Temyiz Başvurusu Nasıl Yapılır?

1. Giriş

Temyiz, mahkeme kararlarının Yargıtay denetimine götürülmesi anlamına gelir. Ancak bu hakkın kullanılabilmesi için temyiz başvurusunun usulüne uygun yapılması gerekir. Yanlış merciye, eksik gerekçeyle veya süresinde yapılmayan başvurular reddedilir. Bu nedenle temyiz başvurusunun adım adım nasıl yapılacağını bilmek önemlidir.

2. Temyiz Başvurusunun Hukuki Dayanağı

Ceza davaları için: Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) m. 291 ve devamı.
Hukuk davaları için: Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) m. 361 ve devamı.
Anayasa m. 36: Hak arama özgürlüğü.

3. Temyiz Başvurusu İçin Gerekli Şartlar

3.1. Süre

Ceza davalarında: 15 gün.
Hukuk davalarında: 2 hafta.
Süre, kararın tefhim (duruşmada açıklanması) veya tebliği (tarafa yazılı bildirim) ile başlar.

3.2. Temyiz Ehliyeti

Yalnızca taraflar (sanık, müdafi, katılan, davacı, davalı, fer’i müdahil) veya Cumhuriyet savcısı temyiz başvurusunda bulunabilir.

3.3. Hukuki Yarar

Lehine olan kararı temyiz etmek mümkün değildir; kişi yalnızca aleyhine hüküm verilen kısımlar için temyize gidebilir.

4. Temyiz Başvurusu Nasıl Yapılır?

4.1. Başvuru Mercii

Temyiz başvurusu doğrudan Yargıtay’a yapılmaz.
Kararı veren ilk derece mahkemesine veya Bölge Adliye Mahkemesi’ne (istinaf) dilekçe verilerek yapılır.

4.2. Dilekçenin İçeriği

Temyiz dilekçesinde mutlaka şu unsurlar yer almalıdır:

Mahkemenin adı ve dosya numarası,
Kararın tarihi ve numarası,
Temyiz edenin kimliği ve sıfatı (sanık, davalı, davacı vb.),
Kararın hangi yönlerden hukuka aykırı olduğu,
Usul kurallarına aykırılıklar,
Delillerin yanlış değerlendirilmesi iddiaları,
İstem sonucu (“kararın bozulması” gibi).

4.3. Başvuru Yöntemleri

Dilekçe ile: En yaygın yöntemdir.
Tutanakla beyan: Ceza davalarında, sanık veya müdafi temyiz iradesini mahkeme kaleminde tutanağa geçirterek beyan edebilir.
Cezaevinden dilekçe: Tutuklu veya hükümlüler cezaevi idaresine dilekçe vererek temyiz hakkını kullanabilir.

5. Temyiz Sürecinin İşleyişi

Başvuru alınır → İlk derece veya BAM, dilekçeyi alır ve dosyaya işler.
Dosya hazırlanır → Gerekçeli karar ve tüm evrak Yargıtay’a gönderilir.
Yargıtay incelemesi → Dosya ilgili daireye gelir, raportör inceleme yapar.
Karar verilir → Onama, bozma, düzelterek onama, esastan red gibi kararlar verilir.

6. Temyiz Başvurusunda Dikkat Edilecek Hususlar

Süre tutum dilekçesi verilmesi faydalıdır. Böylece süre içinde temyiz hakkı korunur; gerekçeli karar tebliğ edildikten sonra ayrıntılı dilekçe sunulabilir.
Elektronik tebligat tarihleri titizlikle takip edilmelidir.
Yanlış kanun yolu bildirimi varsa, Yargıtay bunu taraf lehine yorumlar.
Hukuki yarar yoksa, başvuru reddedilir.

7. Yargıtay Kararlarında Temyiz Başvurusu

Yargıtay Ceza Genel Kurulu: Süresinde yapılmayan temyiz başvurularını reddeder.
Yargıtay Hukuk Daireleri: Dilekçede gerekçe bulunmasa bile “süre tutum dilekçesi”ni geçerli kabul eder, ancak daha sonra gerekçeli dilekçe verilmesi gerekir.

8. Sonuç

Temyiz başvurusu, usule uygun yapıldığında hak arama yollarının en etkili aracıdır. Başvuru:

Süresinde,
Doğru mercie,
Usule uygun dilekçe ile yapılmalıdır.

Bu şartlar yerine getirilmediğinde, karar kesinleşir ve telafisi imkânsız hak kayıpları yaşanabilir.

Ada Ceren KENDİGELEN

Single Blog Title