Suudi Arabistan Vatandaşlık Alma Süreci

1. Giriş

Suudi Arabistan, uzun yıllar boyunca kapalı bir vatandaşlık politikası izledi. Öncelikli olarak kendi vatandaşlarının haklarını korumaya odaklanan bu sistem, yabancılara vatandaşlık verilmesini çok sınırlı tutuyordu. Ancak 2019 Kraliyet Kararnamesi ve 2021 düzenlemeleri ile birlikte, ülkenin Vision 2030 hedefleri kapsamında yabancı yetenekleri ve yatırımcıları çekmek amacıyla vatandaşlık verilmesine dair kriterler genişletildi.

Bu yeni sistem, bilim insanları, mühendisler, doktorlar, sporcular, kültürel alanlarda öne çıkan kişiler ve büyük yatırımcılar için fırsatlar sunuyor. Ancak süreç hâlâ oldukça titiz ve başvuruların başarıya ulaşması için detaylı bir hazırlık gerekiyor.

---

2. Hukuki Dayanaklar

Suudi Arabistan vatandaşlığı ile ilgili temel mevzuatlar şunlardır:

• Saudi Arabian Citizenship Law (Nizam Al-Jinsiya Al-Saudia)

• Royal Decree No. M/54 (Kraliyet Kararnamesi)

• Council of Ministers Decision No. 406

• 2019 ve 2021 tarihli değişiklikler

• İçişleri Bakanlığı Vatandaşlık Yönetmeliği

📌 Önemli Not: Suudi Arabistan’da vatandaşlık başvurularında nihai karar Kral’ın takdirine bağlıdır. Yani tüm şartlar sağlansa bile kesin onay garantisi yoktur.

---

3. Vatandaşlık Alma Yöntemleri ve Şartları

3.1. Doğum Yoluyla Vatandaşlık

• Baba Suudi vatandaşı ise doğum yeri fark etmeksizin çocuk vatandaş olur.

• Anne Suudi vatandaşı ise ve baba yabancı ise çocuk, İçişleri Bakanlığı onayı ile vatandaş olabilir.

3.2. Evlilik Yoluyla Vatandaşlık

• Suudi vatandaşı ile evlenen yabancı kadın, 10 yıl kesintisiz ikamet ve sabıka kaydı temiz olma şartıyla başvurabilir.

• Suudi vatandaşı erkekle evlenen yabancı kadın için süreç daha kısa olabilmektedir.

• Yabancı erkeklerin evlilik yoluyla vatandaşlık alma imkânı ise oldukça sınırlıdır.

3.3. Uzun Süreli İkamet Yoluyla Vatandaşlık

• En az 10 yıl kesintisiz yasal ikamet gerekir.

• Arapça dil bilgisi, maddi yeterlilik ve iyi ahlak kriterleri aranır.

3.4. Yatırım ve Özel Yetenek Yoluyla Vatandaşlık

• Bilim, teknoloji, mühendislik, sağlık, savunma, kültür, sanat ve spor gibi alanlarda Suudi Arabistan’a katkı sağlayan kişilere verilir.

• Büyük çaplı yatırım yapanlar öncelikli değerlendirilir.

• Premium Residency (Süresiz Oturum) sahipleri de belirli koşullarda vatandaşlığa geçebilir.

---

4. Başvuru Süreci (Adım Adım)

4.1. Ön Hazırlık

• Pasaport, ikamet izni (Iqama), doğum belgesi, sabıka kaydı, diploma gibi belgeler hazırlanır.

• Belgeler Arapça’ya çevrilir ve noter onayı + Suudi Konsolosluğu tasdiki yapılır.

4.2. Başvuru Yöntemi

• Absher sistemi üzerinden online başvuru yapılabilir.

• Alternatif olarak İçişleri Bakanlığı’na şahsen başvurulabilir.

4.3. Değerlendirme Süreci

• Güvenlik soruşturması

• Mali durum ve vergi yükümlülükleri incelemesi

• Kültürel uyum ve Arapça yeterlilik testi

• Referans mektupları (yatırımcılar ve akademisyenler için önemli)

4.4. Kraliyet Onayı

• Tüm aşamalardan geçen dosya, Kral’a sunulur.

• Nihai onay veya ret kararı Kraliyet makamınca verilir.

---

5. Puanlama Sistemi (33 Puan Üzerinden)

Suudi vatandaşlık değerlendirmesi puanlama sistemine dayalıdır.
En az 23 puan alan adaylar değerlendirmeye alınır.

---

6. Avantajlar

• Tam mülkiyet hakkı

• Kamu kurumlarında çalışma imkânı

• GCC (Körfez İşbirliği Konseyi) ülkelerinde serbest dolaşım

• Sosyal haklara erişim (sağlık, eğitim, sosyal güvenlik)

---

7. Sınırlamalar

• Çifte vatandaşlık kabul edilmez, mevcut vatandaşlıktan çıkmanız gerekir.

• Kraliyet takdiri yüksek olduğu için hukuki yollardan itiraz sınırlıdır.

• Süreç uzun ve titizdir (bazı başvurular 2-5 yıl sürebilir).

---

8. Mahkeme ve Uyuşmazlık Örnekleri

Suudi Arabistan’da vatandaşlık kararlarına itirazlar, Board of Grievances (Divan-ı Mezalim) nezdinde yapılır.
2022’deki bir davada, yüksek teknoloji yatırımcısının başvurusu puanlama sisteminde 21 puan aldığı için reddedilmiş, mahkeme de bu idari kararı yerinde bulmuştur.

---

9. Başarılı Başvuru İçin İpuçları

• Yüksek puan getirecek akademik veya mesleki belgeler ekleyin.

• Ülke ekonomisine katkınızı belgelerle gösterin (yatırım sertifikaları, istihdam belgeleri).

• Arapça seviyenizi resmi sınav ile belgelendirin.

• Başvurudan önce yerel hukuk bürolarından danışmanlık alın.