Suudi Arabistan’da Turist Vizesinden Oturma İznine Geçiş Yapılabilir mi, Hangi Hukuki Şartlar Aranır?
Giriş
Suudi Arabistan, 2019 yılında başlattığı turizm açılımı ile dünyanın birçok ülkesinden yabancı ziyaretçilere kapılarını açmıştır. Elektronik turist vizesi (e-visa) uygulaması sayesinde yabancıların ülkeye girişleri kolaylaşmıştır. Ancak turistik amaçla ülkeye giriş yapan kişilerin uzun süreli kalmak istemeleri, özellikle de oturma iznine geçiş yapmayı talep etmeleri, hukuki açıdan merak edilen bir konudur.
Bu makalede, Suudi Arabistan’da turist vizesinden oturma iznine geçişin mümkün olup olmadığı, hukuki şartlar, başvuru süreci, sınırlamalar ve kurgusal bir olay üzerinden uygulamadaki durum ele alınacaktır.
1. Turist Vizesi Nedir?
-
Turist vizesi, Suudi Arabistan’a kısa süreli ve turistik amaçlarla giriş için verilen izindir.
-
Genellikle 90 gün süreli olarak düzenlenir, bazı durumlarda tek girişli, bazen de çok girişli olabilir.
-
Turist vizesi ile ülkede çalışmak, ticari faaliyette bulunmak veya eğitim görmek yasaktır.
2. Turist Vizesinden Oturma İznine Geçiş Mümkün mü?
Suudi Arabistan’da turist vizesinden doğrudan oturma iznine geçiş genel kural olarak mümkün değildir. Ancak bazı istisnai durumlar bulunmaktadır:
-
Çalışma İzni ile Geçiş: Turist olarak ülkeye giren kişi, iş teklifi alırsa çalışma izni başvurusu yaparak oturma izni alabilir.
-
Aile Birleşimi ile Geçiş: Turist vizesiyle ülkede bulunan bir yabancı, Suudi Arabistan’da oturma izni olan eşi veya ebeveyni üzerinden oturma iznine başvurabilir.
-
Yatırım Yoluyla Geçiş: Turist olarak gelen yabancı, yatırım yaparsa premium residence permit başvurusunda bulunabilir.
-
Özel İzinler: İçişleri Bakanlığı’nın uygun görmesi halinde istisnai oturma izni verilebilir.
3. Hukuki Şartlar
-
Geçerli Pasaport: Başvuru sahibinin en az 6 ay geçerli pasaportu olmalıdır.
-
Vize Statüsü: Turist vizesi süresi dolmadan başvuru yapılmalıdır.
-
Gelir ve İş Sözleşmesi: Çalışma iznine geçişte iş sözleşmesi ibraz edilmelidir.
-
Aile Belgeleri: Aile birleşiminde evlilik cüzdanı ve doğum belgeleri gereklidir.
-
Yatırım Belgeleri: Yatırım yoluyla başvuruda mülk tapusu veya şirket kuruluş belgeleri sunulmalıdır.
-
Sağlık Sigortası: Oturma iznine geçiş için sağlık sigortası zorunludur.
-
İdari Onay: İçişleri Bakanlığı ve Yatırım Bakanlığı onayı gerekir.
4. Kurgusal Örnek Olay
Olay:
Hindistan vatandaşı olan R.K., Suudi Arabistan’a turist vizesi ile giriş yapar. Ülkede kaldığı süre içinde bir teknoloji şirketinden iş teklifi alır. R.K., turist vizesinin oturma iznine çevrileceğini düşünerek şirkette çalışmaya başlar.
Bir süre sonra göçmenlik denetiminde, R.K.’nin çalışma izni olmadan çalıştığı tespit edilir. Kendisine para cezası verilir ve sınır dışı edilme tehlikesiyle karşılaşır.
Hukuki Değerlendirme:
-
Turist vizesi ile çalışmak yasaktır.
-
R.K., iş teklifini aldıktan sonra önce çalışma izni, ardından oturma izni başvurusu yapmalıydı.
-
İşveren de yabancı çalışanın izinsiz çalışmasına izin vererek sorumluluk altına girmiştir.
-
Durum, sonradan iş sözleşmesi ve resmi izin başvuruları ile düzeltilmiştir.
Bu olay, turist vizesinden oturma iznine geçiş sürecinde yapılan tipik hataların ciddi sonuçlar doğurabileceğini göstermektedir.
5. Sık Karşılaşılan Sorunlar
-
Turist vizesi ile ülkede çalışmaya başlamak.
-
Oturma iznine geçiş sürecinde belgelerin eksik sunulması.
-
Vize süresi dolduktan sonra başvuru yapılması.
-
Aile birleşimi belgelerinin noter ve konsolosluk onaylı olmaması.
-
Yatırım belgelerinin eksik hazırlanması.
6. Hukuki Yükümlülükler
-
Başvuru sahipleri, turist vizesinin amacına aykırı hareket etmemelidir.
-
Oturma iznine geçiş için gerekli belgeler eksiksiz hazırlanmalıdır.
-
İşverenler, turist vizesi ile gelen kişileri izinsiz çalıştırmamalıdır.
-
Süreç boyunca İçişleri Bakanlığı onayları takip edilmelidir.
7. Hukuki Tavsiyeler
-
Turist vizesinden oturma iznine geçiş sürecinde mutlaka profesyonel hukuki danışmanlık alınmalıdır.
-
İş teklifleri, resmi sözleşme ve izinlerle desteklenmelidir.
-
Aile birleşimi başvurularında belgeler eksiksiz ve noter onaylı sunulmalıdır.
-
Yatırım yoluyla başvurularda, premium residence şartları araştırılmalıdır.
-
Başvuru süresi, vize süresi dolmadan tamamlanmalıdır.
Sonuç
Suudi Arabistan’da turist vizesinden doğrudan oturma iznine geçiş kural olarak mümkün değildir. Ancak çalışma, aile birleşimi, yatırım veya özel izin yoluyla turist vizesi statüsü oturma iznine çevrilebilir. Kurgusal olayda görüldüğü gibi, yanlış uygulamalar para cezaları ve sınır dışı edilme riskine yol açabilir. Bu nedenle süreç titizlikle yönetilmeli ve hukuki danışmanlık alınmalıdır.
Hukuk Fakültesi Öğrencisi Gamze Akbulut