Giriş: Trafik Kazası Hukuku Neden Türkiye’de En Yoğun Uyuşmazlık Alanlarından Biri?

Türkiye’de her yıl yaklaşık 1,3 milyon trafik kazası meydana gelmektedir.
Bu kazaların önemli bir bölümü:

• Değer kaybı

• Kusur tartışması

• Sigorta ödeme sorunları

• Maddi tazminat

• Manevi tazminat

• Pert araç bedeli

• Tedavi giderleri

• Kasko–Zorunlu Trafik Sigortası ihtilafları

şeklinde mahkemelere taşınmaktadır.

Google’da en sık aranan trafik hukuku soruları şunlardır:

• Kusur oranı nasıl belirlenir?

• Değer kaybı nasıl alınır?

• Kaza tespit tutanağı nasıl tutulur?

• Alkol olunca kusur ne olur?

• Pert araç bedeli nasıl hesaplanır?

• Kazada karşı taraf sigortasız ise ne olur?

• Maddi–manevi tazminat nasıl hesaplanır?

• Araç değişim bedeli alınabilir mi?

Bu makale, trafik kazası sonrası hukuki hakları tüm detaylarıyla açıklar.

---

I. Trafik Kazasında Kusur Oranı Nasıl Belirlenir?

Kusur oranı, tazminat sürecinin en kritik unsurudur.

Kusur tespiti şu unsurlara göre yapılır:

• Kaza tespit tutanağı

• Trafik bilirkişi raporu

• Kolluk tutanakları

• Kamera kayıtları

• Araç hasar izleri

• Tanık beyanları

• EDS kayıtları

• HTS hareketleri

• Araç hız verileri

Kusur Türleri:

1. Tam kusurlu

2. Ağır kusurlu

3. Asli kusurlu

4. Tali kusurlu

5. Kusursuz

Tazminat oranı kusura göre belirlenir:

➡ Tam kusurlu: tazminat alamaz
➡ Karşı taraf %100 kusurlu ise tüm zararını öder

---

II. Kaza Tespit Tutanağı – En Kritik Belge

Kaza tespit tutanağı doğru tutulmazsa kusur yanlış çıkabilir.

Dikkat edilmesi gerekenler:

• Çizim net olmalı

• Kavşak, ışık noktası belirtilmeli

• Fotoğraflar çekilmeli

• Tarafların beyanı doğru yazılmalı

• Plaka, sigorta bilgileri belirtilmeli

Kusur itirazı gerekirse Sigorta Tahkim Komisyonu veya mahkeme yoluyla düzeltilebilir.

---

III. Değer Kaybı Nedir? Kimler Alabilir?

Araç kazadan sonra tamir edilse bile ikinci el piyasa değeri düşer. Buna değer kaybı denir.

Değer kaybı talep edebilmek için:

• Araç kazaya karışmış olmalı

• Araç tamir edilmiş olmalı

• Araç daha önce pert olmamış olmalı

• Araçta ağır hasar olmamalı

• Kazada kusur karşı tarafta olmalı (asli kusur oranı önemli)

Değer kaybında dikkate alınan kriterler:

• Aracın yaşı

• Kilometresi

• Marka–model

• Hasarın niteliği

• Parça değişim sayısı

• Boya sayısı

Bilirkşi ve eksper raporları esastır.

---

IV. Değer Kaybı Başvurusu Nasıl Yapılır?

Başvuru yolları:

1. Sigorta şirketine başvuru

2. Sigorta Tahkim Komisyonu

3. Asliye Ticaret Mahkemesi

Sigorta Tahkim Komisyonu avantajları:

• Hızlı sonuç (4–6 ay)

• Düşük masraf

• Uzman bilirkişiler

• İtiraz imkanı var

---

V. Maddi Tazminat Kalemleri

Trafik kazasından sonra talep edilebilecek maddi tazminatlar:

1. Araç hasar bedeli

Tamir masrafları sigortadan karşılanır.

2. Değer kaybı

Tamire rağmen düşen piyasa değeri.

3. Kazanç kaybı

Ticari araçların çalışmama süresi.

