Tutuklama Kararına İtiraz Nasıl ve Nereye Yapılır?
1. İtirazın Süresi
-
Süre 2 haftadır. Ceza Muhakemesi Kanunu’na göre tutuklama kararına karşı itiraz, kararın ilgilisine tebliğinden itibaren 2 hafta içinde yapılmalıdır.
-
Sürenin başlangıcı:
-
Şüpheli duruşmada hazırsa süre çoğu zaman tefhimle (mahkeme huzurunda sözlü bildirimle),
-
Avukat veya taraf hazır değilse tebliğle (yazılı bildirimle) başlar.
-
-
Hak düşürücü nitelikte: Süresinde yapılmayan itirazlar reddedilir.
2. İtirazın Yapılacağı Merci
2.1. Genel Kural
İtiraz, kararı veren mercie (örneğin Sulh Ceza Hâkimliği) yapılır. Bu merci:
-
İtirazı yerinde görürse kararını düzeltebilir.
-
Yerinde görmezse, dosyayı en geç 3 gün içinde itiraz merciine gönderir.
2.2. Tutuklama ve Adli Kontrol Kararları
-
Sulh Ceza Hâkimliği’nin tutuklama/adli kontrol kararlarına karşı itiraz, Asliye Ceza Mahkemesi hâkimi tarafından incelenir.
-
Eğer sulh ceza işleri asliye ceza hâkimi tarafından görülüyorsa, itirazı ağır ceza mahkemesi başkanı inceler.
2.3. Diğer Sulh Ceza Kararları
-
Arama, elkoyma gibi tutuklama dışındaki kararlara karşı itirazda, aynı yerdeki numara esasına göre bir sonraki sulh ceza hâkimliği yetkilidir.
-
Son numaralı hâkimlik için itiraz, 1 numaralı hâkimliğe yapılır.
3. İtiraz Nasıl Yapılır?
-
Dilekçe hazırlanır.
-
Karar bilgileri (dosya no, karar tarihi, hangi hâkimlik) yazılır.
-
Tebliğ/tefhim tarihi belirtilir, süresinde başvuru yapıldığı vurgulanır.
-
Tutuklamanın gerekçesiz olduğu, kuvvetli şüphe bulunmadığı, kaçma veya delil karartma riskinin somutlaştırılamadığı açıklanır.
-
“Tutuklamanın kaldırılması, olmazsa adli kontrol uygulanması” talebi eklenir.
-
-
Nereye verilir?
-
Kararı veren hâkimliğe fiziki olarak dilekçe sunulur.
-
Avukatlar UYAP Avukat Portalı üzerinden de başvuru yapabilir.
-
-
İnceleme usulü:
-
İtiraz kural olarak dosya üzerinden incelenir.
-
Gerek görülürse şüpheli veya avukat dinlenebilir.
-
-
Sonuç:
-
İtiraz merci kararı kaldırabilir, değiştirebilir veya itirazı reddedebilir.
-
4. Pratik İpuçları
-
Tebliğ tarihini mutlaka belgeleyin (UYAP çıktısı, tebliğ zarfı).
-
İtiraz dilekçesinde somut olgulara yer verin: sabit ikamet, aile bağları, delillerin toplanmış olması gibi.
-
Adli kontrol alternatifi somutlaştırılmalı: imza yükümlülüğü, yurtdışı çıkış yasağı, elektronik kelepçe vb.
-
İtiraz, infazı durdurmaz; tutukluluk devam eder. Bu nedenle hızlı hareket etmek gerekir.
5. Sonuç
Tutuklama kararına itiraz, 2 hafta içinde yapılmalı; itiraz önce kararı veren mercie, sonrasında yetkili üst mercie gönderilir. Tutuklama/adli kontrol kararlarında merci Asliye Ceza Mahkemesi hâkimidir. İtiraz dilekçesinde, hukuka aykırılıklar somutlaştırılmalı ve adli kontrol önerileriyle desteklenmelidir.