ICC Tahkim Yargılamasında Uygulama, Kararın Tenfizi ve Masraflar

ICC Tahkim Yargılamasında Uygulama,Kararın Tenfizi ve Masraflar

Dava vakıalarının tespiti

Hakem heyeti,taraflardan biri duruşma talep etmedikçe dosya üzerinde karar verecektir.

Hakem heyeti vakıaların tespitinde uygun gördüğü tüm yöntemlerle vakıaları tespit etmeye çalışır

Hakem kurulu taraflara danıştıktan sonra bir bilirkişi atayabilir

Hakem kurulu bir bilirkişiyi dinleyebilir yahut başka bir kişiyi de dinleyebilir..Hatta taraflardan birinin talebi üzerine tarafların bilirkişileri sorgulamasına müsaade de edebilir.

 

Duruşmalar 

Duruşmaların varlığı tarafların talebi yahut hakem kurulunun isteği üzerine yapılabilir.

Taraflara danışıldıktan sonra duruşmaların çeşitli biçimlerden uzaktan yapılmasına karar verebilir.Bu,video konferans telefon yahut buna benzer uygun iletişim araçları olabilir.

Duruşmaları yöneten hakem kurulu olup,taraflar duruşmalarda hazır bulunabilir,yetki verdikleri bir temsilci ile de katılabilirler.

 

Yargılamanın Sona Ermesi ve Karar Taslağının Teslim Tarih

Hakem kurulu en kısa zamanda karar taslağını oluşturup divana sunma gayreti içerisindedir.

Bu,hüküm verilecek konularla alakalı olarak son duruşmanın yapılmasından itibaren olabileceği yahut bu konuda izin verilen son dilekçenin sunulmasından itibaren en kısa sürede karar verilir denmektedir.

Divana onaylanmak üzere sunulan taslağa ilişkin tahmini süreyi sekreterya ve taraflara bildirir.

Bu artık tarafların karar altına alınan konularla alakalı delil sunamayacağı anın başlangıcıdır.

 

Geçici Hukuki Koruma Tedbirler

Hakem kurulu dosya kendisine ulaştığında taraflardan biri bunu talep ediyorsa ve kurul da uygun gördüyse geçici bir koruma tedbirine karar verebilir denmektedir.

Hakem kurulu böylesi bir tür tedbir kararı verecekse talepte bulunan taraftan gerekli bir teminat göstermesini isteyebilir.

Hatta taraflar  sadece hakeme başvurmakla yetinmeyip yargı merciinden de geçici koruma talep edebilirler denmektedir.Şart ise dosyanın hakem kuruluna gönderilmesinden önce yahut uygun hallerde sonrada da istenebilir olduğu yönündedir.

Böyle bir başvuru ve yargı mercii tarafından alınan tedbirler, gecikme olmaksızın Sekretarya’ya bildirilir Sekreterya bu hususu hakem kuruluna bildirir.

 

 Acil Durum Hakemi

Taraflar, hakem kurulunun oluşturulmasını bekleyemeceği bir aciliyet içinde ise acil durum hakemi kuralları uyarınca tedbirlere başvurabilir.

Başvuru şu bilgileri içerir denmektedir

-Bu başvuruya neden olan durum yahut durumlar

-Talep edilen acil önemlerin ne olduğunun açıklanması

-Neden bu geçici hukuki koruma tedbirinin alınmasına ihtiyaç duyulduğunun açıklanması

Böyle bir başvuru dosyanın hakem kuruluna gitmesinden önce yapılırsa kabul edilir denmektedir.Divan başkanı bu durumda acil durum hakemini atayacayacktır.

Fakat bu durumda verilen kararlar hakem kurulunun oluştuktan sonra bağlayıcı değildir.

 

Acil durum hakemi üç durumda uygulanmaz

üç durumda acil durum hakemine başvurulamayacağı ifade edilmektedir.

-Tahkim sözleşmesi 1 ocak 2012’de yapışmış olması halinde

-Tarafların bu şartların uygulanmayacağı hususunda anlaşmaları halinde

-Tahkim sözelşmesi uluslararası bir antlaşmadan kaynaklanıyorsa

 

Nihai Kararlar Süre ve Karar Çoğunluğu

Hakem kuruluna nihai kararı vermesi için tanınan süre altı aydır.

Bu sürenin başlangıcı ise görev belgesinin hakem kurulunun ya da tarafların son imza tarihinden yahut divanın onay kararının sekreterya tarafından hakem kuruluna iletildiği tarihten itibaren başlar.

Hakem kurulu birden fazla hakemden oluşuyor ise kararlar oy çoğunluğu ile verilir.

Çoğunluk sağlanamıyor ise bu durumda  baş hakem  oyu  belirleyicidir.

Kararda mesnet olarak kabul edilenler gerekçe olarak gösterilir

 

Kararın Divan Tarafından İncelenmesi

Hakem kurulunun karar taslağını divana sunduğundan bahsetmiştik.Bunun üzerine Divan karar taslağı üzerinde ancak ve ancak şekli değişiklikler yapabilir denmektedir.Yani esasa ilişkin değişiklikler yapamaz ancak dikkat çekebilir.Daha önce de belirtildiği üzere divan uyuşmazlığı çözmemektedir süreci yönetmektedir burada da bu görevi yerine getirdiğini söylemek mümkün.

Fakat divanın şekil açısından kararı onaylaması önem arz eder zira hakem heyetinin bu onayı elde etmeksizin kararı taraflara tebliğ edemediği görülmektedir.

Onaylandıktan sonra ise karar divan tarafından sekreterliğe gönderilir.

 

Kararın Tebliği, Tevdii ve İcra Edilebilirliği 

Sekreterlik verilen kararın onaylanması üzerine imzalı nüshaları taraflara tebliğ eder.

