TCK m.123/A Israrlı Takip Suçu: Şikâyet Süresi, Zamanaşımı ve Uzlaştırma

Israrlı takip suçu, 2022 yılında Türk Ceza Kanunu’na 123/A maddesiyle eklenmiş ve özellikle mağdurların kişisel güvenliğini ve huzurunu tehdit eden sistematik takip davranışlarını bağımsız bir suç tipi haline getirmiştir. Bu suçun uygulamasında şikâyet süresi, dava zamanaşımı ve uzlaştırma hükümleri büyük önem taşımaktadır.

1. Şikâyet Süresi

Israrlı takip suçu şikâyete bağlı bir suçtur. Kanunda açıkça “şikâyet üzerine” kovuşturulacağı düzenlenmiştir. Bu nedenle savcılık, mağdurun şikâyeti olmadan soruşturma başlatamaz.

• Şikâyet süresi, Türk Ceza Kanunu’nun genel hükümleri uyarınca 6 aydır.

• Bu süre, mağdurun fiili ve faili öğrendiği tarihten itibaren işlemeye başlar.

• Mağdurun şikâyetten vazgeçmesi halinde dava düşer.

Bu yönüyle israrlı takip, çocuk pornografisi veya cinsel istismar gibi re’sen soruşturulan suçlardan ayrılır.

2. Zamanaşımı

Israrlı takip suçunda temel ceza 6 aydan 2 yıla kadar hapis olarak düzenlenmiştir.

• Olağan dava zamanaşımı süresi TCK m.66/1-e gereğince 8 yıltır (üst sınırı 2 yıl olduğu için).

• Eğer nitelikli haller (örneğin boşanılan eşe karşı işlenmesi, çocuğa karşı işlenmesi, kamu görevlisinin nüfuzunu kullanarak işlemesi) söz konusuysa ceza 1–3 yıl hapis olduğundan yine üst sınır 3 yıl esas alınır ve zamanaşımı 8 yıl olarak uygulanır.

• Zamanaşımı süresi, fiilin işlendiği günden itibaren başlar; zincirleme veya mütemadî nitelikte fiillerde ise son fiilin gerçekleştiği tarih esas alınır.

• Kesilme hâllerinde süre yeniden işlemeye başlar ve toplam süre en fazla yarısı kadar uzar (örneğin 8 yıl → en fazla 12 yıl).

3. Uzlaştırma

Israrlı takip suçu, uzlaştırma kapsamındadır.

• CMK m.253 ve 254 uyarınca, uzlaşma teklif edilmeden kamu davası açılamaz.

• Savcılık, soruşturma aşamasında dosyayı uzlaştırma bürosuna gönderir. Taraflar uzlaşırsa, dosya kapanır ve fail hakkında kamu davası açılmaz.

• Uzlaşma sağlanamazsa, dava açılır ve yargılama devam eder.

Bu noktada mağdurun haklarının korunması için uzlaştırma sürecinin dikkatli yürütülmesi gerekir. Failin mağdurla doğrudan temas kurmaması için çoğunlukla uzlaştırmacı üzerinden iletişim sağlanır.

4. Değerlendirme

• Şikâyet süresi: 6 ay → mağdurun bilinçli hareket etmesi gerekir.

• Zamanaşımı: 8 yıl → mağdur uzun yıllar boyunca dava açma imkânına sahiptir.

• Uzlaştırma: Fail ile mağdur arasında uzlaşma sağlanabilir; ancak mağdurun güvenliği açısından bu süreç titizlikle yürütülmelidir.

✅ Sonuç:
Israrlı takip suçu, mağdurun şikâyetine bağlı olarak kovuşturulan, 8 yıllık zamanaşımı süresi bulunan ve uzlaştırma kapsamında değerlendirilen bir suçtur. Bu nedenle hem şikâyet hakkının doğru zamanda kullanılması hem de uzlaştırma sürecinde mağdurun korunması kritik önemdedir.
Ada Ceren KENDİGELEN