Giriş: Spor Kulüplerinde Yönetici Olmak Neden Yüksek Hukuki Risk Taşır?

Türkiye’de spor kulüplerinde yönetici olmak, dışarıdan bakıldığında prestijli bir görev gibi görünse de aslında yüksek hukuki sorumluluklar barındıran bir pozisyondur.
Kulüp yöneticileri bir yandan sportif başarı ve kurumsal yapıyı yönetirken diğer yandan:

• Milyonlarca liralık bütçeler,

• Sponsorluk anlaşmaları,

• Transfer harcamaları,

• Federasyon kuralları,

• Vergi ve SGK yükümlülükleri

ile doğrudan muhatap olur.

Bu nedenle kulüp yöneticilerinin sorumlulukları hem Hukuk, hem Ceza, hem de Disiplin alanında geniş bir çerçevede değerlendirilir.

Bu makalede spor kulüplerinde yöneticilerin hukuki sorumlulukları; mali yükümlülüklerden cezai sorumluluğa, federasyon disiplin yaptırımlarından tazminat risklerine kadar tüm boyutlarıyla ele alınacaktır.

---

I. Spor Kulübü Yöneticilerinin Hukuki Statüsü

Spor kulübü yöneticileri hukuken şu özellikleri taşır:

• Kulübü temsil ve ilzam yetkisine sahiptirler.

• Kulübün tüm mali işlemlerinden kişisel sorumluluk doğabilir.

• Federasyon talimatlarına göre disiplin sorumluluğu taşırlar.

• Vergi ve SGK borçlarından şahsi sorumluluk doğabilir.

Bu nedenle görev; hem hukuki hem mali hem de cezai risk içeren bir yöneticilik statüsüdür.

---

II. Yöneticilerin Mali Sorumluluğu

Spor kulüpleri büyük bütçeler yönettiği için yöneticilerin mali sorumluluğu en kritik alandır.

1. Kulüp Borçlarından Sorumluluk

Dernek statüsündeki kulüplerde kural olarak kulüp borçlarından dernek sorumludur.
Ancak acı gerçek şudur:

➡ Yanlış yönetim nedeniyle doğan borçlarda yöneticiye rücu edilebilir.

Örnek:
Yasal yükümlülükleri bilerek ihlal eden bir yönetici “kusurlu yönetim” nedeniyle şahsen sorumlu tutulabilir.

---

2. Vergi ve SGK Borçları

Vergi Usul Kanunu ve 5510 sayılı Kanun uyarınca:

➡ Kurum borçlarından yöneticiler şahsen sorumlu tutulabilir.

Özellikle:

• Stopaj

• SGK primleri

• Muhtasar

• Damga vergisi

ödenmemişse yönetici hakkında:

• haciz,

• malvarlığına bloke,

• tahsilat işlemi

yapılabilir.

---

3. Sponsorluk ve Reklam Sözleşmelerindeki Yükümlülükler

Yönetici, kötü niyetli veya kusurlu işlem yapmışsa kulübe ödettiği zarardan şahsen sorumlu olur.

Örneğin:

• Gerçeğe aykırı beyan

• Sponsorun aldatılması

• Sözleşmenin bilerek ihlali

Bu durumda yöneticiye tazminat davası açılabilir.

---

III. Yöneticilerin Hukuki Sorumluluğu

Spor yöneticileri, görevlerini yerine getirirken üç tür hukuki sorumluluk taşır:

---

1. Sözleşmesel Sorumluluk

Yönetici, kulüp adına yaptığı tüm sözleşmelerden dolayı kulüp sorumludur.
Fakat kötü niyet, hata veya yetki aşımı varsa yönetici şahsen sorumlu tutulabilir.

---

2. Haksız Fiil Sorumluluğu

Yönetici, kulübe veya üçüncü kişilere zarar verirse TBK m.49 gereği tazminat sorumluluğu doğar.

Örnek:

• Gerçeğe aykırı transfer açıklaması

• Federasyona yanlış bilgi verilmesi

• Sahte belge kullanımı

---

3. Federasyon Talimatlarına Aykırılık

Yönetici, TFF veya ilgili federasyon talimatlarına aykırı davranırsa idari ceza alır.

---

IV. Yöneticilerin Ceza Sorumluluğu

Kulüp yöneticileri bazı hallerde cezai sorumlulukla karşı karşıya kalır.

