Spor Tesislerinde Kamera Kayıtları ve Ceza Yargılamasında Delil Serbestisi
1. Giriş
Spor alanları, binlerce seyircinin aynı anda bulunduğu, güvenliğin öncelikli olduğu toplumsal alanlardır.
Bu nedenle, 6222 sayılı Kanun uyarınca müsabakaların yapıldığı stat ve spor salonlarında kamera izleme sistemi kurulması zorunludur.
Ancak bu kayıtların hem kişisel veri niteliği taşıması hem de ceza yargılamasında delil olarak kullanılması, “delil serbestisi” ve “özel hayatın gizliliği” ilkeleri arasındaki dengeyi gündeme getirmektedir.
Bu makalede, spor tesislerinde kamera kayıtlarının hukuki dayanağı, delil niteliği, hukuka aykırı elde edilme sorunları ve Yargıtay–KVKK uygulamaları incelenecektir.
2. Mevzuat Temeli: 6222 m. 5 ve Kamera Zorunluluğu
2.1. 6222 m. 5 – Kamera Sistemi Yükümlülüğü
“Müsabakaların yapıldığı spor alanlarında ve çevresinde, seyirci giriş-çıkışlarını izleyebilecek nitelikte kamera sistemi kurulması ve kayıtların en az bir yıl süreyle saklanması zorunludur.”
Bu düzenleme, spor alanlarında kamu düzenini korumayı ve şiddet eylemlerinin failini tespit etmeyi amaçlar.
Ancak aynı zamanda kişisel veri işleme niteliğinde olduğu için KVKK ile uyum zorunludur.
2.2. Kulüp ve Federasyon Sorumluluğu
Kamera sistemlerinin kurulmasından kulüpler ve federasyonlar sorumludur.
Sistemin bulunmaması veya kayıtların silinmesi, hem idari para cezası hem de delil yokluğu nedeniyle soruşturmanın akim kalması sonucunu doğurabilir.
3. Ceza Muhakemesi Bağlamında Delil Serbestisi
3.1. CMK m. 217
“Hakim, hükmünü ancak duruşmada delillerin tartışılması sonucunda elde ettiği kanaate göre verir. Yüklenen suç, her türlü delille ispat edilebilir.”
Bu madde, delil serbestisi ilkesini getirir; yani delil türü önceden sınırlandırılamaz.
Ancak delilin hukuka uygun elde edilmiş olması zorunludur (CMK m. 206/2-a).
3.2. CMK m. 134–138: Elektronik Veriler ve İletişim Kayıtları
Kamera kayıtları, elektronik veri niteliğinde olduğundan, elde edilme ve depolanma şekli CMK m. 134 ve 138 çerçevesinde denetlenir.
Delilin hukuka uygunluğu, hem elde edilme şekli hem kullanım amacı bakımından değerlendirilir.
4. Kamera Kayıtlarının Ceza Yargısındaki Rolü
4.1. Olay Tespiti ve Fail Belirleme
6222 m. 17 ve 18 kapsamında işlenen “saha olayı” veya “şiddete teşvik” suçlarında en etkili delil kamera kayıtlarıdır.
Yargıtay 7. CD 2020/2412 E., 2021/734 K.:
“Sanığın stat kamera görüntülerinde başkasına şişe attığının görülmesi, delil serbestisi kapsamında mahkûmiyet için yeterlidir.”
4.2. Kamera Kayıtlarının Tamamlayıcı Delil Olması
Yalnızca kayıtların bulunması yeterli olmaz; kayıtlardaki kişinin teşhisi yüz tanıma veya tanık beyanlarıyla desteklenmelidir.
Aksi hâlde “şüpheden sanık yararlanır” ilkesi gereği beraat kararı verilir.
5. Kamera Kayıtlarının Kişisel Veri Boyutu
5.1. KVKK m. 5–6 Kapsamında Hukuki Dayanak
Kamera görüntüleri, kişiyi tanımlayan bilgiler içerdiği için kişisel veridir.
Bu verilerin işlenmesi ancak şu hâllerde hukuka uygundur:
-
Kanuni zorunluluk (6222 m. 5),
-
Kamu güvenliğinin sağlanması,
-
Bir hukuki yükümlülüğün yerine getirilmesi.
Dolayısıyla kulüplerin veya federasyonların bu kayıtları ticari amaçla kullanması (KVKK ihlali) yasaktır.
5.2. Saklama Süresi ve Silme Yükümlülüğü
6222’ye göre kamera kayıtları en az bir yıl saklanmalıdır.
Bu süre dolmadan silinen veriler nedeniyle kulüp yöneticileri TCK m. 257 (görevi ihmal) ile sorumlu tutulabilir.
6. Hukuka Aykırı Elde Edilen Kayıtların Durumu
CMK m. 206/2 ve 217/2 gereğince:
“Hukuka aykırı elde edilen deliller hükme esas alınamaz.”