Fakat tebligatın yapılabilmesi ancak yargılama giderlerinin ödenmesi ile mümkündür.

Ödemeyi taraflar biri yapabilir yahut her ikisi de.

Karar sadece taraflara verilir.

Kararın tebliği ise  kararın bağlayıcı olmasına neden olur.

Taraflar, karardaki maddi hataların düzeltilmesine,müphem hususların aydınlatılmasına dair başvuruyu kararın kendilerine tebliğinden itibaren 30 gün içinde sekreterliğe yapabilirler.

 

Tenfiz

Karar verildiğinde artık bağlayıcılık kazanır denir fakat icra edilebilirliği için İCC tahkimi tarafından verilen tahkim kararının- türk hukuku için düşünecek olursak -türk mahkemelerinden tenfiz kararının alınması şarttır.

Bunu,hukuki menfaati olan herkes dilekçe ile talep edebilir.

Tenfiz kararının alınacağı görevli mahkeme asliye hukuk mahkmesi olacaktır.

Yetkili mahkeme ise tarafların böylesi bir anlaşma yapmış olması halinde ise  aleyhine karar verilen tarafın Türkiye’deki yerleşim yeri,o yoksa sakin olduğu, o da yoksa icraya konu olan eşyalarının bulunduğu yer mahkemesi yetkili sayılmaktadır.

Tenfiz talep eden taraf,hakem kararını,bunların tercümelerini  ve ilgili belgeleri dilekçesinde görevli yer  mahkemesine sunar.

Bunun üzerine dava dilekçesi karşı tarafa tebliğ edilir.

Dava duruşmalı olarak yürütülür ve usul basit usuldür.

Fakat her kararın tenfizi istenebilir denemez.

 

Mahkemenin resen dikkate alabileceği hususlar

-Hakem kararının konusu oluşturan hususta tenfiz istenen ülkenin tahkim yolu ile çözüme imkan vermemiş olması.Bu biraz daha açılacak olursa eğer Milletlerarası Tahkim Kanunu,Türkiye’de bulunan taşınmaz mallar üzerindeki ayni haklara ilişkin uyuşmazlıklar ile iki tarafın iradelerine tabi olmayan uyuşmazlıklarda tahkim uygulanmaz diyerek tenfiz kararının alınmasının mümkün olmadığını ifade etmektedir.

-Hakem kararının kamu düzenine aykırılık teşkil etmesi:Yargıtayın istikrarlı olmayan görüşüne göre  hakem heyetinin kararının divanın onayına sunulması  hakemlerin tarafsızlık ve bağımsızlığına gölge düşürdüğünden bahisle kamu düzenine aykırılık teşkil etmektedir denmektedir.Fakat Yargıtay aksi yönde görüşleri de savunmuştur.

 

Tarafların ileri sürebileceği mahkemenin resen dikkate almayacağı hususlar ise şunlardır

-Tahkim anlaşmasının taraflarının ehliyetsiz olması yahut tahkim anlaşmasının geçersizliği.

-Hakem kararı tahkim anlaşması sınırları dışında karar vermiş olması

-Hakemin yahut hakemlerin seçimleri veya uygulanan usulün tenfizi istenen ülkenin hukukuna aykırı olması

 

Bazı durumlarda ise icc tahkim heyeti kararları, türk mahkemeleri tarafından tenfiz kararına ihtiyaç duymaz.

Bilindiği üzere tahkime başvuracak taraflar hangi usul kanunun ,esasa ilişkin hangi hukukun uygulanacağına dair anlaşma yapabilirler.Bunun varlığı tarafların sahip olduğu uyuşmazlığın çözümünde uygulanacak olan usul hukukunun türk otoritesi altında gerçekleştiği takdirde tenfiz kararının alınmasına ihtiyaç duyulmadığı ifade edilmektedir.

Yani taraflar türk usul hukukunu tercih etmişlerse eğer bu durumda türk kanunun otoritesi altında bir karar verildiği fikri ile karşı karşıya kalırız.Bu yargıtay tarafından  tenfize tabi olmayan hal olarak değerlendirilir.

 

Masraflar

Kayıt ücret:Tahkim talebinde bulunan tarafın sekreteryaya talebini sunarken kendisinden talep edilen ücrettir.Bir nevi başvuru ücret olarak değerlendirilebilir.

 

Geçici masraf avansı : Tahkim talebinin alınması ile belirlenen bir bedeldir.Bu tahkim talebi ile görev belgesinin hazırlanması arasındaki süreç içindeki masraflar için talep edilen bir bedeldir.

 

Masraf avansı:Divanın kendisine yöneltilen talepler için hakem ücretlerini,icc’nin idari masraflarını ve tahkimle alakalı olarak diğer masrafları karşılayacak bir masraf avansı belirler.

Fkat bu masraf avansı tahkim yargılaması süresi içerisinde yeniden belirlenebilen bir bedeldir.

Bu,taraflar arasında eşit olarak ödenen bir bedeldir.Fakat payını ödemeyen taraf için karşı taraf söz konusu masraf avansını ödemekte serbesttir denilmektedir

Masraf avansına ilişkin belirlenen bedel taraflarca karşılanmadığında genel sekreter hakem kuruluna danışır çalışmaların 15 günden az olmayacak bir şekilde süre belirlenerek durdurulmasına karar verilir.Süre dolduğu takdirde taleplerin geri alındığı kabul edilir.

 

Nihai kararlar tahkim masrafları belirlenmi olur hangi tarafın masraflara katlanacağı yahut hangi oranlarda masrafları paylaştıkları hüküm belirlenir.

 

Stajyer Öğrenci

Bedirhan TAŞÇI