1. Vergi Kaçakçılığı Suçları (VUK m.359)

Gerçeğe aykırı bildirim yapılması hâlinde yönetici bireysel olarak yargılanır.

2. Ödeme Gücü Olduğu Hâlde Vergi Ödememe

Kasten yapılmışsa ceza çıkar.

3. Özel Belgede Sahtecilik

Transfer sözleşmelerinde sahte imza veya evrak kullanımı.

4. Nitelikli Dolandırıcılık

Sponsoru veya oyuncuyu aldatmaya yönelik işlemler.

5. Şike ve Usulsüz Bahis Suçları (6222 sayılı Kanun)

Yönetici bu suçlara karışmışsa çok ağır cezalar vardır:

➡ 4 yıldan 12 yıla kadar hapis.

---

V. Yöneticilerin Disiplin Sorumluluğu

Federasyonlar, yöneticilere yönelik disiplin yaptırımları uygular:

• Hak mahrumiyeti

• Para cezası

• Tribüne gönderme

• İfade vermeye çağırma

• Basın açıklaması yasağı

• Yönetici lisansının iptali

Özellikle futbol yöneticilerinin basın açıklamalarından dolayı çok sayıda ceza aldığı görülmektedir.

---

VI. Yönetici – Sporcu – Federasyon Üçgeninde En Çok Görülen Uyuşmazlıklar

1. Ödenmeyen Transfer Ücretleri

Eski yönetime rücu davaları çok yaygındır.

2. Düzensiz Muhasebe – Bilerek Zarar Ettirme

Kulüp içi soruşturmalar ve tazminat davaları açılabilir.

3. Federasyon Kurallarının İhlali

Örneğin lisans çıkarmada hatalar.

4. Sponsorluk Bedelinin “Amaç Dışı” Kullanımı

Hem mali hem cezai sorumluluk doğar.

---

VII. TFF’nin Yöneticilere Öngördüğü Disiplin Cezaları

1. Sportmenliğe Aykırı Açıklama

Yöneticiye 21 güne kadar hak mahrumiyeti + para cezası.

2. Talimatlara Aykırılık

Transfer yasağına aykırı işlem yapılması.

3. Hakeme/Seyirciye Yönelik Provokatif Açıklamalar

4. Kulübü Maddi Zarara Uğratma

İç denetim sonucunda yöneticiden tazminat istenebilir.

---

VIII. Kulüplerde Yönetici Sorumluluğunu Azaltan Hukuki Mekanizmalar

1. Yönetici Sorumluluk Sigortası (D&O Insurance)

Türkiye’de büyük kulüpler bunlara yönelmiştir.

2. İç Denetim Mekanizması

Kulüp içinde düzenli raporlama sorumluluğu doğar.

3. Profesyonel Yönetici Modeli

Kulübün mali ve idari işlerini profesyonel CEO yürütür.

4. Doğru Sözleşme Yönetimi

Yanlış hazırlanmış sponsorluk veya transfer sözleşmesi milyonlarca TL zarara yol açar.

---

IX. Yönetici Hakkında Tazminat Davası Açılabilecek Durumlar

Kulüp yönetimi şu durumlarda yöneticiden tazminat talep edebilir:

1. Bilerek zarar verilmesi

2. Yetki aşımı

3. Usulsüz harcama

4. Sözleşme ihlali

5. Vergi/SGK yükümlülüklerinin ihlal edilmesi

6. Sponsorluk gelirlerinin yanlış kullanılması

7. Kulüp kasasının boşaltılması niteliğindeki işlemler

Bazı büyük kulüplerde eski yöneticilere milyonlarca TL’lik tazminat davaları açılmıştır.

Sonuç

Spor kulüplerinde yönetici olmak, sportif başarı kadar hukuki profesyonellik gerektiren bir sorumluluktur.
Yanlış atılan bir imza, yanlış yapılan bir transfer veya ödenmeyen bir vergi; yöneticiler için ciddi tazminat ve ceza riskleri yaratır.

Bu nedenle yöneticilerin mutlaka profesyonel hukuki destekle hareket etmesi, federasyon talimatlarını titizlikle uygulaması ve kulüp kaynaklarını şeffaf şekilde yönetmesi zorunludur.