Yargıtay Ceza Genel Kurulu 2015/370 E., 2017/24 K.:
“Yetkili olmayan kişiler tarafından alınan kamera görüntüleri veya gizli çekimler, özel hayatın ihlali niteliğinde olduğundan delil değeri taşımaz.”
Dolayısıyla stat kamerası dışında taraftarın cep telefonuyla çektiği görüntüler, hukuka uygunluk şartlarını taşımıyorsa mahkemece reddedilmelidir.
7. Yargıtay İçtihatları
7.1. Yargıtay 19. CD 2021/1351 E., 2022/1194 K.
“Spor salonundaki kamera görüntülerinin adli merciler tarafından talep edilmesi ve zincirleme olarak teslim alınması nedeniyle, delil hukuka uygundur.”
Bu karar, zincirleme teslim (Chain of Custody) ilkesine vurgu yapar.
7.2. Yargıtay 7. CD 2020/1742 E., 2021/654 K.
“Kamera kayıtları tek başına mahkûmiyet için yeterli değilse, tanık beyanı ve bilirkişi raporuyla desteklenmelidir.”
Yargıtay, kamera kayıtlarını tamamlayıcı delil olarak kabul etmektedir.
8. Anayasa Mahkemesi İçtihadı: “Mahremiyet ve Delil Dengesi”
AYM, Mehmet Ali Aydın Kararı (2013/9343):
“Kamu alanlarında görüntü kaydı alınması özel hayata müdahale oluşturur; ancak kanuni dayanak ve meşru amaç varsa ölçülülük ihlali oluşmaz.”
Bu karar, 6222 uygulamalarında kamera sistemlerinin meşru amaç ve orantılılık ilkesine dayandırılması gerektiğini ortaya koyar.
9. Spor Alanlarında Delil Zinciri (Chain of Custody)
Bir kamera kaydının mahkemede geçerli olabilmesi için:
-
Kayıt tarih ve saatinin doğrulanabilir olması,
-
Kayıt medyasının mühürlenmesi,
-
Zincirleme teslim tutanağının bulunması,
-
Kopya ve asıl görüntünün uyumlu olması
gerekir.
Aksi hâlde savunma tarafı “delilin bütünlüğü bozulmuştur” itirazında bulunabilir.
10. Özel Hayatın Gizliliği ve Delil Serbestisi Çatışması
Spor alanlarında “görünür yerlerde kamera” ilkesine uyulması, Anayasa m. 20’deki özel hayat güvencesi ile uyum sağlar.
Gizli kamera veya kişisel alan çekimleri (soyunma odası, tuvalet, VIP loca) kesinlikle yasaktır.
Yargıtay 12. CD 2019/3241 E., 2020/1293 K.:
“Soyunma odasında kamera bulundurulması, TCK m. 134 kapsamında özel hayatın ihlalidir.”
11. Veri Sorumluluğu ve İdari Yaptırımlar
KVKK Kurulu’nun 2020/507 sayılı kararında:
“Spor tesislerinde kameralar için aydınlatma metni ve görsel bilgilendirme bulunmaması, veri işleme ihlali oluşturur.”
Dolayısıyla kulüpler:
-
Kamera alanlarına “Bu alan görüntüyle izlenmektedir” levhası asmak,
-
Veri işleme envanteri oluşturmak,
-
Veri imha politikasını belirlemek zorundadır.
12. Uygulamada Sorunlar ve Çözüm Önerileri
-
Görüntü kalitesi yetersizliği: Bilirkişi incelemesi zorlaşmakta; yüksek çözünürlüklü kameralar zorunlu olmalı.
-
Kayıt silinmesi: Bir yıl dolmadan silinen veriler için idari ceza artırılmalı.
-
Delil paylaşımı: TFF ve savcılıklar arasında otomatik veri transferi sistemi kurulmalı.
-
KVKK uyum denetimleri: Federasyon ve kulüpler için bağımsız denetim sistemi oluşturulmalı.
13. Sonuç
Kamera kayıtları, spor hukukunda hem önleyici güvenlik aracı, hem de ceza yargılamasında delil niteliği taşır.
Ancak bu delilin geçerli olabilmesi için üçlü denge zorunludur:
-
Hukuka uygun elde edilme,
-
Zincirleme teslim ve bütünlük,
-
Kişisel veri güvencesi.
Yargıtay ve AYM içtihatları, delil serbestisinin mutlak olmadığını, hukuka uygunluk ve orantılılık ilkeleriyle sınırlı olduğunu ortaya koymaktadır.
Sonuç olarak, spor tesislerinde kamera sistemi yalnızca güvenlik aracı değil, aynı zamanda hukuki sorumluluk doğuran bir delil kaynağıdır.
About Post Author
