Start-Up Vizesi ile ABD’de Girişimcilik ve Oturma İzni Nasıl Alınır?
GİRİŞ
ABD, teknoloji ve inovasyonun merkezi, dünya girişimcileri için de en cazip ekosistemlerden biridir. Google, Apple, Tesla gibi şirketlerin kurucularının da büyük çoğunluğu göçmen geçmişlidir. Yabancı girişimciler için ABD’de şirket kurma ve inovatif bir girişim üzerinden oturma izni (Green Card) alma isteği gün geçtikçe artmaktadır. Ancak “Start-Up vizesi” denince tek bir başvuru yolu değil, birden fazla yasal opsiyon ve idari uygulama gündeme gelir.
Bu makalede, ABD’de girişimcilik yoluyla oturma izni elde etmenin hukuki yolları, mevcut vize türleri, start-up founder programları, yatırım kriterleri ve Türk vatandaşlarına özel pratik bilgiler detaylı olarak ele alınacaktır.
1. ABD’de Start-Up Vizesi ve Girişimciler İçin Hukuki Çerçeve
ABD Göçmenlik Kanunu’nda doğrudan “Start-Up vizesi” başlığı altında tek bir göçmenlik statüsü yoktur. Ancak inovasyon ve teknoloji girişimleri başta olmak üzere aşağıdaki vize türleri girişimcilere ABD’de yasal statü ve oturma izni imkânı sunmaktadır:
-
International Entrepreneur Parole (IEP) Programı
-
E-2 Yatırımcı Vizesi
-
L-1 Şirket İçi Transfer Vizesi
-
O-1 Olağanüstü Yetenek Vizesi
-
H-1B Özel Meslek Vizesi
-
EB-2/EB-3/EB-5 Green Card Programları
Her birinin farklı koşulları, avantajları ve riskleri vardır. Özellikle son yıllarda IEP programı ve yatırımcı vizeleri girişimciler için öne çıkmaktadır.
2. International Entrepreneur Parole (IEP) – Start-Up Founder Programı
ABD İç Güvenlik Bakanlığı (DHS) tarafından 2017’de başlatılan International Entrepreneur Parole (IEP) programı, “Start-Up vizesi” kavramına en yakın özel idari düzenlemedir.
A. Kimler Başvurabilir?
-
ABD’de son 5 yıl içinde kurulmuş, inovatif ve büyüme potansiyeli yüksek bir girişimin kurucu ortağı veya yönetici düzeyde hissedarı olmalı.
-
Şirketin ABD’de yasal olarak kurulmuş olması ve önemli bir oranda (en az %10) kurucu hissesi bulunmalı.
B. Yatırım ve Destek Kriterleri
-
Girişim, ABD menşeli yatırımcılardan veya devlet fonlarından en az 264.147 USD sermaye yatırımı almış olmalı (2025 yılı için).
-
Yatırımın güvenilir ve saygın yatırımcılar (VC, hızlandırıcı, devlet fonu) tarafından sağlanmış olması gerekir.
-
Alternatif olarak, ABD hükümetinden girişim destek hibesi veya fonu alınmış olmalı.
C. Başvuru ve Süreç
-
Form I-941 ile başvuru yapılır.
-
Kişiye, ilk etapta en fazla 30 ay süreyle ABD’de yasal kalış ve iş kurma hakkı verilir.
-
Şirket büyür ve yeni yatırım/istihdam sağlar ise ek 30 ay daha uzatma hakkı tanınabilir.
-
Eş ve 21 yaş altı çocuklar, IEP ile ABD’ye gelebilir; eşler çalışma izni alabilir.
D. Sınırlamaları ve Avantajları
-
IEP doğrudan Green Card sağlamaz; geçici, idari bir statüdür.
-
Başarılı girişimciler daha sonra EB-1A, EB-2 veya EB-5 gibi Green Card kategorilerine başvurabilir.
-
Program, son yıllarda yeniden aktifleşmiş olup başvuru ve uzatma şartları sıkı biçimde denetlenmektedir.
3. Diğer Start-Up ve Girişimci Vize Seçenekleri
A. E-2 Yatırımcı Vizesi
-
Türkiye, E-2 anlaşmalı ülkeler arasında olduğundan Türk vatandaşları başvurabilir.
-
ABD’de “aktif ve sürdürülebilir” bir iş kurmak gerekir.
-
Asgari yatırım tutarı açıkça belirtilmemekle birlikte, genellikle 100.000 USD ve üzeri yatırım önerilir.
-
E-2, şirket büyüdükçe sürekli uzatılabilir ancak doğrudan Green Card sağlamaz.
-
Eşler çalışma, çocuklar ABD’de eğitim hakkı elde eder.
B. L-1 Şirket İçi Transfer Vizesi
-
Türkiye’de faal bir şirketin sahibi/üst düzey yöneticisi iseniz, ABD’de bir şube veya iştirak açarak L-1A vizesiyle transfer olabilirsiniz.
