Suudi Arabistan’da Şirket Kuran Yabancıların Vergi Yükümlülükleri ve Devlet Teşvikleri Nelerdir?
Giriş
Suudi Arabistan, son yıllarda yürürlüğe koyduğu “Vision 2030” stratejisi kapsamında yabancı yatırımcılar için cazip bir pazar haline gelmiştir. Bu kapsamda ülke, yabancı girişimcilere vergi avantajları, yatırım teşvikleri ve serbest bölge imkânları sunmaktadır. Ancak şirket kuran yabancıların aynı zamanda dikkat etmesi gereken ciddi vergi yükümlülükleri de vardır.
Bu makalede, Suudi Arabistan’da yabancı yatırımcıların karşılaştığı vergisel sorumluluklar, devlet tarafından sağlanan teşvikler ve örnek bir kurgusal olay üzerinden süreç ele alınacaktır.
1. Suudi Arabistan’da Yabancıların Şirket Kurma İmkânı
-
Yabancılar, anonim şirket (JSC), limited şirket (LLC) veya şube açma gibi çeşitli şirket türleri kurabilirler.
-
Yatırım Bakanlığı (MISA) onayı alınarak yabancıların %100 sahipliğinde şirket kurmaları mümkündür.
-
Özellikle teknoloji, enerji ve turizm alanlarında yabancılara daha geniş haklar tanınmaktadır.
2. Vergi Yükümlülükleri
a) Kurumlar Vergisi
-
Yabancı sermayeli şirketlerin net kârı üzerinden %20 kurumlar vergisi alınır.
-
Eğer Suudi ortak bulunuyorsa, yalnızca yabancı ortağın payına düşen kazanç vergilendirilir.
b) Katma Değer Vergisi (KDV)
-
Suudi Arabistan’da 2020’den itibaren %15 KDV oranı uygulanmaktadır.
-
Yabancı şirketlerin mal ve hizmet satışlarında KDV beyanı ve ödemesi zorunludur.
c) Stopaj Vergisi
-
Yurt dışına yapılan bazı ödemelerde stopaj uygulanır.
-
Örneğin, teknoloji transferi veya danışmanlık hizmeti karşılığı ödemelerde %5-20 arasında değişen oranlarda kesinti yapılmaktadır.
d) Zekat Vergisi
-
Yalnızca Suudi ortakların yükümlülüğünde olan zekat vergisi, yabancı yatırımcılar için uygulanmaz.
3. Devlet Teşvikleri
a) Vergi Avantajları
-
Bazı stratejik sektörlerde 10 yıla kadar kurumlar vergisi muafiyeti tanınabilmektedir.
-
Serbest bölgelerde faaliyet gösteren şirketler için KDV ve gümrük vergisi muafiyeti uygulanır.
b) Yatırım Destek Programları
-
Yabancı yatırımcılara ucuz arsa tahsisi, altyapı desteği ve enerji teşvikleri sunulur.
-
Yenilenebilir enerji, teknoloji ve turizm sektörlerinde hibe ve kredi desteği verilmektedir.
c) Çalışma İzni Kolaylıkları
-
Büyük ölçekli yatırım yapan şirketlere, yabancı çalışanlar için kolaylaştırılmış çalışma izni prosedürü uygulanır.
4. Kurgusal Örnek Olay
Olay:
Alman vatandaşı girişimci M.K., Riyad’da yenilenebilir enerji alanında faaliyet gösterecek bir limited şirket kurmuştur. Şirketin %100 sahibi yabancı olan M.K., yıllık 10 milyon SAR kâr elde etmiştir.
Vergisel Süreç:
-
M.K.’nın şirketi, elde ettiği kazanç üzerinden %20 kurumlar vergisi ödemek zorundadır. Bu da 2 milyon SAR’a karşılık gelir.
-
Şirketin yaptığı hizmet satışlarında %15 KDV uygulanmış ve KDV beyannameleri düzenli olarak vergi idaresine sunulmuştur.
-
Yurt dışına danışmanlık hizmeti için yapılan ödemede %15 stopaj vergisi kesintisi uygulanmıştır.
Teşviklerden Yararlanma:
-
M.K., yenilenebilir enerji sektöründe faaliyet gösterdiği için Suudi hükümetinden 5 yıl süreyle vergi indirimi desteği almıştır.
-
Ayrıca devlet tarafından sağlanan düşük faizli yatırım kredilerinden yararlanmıştır.
Sonuç:
M.K.’nın şirketi, düzenli vergisel yükümlülüklerini yerine getirirken aynı zamanda devletin sunduğu teşviklerle finansal avantaj sağlamıştır.
5. Hukuki Değerlendirme
-
Yabancı yatırımcıların Suudi Arabistan’da şirket kurarken vergi mevzuatına hâkim olmaları gerekir.
-
Vergi beyannamelerinin zamanında verilmemesi ciddi para cezalarına yol açar.
-
Teşviklerden yararlanmak için yatırımın niteliği, faaliyet alanı ve büyüklüğü büyük önem taşır.
6. Yatırımcılar İçin Tavsiyeler
-
Şirket kuruluşu öncesinde detaylı bir vergisel fizibilite raporu hazırlanmalıdır.
-
Yabancı yatırımcıların, hem Suudi Arabistan vergi hukukuna hem de uluslararası vergi anlaşmalarına dikkat etmeleri gerekir.
-
Teşviklerden yararlanabilmek için Yatırım Bakanlığı ve ilgili kurumlarla uyumlu hareket edilmelidir.
-
Muhasebe kayıtları düzenli tutulmalı, KDV ve stopaj gibi yükümlülükler profesyonel danışmanlar eşliğinde yerine getirilmelidir.
Sonuç
Suudi Arabistan’da şirket kuran yabancı yatırımcılar, %20 kurumlar vergisi, %15 KDV ve bazı ödemelerde stopaj vergisi gibi yükümlülüklerle karşı karşıyadır. Ancak aynı zamanda, devletin sunduğu vergi muafiyetleri, teşvik kredileri ve yatırım kolaylıkları sayesinde büyük avantajlar elde edebilirler.
Bu nedenle yabancı yatırımcıların, hem vergi sorumluluklarını hem de teşvik olanaklarını doğru şekilde analiz etmeleri, uzun vadeli başarı için kritik öneme sahiptir.
Hukuk Fakültesi Öğrencisi Gamze Akbulut
About Post Author
