Tüketici Senedine Karşı İcra Takibine Nasıl İtiraz Edilir, Süreler ve Stratejiler Nelerdir?

1) Giriş

Tüketici işlemlerinde en sık karşılaşılan sorunlardan biri, imzalatılan bonoların (tüketici senedi) alacaklı tarafından icra takibine konu edilmesidir. Özellikle özel okul, güzellik salonu, kurs, spor merkezi gibi yerlerde alınan senetler çoğu zaman TKHK m.4/5’teki kurallara aykırı düzenlenir. Bu durumda tüketicinin doğru zamanda ve doğru sebeplerle itiraz etmesi büyük önem taşır.

---

2) İtiraz Süreleri

• Kambiyo senedine dayalı takipte: Ödeme emri tebliğinden itibaren 5 gün içinde icra mahkemesine başvurulmalıdır (İİK m.168).

• Genel haciz yoluyla takipte: Tebligattan itibaren 7 gün içinde icra dairesine itiraz edilmelidir (İİK m.62).

• İcra işlemlerine şikâyet: Usule aykırılık varsa, kural olarak 7 gün içinde icra mahkemesine şikâyet yoluna gidilebilir.

Not: Bu süreler hak düşürücü olup kaçırılması, tüketicinin itiraz hakkını ortadan kaldırır.

---

3) İtiraz Sebepleri ve Stratejiler

A) Tüketici Senedi Aykırılıkları

• Senet nama yazılı değilse (emre yazılı düzenlenmişse),

• Taksitli ödeme için tek bono düzenlenmişse,

• Senet boş imzalatılıp sonradan doldurulmuşsa,
  bu durumlar TKHK’ya aykırıdır. Böyle bir senede dayanılarak başlatılan kambiyo takibi iptal edilebilir.

B) İmza İtirazı

• Senet üzerindeki imza borçluya ait değilse, “İmza bana ait değildir” savunusu yapılmalıdır.

• İspat için bilirkişi incelemesi talep edilir.

C) Bedelsizlik ve Ayıplı Hizmet

• Hizmetten hiç yararlanılmamış veya kısmen yararlanılmış olabilir.

• “Pro-rata iade” mantığıyla, kullanılan dönem düşülerek kalan bedelin ödenmeyeceği savunulabilir.

• Ayıplı hizmet (ör. sağlık raporuyla belgelenen zararlı sonuç) itirazın güçlü temelidir.

D) Yetki İtirazı

• Tüketici lehine özel yetki kuralı vardır: Davalar tüketicinin ikametgâhında da açılabilir.

• Taahhütnameye yazılan “sadece kurum merkezindeki mahkemeler yetkilidir” kaydı geçersizdir.

---

4) İtirazın Şekli ve Mercii

• Kambiyo takibinde: 5 gün içinde icra mahkemesine dilekçe ile başvurulur.

• Genel haciz takibinde: 7 gün içinde icra dairesine yazılı/ sözlü itiraz yapılabilir.

• İtirazda mutlaka:

  • Senedin tüketici işlemi kaynaklı olduğu,

  • TKHK m.4/5’e aykırılıklar,

  • Haksız şartlar,

  • Kullanılmayan hizmetler,
    açıkça belirtilmelidir.

---

5) Anonim Kurgusal Olay

Olay:
“M. Kişi”, “A. Koleji”ne çocuğunu kaydettirir, 120.000 TL yıllık ücret için tek bir emre yazılı bono imzalatılır. Taahhütnamede “iptalde iade yoktur” hükmü vardır. Aile şehir değiştirir, okula devam etmez. Okul bonoyu icraya koyar.

Çözüm:

• M. Kişi, ödeme emrine 5 gün içinde icra mahkemesine itiraz eder.

• İtirazında;

  • Senedin TKHK’ya aykırı olduğunu (tek bono + emre yazılı),

  • “İade yoktur” kaydının haksız şart olduğunu,

  • Kullanılmayan süre için ücret istenemeyeceğini,
    belirtir.

• Mahkeme takibi iptal edebilir; okul genel hükümlere göre dava açmak zorunda kalır.

---

6) Stratejik Öneriler

• Belgeleri saklayın: Sözleşme, taahhütname, senet, broşür, ödeme dekontu.

• Sürelere dikkat edin: 5 günlük süreyi kaçırmayın.

• Çoklu itiraz yapın: İmza, yetki, bedelsizlik, tüketici senedi aykırılığı aynı dilekçede ileri sürülebilir.

• Duruşma talep edin: Hakimin yüz yüze değerlendirmesini sağlayın.

• Delilleri ekleyin: Ayıplı hizmeti gösteren raporlar, kullanılmayan dönem belgeleri.

---

7) Kısa Dilekçe İskeleti

… İcra Hukuk Mahkemesi’ne
Borçlu (Tüketici): A. Kişi (anonim)
Alacaklı: A. Koleji (anonim)
Konu: Kambiyo ödeme emrine itiraz ve takibin iptali

Açıklamalar:

• Takip konusu bono, TKHK m.4/5’e aykırı olarak emre yazılı ve tek senet şeklinde düzenlenmiştir.

• Senedin tüketici işlemi nedeniyle alınması sebebiyle bu hâliyle kambiyo takibine elverişli değildir.

• Sözleşmedeki “iade yoktur” hükmü TKHK m.5 kapsamında haksız şarttır.

• Müvekkil, hizmetten yararlanmamış olup borçlu değildir.

Sonuç: Kambiyo takibinin iptaline karar verilmesini arz ederim.

---

8) Sonuç

Tüketici senedine karşı icra takibinde en önemli silah zamanında ve doğru gerekçelerle yapılan itirazdır. TKHK m.4/5 ve m.5 hükümleri tüketiciyi ciddi şekilde korur. Nama yazılılık, taksit başına ayrı senet, haksız şart yasağı gibi kurallar ihlal edilmişse takip iptal edilebilir.