tebligatlar, hukuken fiziki tebligat ile aynı geçerliliğe sahiptir.
3. UYAP’ta Elektronik Tebligat Sisteminin Özellikleri
-
Yasal Geçerlilik: Elektronik ortamda yapılan tebligatlar, fiziki tebligat ile aynı hukuki sonucu doğurur.
-
Hız ve Güvenlik: Anında teslim, okundu bilgisi, şifreli ve korumalı iletim.
-
Şeffaflık: Tüm işlemler UYAP’ta kayıt altına alınır, her adım izlenebilir.
-
Erişilebilirlik: 7/24 internet üzerinden dosya ve tebligatlara erişim sağlanır.
-
Çevre Dostu: Kâğıt, kargo ve posta masrafı ortadan kalkar.
4. Kimler Elektronik Tebligat Almak Zorundadır?
7201 sayılı Tebligat Kanunu ve ilgili yönetmelik gereği;
-
Avukatlar, kamu kurumları, sermaye şirketleri, noterler, arabulucular ve bilirkişiler için elektronik tebligat adresi almak ve bu adresi kullanmak zorunludur.
-
Tüzel kişiler ve bazı gerçek kişiler de isteğe bağlı olarak e-Tebligat adresi talep edebilir.
-
Vatandaşlar (gerçek kişiler) ise isterlerse UYAP üzerinden gönüllü olarak e-Tebligat sistemini aktif edebilir.
5. UYAP’tan Elektronik Tebligat Nasıl Alınır? (Adım Adım Rehber)
a) UYAP Vatandaş Portalına Giriş
-
vatandas.uyap.gov.tr adresine gidin.
-
e-Devlet, e-imza veya mobil imza ile kimlik doğrulaması yapın.
-
Ana menüden “Elektronik Tebligat” ya da “Tebligat Bildirimleri” sekmesini seçin.
b) e-Tebligat Adresinin Aktif Edilmesi (İlk Kez Kullanacaklar İçin)
-
Zorunlu kullanıcılar için elektronik tebligat adresleri otomatik tanımlanır.
-
Gönüllü olarak başvurmak isteyen vatandaşlar, sistem üzerinden başvuru formu doldurup elektronik tebligat adresini aktive edebilir.
-
Adres, PTT KEP (Kayıtlı Elektronik Posta) üzerinden veya doğrudan UYAP ile ilişkilendirilebilir.
c) Tebligatların Görüntülenmesi ve Takibi
-
Sisteme giriş yaptıktan sonra, tarafı ya da vekili olduğunuz tüm dosyaların e-Tebligatları “Gelen Tebligatlar” bölümünde listelenir.
-
Her tebligatın tarihi, gönderen makam, konu ve dosya numarası gibi bilgiler yer alır.
-
Tebligat detayına tıklayarak, resmi belgeyi PDF olarak görüntüleyebilir ve indirebilirsiniz.
d) e-Tebligatın Alındığına Dair Bildirim ve Yasal Süreler
-
Elektronik tebligat, muhatabın elektronik adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda tebliğ edilmiş sayılır (Tebligat Kanunu m.7/A).
-
Sisteme ilk girişte açılan bildirim otomatik olarak teslim alındı sayılır.
-
Yasal süreler (itiraz, cevap, savunma vs.) tebliğ tarihinden itibaren işlemeye başlar.
6. UYAP’tan e-Tebligat Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
-
Düzenli Kontrol: e-Tebligatlar 7/24 sistemde görüntülenebilir, ancak hak kaybı yaşamamak için sistem düzenli olarak kontrol edilmelidir.
-
Gizlilik: Tebligat içerikleri sadece muhataba açıktır; gizlilik esasına uyulmalıdır.
-
Belge Saklama: Gelen e-tebligatların PDF çıktısı alınarak dosyada saklanması faydalı olacaktır.
-
Yasal Süreler: Elektronik tebligat ile gelen bildirimlerin süresi, fiziki tebligat ile aynıdır. Kaçırılan sürelerde telafi imkânı yoktur.
-
Teknik Sorunlar: UYAP veya internet erişiminde yaşanacak teknik aksaklıklar nedeniyle mağduriyet yaşanmaması için alternatif erişim yöntemleri (mobil uygulama, KEP adresi vs.) de kullanılmalıdır.
7. Elektronik Tebligatın Hukuki Sonuçları ve Yargıtay Kararları
Yargıtay, elektronik tebligatın usulüne uygun şekilde yapılması halinde, tebligatın geçerli olacağı ve tarafların hak düşürücü sürelerden sorumlu tutulacağı yönünde çok sayıda karar vermiştir.
Örnek Karar:
Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2022/7436 E., 2022/16489 K. sayılı kararı:
“Elektronik ortamda yapılan tebligat, muhatabın elektronik tebligat adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda yapılmış sayılır. Muhatap tarafından sistemin hiç açılmaması, tebligatın hüküm ve sonuçlarını etkilemez.”
Bu nedenle elektronik tebligat adresi alınan sistemin (UYAP) düzenli kontrolü, hukuki sorumluluk açısından zorunludur.
8. Sıkça Sorulan Sorular
e-Tebligat gelince SMS ya da e-posta bildirimi alabilir miyim?
Evet, UYAP’a iletişim bilgileriniz tanımlı ise tebligat geldiğinde SMS ve e-posta ile bildirim alabilirsiniz. Ancak yasal tebliğ tarihi, sisteme düşme tarihidir.
e-Tebligatlar çıktı alınarak kullanılabilir mi?
Evet, sistemden indirilen tebligat belgeleri resmidir ve mahkemelerde veya resmi kurumlarda kullanılabilir.
e-Tebligat için başvuru şartı nedir?
Zorunlu meslek grupları için başvuru gerekmez; vatandaşlar ise sistem üzerinden başvurabilir.
Tebligat adresimi değiştirebilir miyim?
Adres değişikliği işlemleri PTT KEP ve ilgili kurumlar üzerinden yapılabilir.
9. Sonuç ve Pratik Öneriler
UYAP’tan elektronik tebligat almak, klasik tebligat yöntemlerine göre çağdaş, hızlı ve güvenli bir hukuki iletişim olanağı sunar. Her kullanıcı, sistemi düzenli kontrol ederek, hak kaybı yaşamadan, yasal yükümlülüklerini kolayca yerine getirebilir. Özellikle avukatlar ve ticari şirketler için elektronik tebligat sisteminin takibi, mesleki sorumluluğun ve iş disiplininin vazgeçilmez bir parçasıdır.
Hukuk Fakültesi Öğrencisi Gamze Akbulut
About Post Author