-
L-1A ile Green Card (EB-1C) yoluna da başvurmak mümkündür.
C. O-1 Olağanüstü Yetenek Vizesi
-
Bilim, sanat, iş dünyası, teknoloji gibi alanlarda “olağanüstü yetenek” sahibi girişimciler için uygundur.
-
İnovatif projeler, patentler, ödüller, medya görünürlüğü gibi kanıtlar sunmak gerekir.
D. EB-2 (NIW) – Ulusal Yarar Vizesi
-
Amerika’da önemli katma değer ve ulusal yarar sağlayacak start-up kurucuları, “National Interest Waiver” başvurusu ile doğrudan Green Card alabilir.
-
Yüksek eğitim, inovatif iş modeli, ulusal ekonomi için katkı gibi kriterler aranır.
E. EB-5 Yatırımcı Green Card
-
En az 800.000 USD (TEA bölgesi) veya 1.050.000 USD yatırım ve 10 tam zamanlı istihdam yaratımı gerektirir.
-
Büyük ölçekli girişimler için uygundur.
4. Start-Up Başvurularında Gerekli Belgeler ve Kanıtlar
-
Şirket kuruluş belgeleri (Articles of Incorporation, EIN, Operating Agreement)
-
ABD yatırımcılarından alınan sermaye kanıtı (banka dekontu, yatırım sözleşmesi)
-
Girişimcilik geçmişi, özgeçmiş ve referanslar
-
Şirketin iş planı, büyüme projeksiyonları, istihdam raporları
-
Patent, marka, yazılım tescil belgeleri (varsa)
-
Medya ve basın görünürlüğü, ödül ve tanıtım belgeleri
-
ABD’deki potansiyel müşteri ve iş ortaklarından destek mektupları
-
İstihdam edilen ABD’li personel listesi ve bordrolar (varsa)
5. Start-Up Founder Statüsü ile Oturma ve Çalışma Hakları
-
ABD’de şirketinizi aktif biçimde yönetebilir ve gelir elde edebilirsiniz.
-
Eş ve çocuklar ABD’de yasal oturma ve eğitim hakkına sahip olur.
-
Eşiniz çalışma izni alabilir (özellikle IEP ve E-2 statülerinde).
-
Başarılı girişimciler daha sonra Green Card’a başvurup kalıcı oturum hakkı kazanabilir.
6. Sıkça Sorulan Sorular
Start-Up vizesi doğrudan Green Card sağlar mı?
Hayır. IEP ve E-2 gibi vizeler geçici kalış hakkı sağlar. Ancak girişim büyüdükçe EB-1, EB-2 veya EB-5 gibi Green Card başvurularına geçiş yapılabilir.
Girişimin Türkiye’deki faaliyetleri ABD vizesi için yeterli mi?
Genellikle ABD’de yeni bir şirket kurulması, ABD yatırımcısından destek alınması ve inovatif iş modelinin gösterilmesi gereklidir.
Asgari yatırım tutarı nedir?
IEP için ABD yatırımcısından en az 264.147 USD; E-2 için ise genellikle 100.000 USD ve üzeri yatırım önerilir.
O-1 veya EB-2/EB-5 vizesine geçiş mümkün mü?
Evet, girişimin başarısı ve büyüklüğüne göre doğrudan veya IEP/E-2 üzerinden geçiş yapılabilir.
7. Yargıtay, ABD Federal ve AİHM Kararları Bağlamında
Türkiye’de Yargıtay, ABD’de start-up kurarak oturma hakkı elde eden Türk girişimcilerin malvarlığı, şirket ortaklığı ve aile davalarında Amerika’daki statüsünü dikkate alır.
ABD federal mahkemeleri, start-up vizelerinde yatırımın gerçekliği, girişimci statüsünün samimiyeti ve inovasyonun etkisini titizlikle denetler.
AİHM kararlarında ise girişimcilik hakkı, adil yargılanma, ayrımcılık yasağı ve aile birliği ön plandadır.
8. Hukuki ve Pratik Tavsiyeler
-
Tüm başvuru ve yatırım süreçlerinde resmi danışmanlık alın, “kolay Green Card” vaatlerine karşı dikkatli olun.
-
Şirket kuruluş ve yatırım planınızda ABD hukukuna uygun hareket edin.
-
Vize başvurularında iş planı, finansal belgeler ve yatırım kanıtlarını eksiksiz sunun.
-
Oturum aldıktan sonra vergi ve göçmenlik yükümlülüklerine titizlikle uyun.
9. Sonuç ve Değerlendirme
ABD’de girişimcilik yoluyla oturma ve ileride vatandaşlık hakkı kazanmak mümkündür, ancak süreç titiz hazırlık, yeterli sermaye ve inovasyon odaklı iş modeli gerektirir.
Her bir vize türünün şartlarını, avantaj ve sınırlamalarını dikkatle inceleyin, mutlaka uzman göçmenlik hukuku danışmanı ile ilerleyin.
About Post Author
