TCK m.123/A Israrlı Takip Suçu

TCK m.123/A Israrlı Takip

(1) Israrlı bir şekilde; fiziken takip etmek ya da haberleşme ve iletişim araçlarını, bilişim sistemlerini veya üçüncü kişileri kullanarak temas kurmaya çalışmak suretiyle bir kimse üzerinde ciddi bir huzursuzluk oluşmasına ya da kendisinin veya yakınlarından birinin güvenliğinden endişe duymasına neden olan faile altı aydan iki yıla kadar hapis cezası verilir.

(2) Suçun;

a) Çocuğa ya da ayrılık karan verilen veya boşandığı eşe karşı işlenmesi,

b) Mağdurun okulunu, işyerini, konutunu değiştirmesine ya da okulunu veya işini bırakmasına neden olması,

c) Hakkında uzaklaştırma ya da konuta, okula veya iş yerine yaklaşmama tedbirine karar verilen fail tarafından işlenmesi,

halinde faile bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilir.

(3) Bu maddede düzenlenen suçun soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlıdır.

Israrlı takip, özellikle dijitalleşen dünyada mağdurların güvenliğini tehdit eden ve kişilik haklarını ağır şekilde zedeleyen bir suç tipi olarak 2022 yılında Türk Ceza Kanunu’na eklenmiştir. Kanunun 123/A maddesiyle düzenlenen bu suç, toplumsal ihtiyacın ve artan mağduriyetlerin bir sonucu olarak hukuk sistemimizde yerini almıştır. Bu düzenleme ile birlikte, daha önce “hakaret”, “tehdit”, “kişilerin huzur ve sükûnunu bozma” gibi farklı suç tipleri kapsamında dağınık biçimde değerlendirilen davranışlar, “ısrarlı takip” adı altında bağımsız bir suç olarak tanımlanmıştır.

Israrlı takip suçu, mağdurun özel yaşam alanına sürekli şekilde müdahale edilmesini, onun huzur ve güven içinde yaşama hakkının ihlal edilmesini hedef almaktadır. Failin, mağduru fiziksel olarak izlemekten sosyal medya aracılığıyla mesaj göndermeye, ısrarlı aramalardan fiziki yakın takibe kadar çok geniş bir davranış skalası vardır. Bu nedenle madde, yalnızca klasik takip davranışlarını değil, dijital platformlarda ortaya çıkan yeni nesil takip yöntemlerini de kapsar.

---

Suçun Hukuki Konusu ve Korunan Değer

Israrlı takip suçu ile korunan temel hukuki değer, kişinin özgür iradesiyle özel hayatını sürdürme hakkı, ruhsal ve bedensel bütünlüğü ile güvenlik duygusudur. Bu yönüyle suçun mağduru yalnızca tehdit edilen kişi değildir; aynı zamanda aile bireyleri de dolaylı mağduriyete uğrayabilir. Yasa koyucu, bireyin kendi hayatını korku ve baskı olmaksızın sürdürebilmesi için “ısrarlı takip” fiilini bağımsız suç kategorisine almıştır.

---

Fail ve Mağdur

Bu suçun faili, herhangi bir kişi olabilir. Fail bakımından özel bir sıfat aranmaz. Mağdur ise genellikle kadınlar olsa da, cinsiyet ayrımı yapılmaksızın herkes olabilir. Kanun koyucu özellikle kadınların sistematik şekilde maruz kaldığı takip ve taciz fiillerini göz önünde bulundurmuş, ancak hükmü tüm bireyleri kapsayacak şekilde düzenlemiştir.

---

Fiilin Unsurları

Israrlı takip suçu, failin mağduru ısrarlı şekilde fiziken takip etmesi veya iletişim araçlarıyla rahatsız etmesi yoluyla işlenir. Bu kapsamda; sürekli telefonla aramak, sosyal medya üzerinden tekrar tekrar mesaj göndermek, mağdurun iş yerine veya evine gitmek, araçla peşinden gelmek, dijital ortamda sahte hesaplar açarak iletişim kurmak gibi davranışlar örnek gösterilebilir. Burada önemli olan unsur, “ısrarlılık” niteliğidir. Failin tek seferlik davranışı suç oluşturmaz; belirli bir süreklilik veya yoğunluk taşıyan fiiller gerekir.