4. Çekici–otopark masrafları

Zorunlu masraflardır.

5. Tedavi giderleri

Kamu hastanelerinde ücretsiz, özel hastane farkları talep edilebilir.

6. Geçici iş göremezlik

Çalışamayan mağdur için tazminat.

7. Sürekli iş göremezlik

Devam eden sakatlık durumlarında yüksek tazminat belirlenir.

---

VI. Manevi Tazminat – Kaza Mağdurlarının En Çok Sorduğu Konu

Manevi tazminat; kişinin yaşadığı acı, elem, üzüntü ve psikolojik travma için talep edilir.

Hakim şu kriterlere bakar:

• Kusur oranı

• Yaralanmanın derecesi

• Sürekli engellilik

• Yaş

• Aile bireylerinin durumu

• Olayın oluş şekli

Yargıtay; “ağır yaralanma” durumunda manevi tazminatı geniş yorumlar.

---

VII. Ölümle Sonuçlanan Kazalarda Destekten Yoksun Kalma Tazminatı

Ölen kişinin yakınları (eş–çocuk–anne–baba):

➡ Destekten yoksun kalma tazminatı alabilir.

Hesaplama şu faktörlere göre yapılır:

• Ölen kişinin geliri

• Yaşı

• Bakmakla yükümlü olduğu kişiler

• Yaşam tablosu

• Çalışma kapasitesi

Bu tazminatlar genellikle yüksektir ve uzman bilirkişi hesaplaması gerektirir.

---

VIII. Sigorta Türleri ve Kapsam

1. Zorunlu Trafik Sigortası

Karşı tarafın zararını karşılar:

• Araç hasarı

• Tedavi giderleri

• Ölüm–sakatlık

• Değer kaybı (Yeni düzenlemelere göre)

---

2. Kasko Sigortası

Kendi aracınızı güvence altına alır:

• Çalınma

• Tam hasar (pert)

• Park halinde çarpma

• Doğal afet

• Yangın

• Terör

---

3. İhtiyari Mali Mesuliyet Sigortası

Zorunlu trafik sigortasının yetmediği durumlarda ek teminat sağlar.

---

IX. Alkol, Kırmızı Işık ve Aşırı Hızın Kusura Etkisi

1. Alkollü sürücü

Alkol oranına göre:

• 0,50 promil üzeri özel araç

• 0,20 promil ticari araç

asli kusur kabul edilir.

2. Kırmızı ışık ihlali

%100 kusurlu kabul edilir.

3. Aşırı hız

EDS kayıtlarıyla ispatlanır.

---

X. Sigortasız Araç Kazası – Ne Yapılmalı?

Karşı tarafın sigortası yoksa:

➡ Güvence Hesabı devreye girer.

Öder:

• Yaralanma

• Ölüm

• Kalıcı sakatlık

Ödemez:

• Araç hasarı

• Değer kaybı

Bu durumda araç sahiplerinin zararı mahkemeden talep edilir.

---

XI. Kasko Pert Ödemeleri

Pert kararı şu durumlarda çıkar:

• Araç tamir masrafı piyasa değerini aşarsa

Pert bedeli belirlenirken:

• Rayiç bedel

• İkinci el piyasa

• Bilirkişi raporu

• Hasarın kapsamı

kriter alınır.

---

XII. Trafik Cezaları – İtiraz Yolları

Hatalı trafik cezalarına karşı:

➡ Sulh Ceza Hakimliği’ne 15 gün içinde itiraz edilebilir.

Gerekçe:

• Radar uyarısı yok

• Tabela görünmüyor

• Hatalı EDS kaydı

• Yanlış plaka

İtiraz kabul edilirse ceza iptal edilir.

Sonuç

Trafik kazası hukuku, mağdurların hem maddi hem manevi olarak büyük zarar gördüğü hassas bir alandır.
Kusur oranı, değer kaybı hesaplaması, sigorta başvuruları, tazminat talepleri ve kasko süreçleri profesyonel yönetilmelidir.

Doğru deliller ve doğru hukuki strateji ile kazadan doğan tüm haklar eksiksiz alınabilir.