---

Manevi Unsur

Israrlı takip suçu, yalnızca kasten işlenebilir. Failin bilerek ve isteyerek mağduru sürekli rahatsız etmesi, onun huzurunu bozması gerekir. Taksirle yani dikkatsizlik veya tedbirsizlikle bu suç işlenemez. Failin kastı, mağdur üzerinde korku, endişe veya baskı oluşturmayı hedeflediğinde net olarak ortaya çıkar.

---

Suçun Nitelikli Hâlleri

TCK m.123/A’da nitelikli haller düzenlenmiştir. Eğer ısrarlı takip fiili, mağdurun çocuk veya eşine, boşandığı eşine ya da birlikte yaşadığı kişiye karşı işlenirse ceza ağırlaştırılır. Yine fiilin kamu görevlisinin nüfuzunu kötüye kullanarak işlenmesi de nitelikli haldir. Bu hallerde fail hakkında verilecek hapis cezasının alt sınırı yükselir.

---

Yaptırım

Kanun koyucu, ısrarlı takip suçuna 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası öngörmüştür. Ancak nitelikli hallerin gerçekleşmesi durumunda ceza 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasına çıkar. Bu düzenleme ile mağduru koruma öncelik kazanırken, caydırıcılığın da artırılması amaçlanmıştır.

---

Koruma Tedbirleri ve Önleyici Hükümler

Israrlı takip vakalarında yalnızca cezai yaptırımlar değil, aynı zamanda önleyici tedbirler de devreye girer. Özellikle 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesi Kanunu uyarınca uzaklaştırma, iletişim yasağı, yaklaşmama kararı gibi önlemler alınabilir. Bu sayede mağdurun güvenliği sağlanırken, failin cezai sorumluluğu yargılama sürecinde belirlenir.

---

Yargıtay Uygulamaları ve İçtihatlar

Henüz yeni bir düzenleme olması nedeniyle Yargıtay kararları sınırlı olmakla birlikte, mevcut içtihatlar fiilin ısrarlılık unsuru üzerinde yoğunlaşmaktadır. Tek seferlik arama veya mesaj göndermenin suç oluşturmayacağı, ancak mağdurun huzurunu bozacak yoğunlukta tekrar eden davranışların suç sayılacağı vurgulanmaktadır.

---

Uluslararası Perspektif

Israrlı takip suçu yalnızca Türk hukukunda değil, birçok ülkenin hukuk sisteminde düzenlenmiştir. Özellikle Avrupa Konseyi’nin İstanbul Sözleşmesi, devletlere ısrarlı takip fiillerini bağımsız suç olarak tanımlama yükümlülüğü getirmiştir. Türkiye de bu yükümlülük doğrultusunda TCK’ya 123/A maddesini ekleyerek uluslararası standartlara uyum sağlamıştır.

---

Savunma ve Katılan Vekilliği Açısından Değerlendirme

• Savunma bakımından, failin davranışlarının “ısrarlılık” eşiğini aşmadığı, mağdurun yanlış algısına dayandığı veya iletişimin karşılıklı olduğu yönünde argümanlar öne sürülebilir.

• Katılan vekilliği açısından ise mağdurun psikolojik raporları, tehdit algısı, iletişim kayıtları, sosyal medya mesajları ve tanık beyanları en önemli delillerdir.

---

Sonuç

Israrlı takip suçu, modern toplumda bireylerin özel hayatını ve güvenlik duygusunu korumak açısından hayati öneme sahiptir. TCK m.123/A ile birlikte mağdurların en çok karşılaştığı rahatsızlık biçimlerinden biri bağımsız suç kategorisine alınmış, caydırıcı yaptırımlar öngörülmüştür. Bu düzenleme sayesinde hem bireysel özgürlükler hem de toplumsal barış korunmaya çalışılmaktadır.

                                                                                                                          Ada Ceren KENDİGELEN